15 Şubat 1944’te Çeçenistan’ın Yalho köyünde doğdu. Ve 27 Şubat günü, henüz birkaç günlük bebekken annesi Rabiat’ın kucağında Rus zulmü ile tanıştı. O artık Çeçen–İnguş sürgünü ile Orta Asya ve Sibirya bozkırlarına sürgün edilen yüzbinlerce Çeçen’den biriydi. Sürgün şartlarında hayatta kalması mucizeydi ancak direnmeyi ilk günlerinden itibaren öğrenecekti.
Çocukluğu; 6’sı öz, 6’sı üvey 12 kardeşiyle birlikte Kazakistan’ın Çimkent kentinde çok büyük maddi sıkıntılar arasında geçti. Sovyet baskısına rağmen babası Musa onu iyi bir Müslüman ve gerçek bir Çeçen olarak yetiştirmek için çabaladı. 1957 yılında çıkartılan ‘vatana dönme izni’ni beklemeden henüz küçük bir çocukken bir tren vagonunun üzerinde Çeçenistan’a döndü.
Vladikafkas Fen Fakültesinde Fizik-Matematik bölümüne başladı. Daha sonra Tambov Askeri Pilot Yüksekokulu’na girdi ve başarıyla mezun oldu. 1974 yılında Gagarin Hava Harp Akademisi’ni bitirdi ve birinci sınıf pilot ve mühendis olarak Sovyet ordusundaki görevine başladı.
Rus sistemi içerisinde yükselme yolunu seçmesiyle ilgili olarak günlüğüne şu notları düşmüştü: “Çeçenlerin geçmesi yasak olan yollara girmem, bu yasaklar sistemine yaptığım protestolardan biriydi. Bu yol ne kadar ağır ne kadar engellerle doluydu…”
1969’da bir Rus’la; ressam ve şair Alla Dudayeva ile evlendi. Bu, onun Rus halkıyla değil, soykırımcı sistemle sorunu olduğunun en belirgin göstergesiydi.
Ordudaki görevleri sırasında büyük başarılara imza attı ve defalarca SSCB tarafından madalya ile ödüllendirildi. Kısa sürede Tümgeneralliğe terfi etti ve Stratejik Hava Kuvvetleri'ne komutan olarak atanan ilk Müslüman olarak tarihe geçti.
Mihail Gorbaçov'un yönetime gelmesiyle SSCB'nin dağılma süreci hızlandı ve federe devletler bağımsızlıklarını ilan etmeye başladı. Cevher Dudayev’in ilk direnişi de bu süreçte gerçekleşti. 1986 yılında Tuğgeneral olarak görev yaptığı Estonya’nın bağımsızlığı için toplanan halkı ve isyanı askeri güç kullanarak bastırması emredilmişti. Dudayev "bağımsızlığı için savaşan insanlara bomba atmayacağını" belirterek emirleri yerine getirmedi. Estonya halkı için kahraman olmuştu ancak Rusya için o artık ‘Asi General’di. Yine sürgün cezası almış, bu kez ceza olarak birliği ile Grozni'ye gönderilmişti. "İnsan aynı anda hem şeytana hem de meleklere hizmet edemez" diye özetlediği bu süreç, ülkesi için de bir dönüm noktasıydı.
Dağılma sürecinde Çeçenistan’ın da bağımsızlık şansı yakalaması için organize olan Zelimhan Yandarbiev ve arkadaşları tarafından davet edildi. Daveti kabul etti ve 1990 yılında Rus ordusundan istifa ederek bir daha ayrılmamak üzere vatanına dönüş yaptı. Aynı yıl toplanan Halk Kongresi’ni yönetti. Halk bağımsızlık kararı almıştı. İlk başkanlık seçimleri bu karar üzerine gerçekleştirildi ve Cevher Dudayev oyların yüzde 85’ini alarak 27 Ekim 1991’de Çeçenistan’ın ilk devlet başkanı oldu.
Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Çeçenistan’ın bağımsızlık kararını yok saydı ve seçimlerin geçersiz olduğunu ilan etti. Birkaç yıl süren bu sıkıntılı süreç Yeltsin’in verdiği ültimatoma kadar sürdü. Ültimatoma göre savaşan taraflar 48 saat içinde silahlarını bırakmazsa Çeçenistan’da olağanüstü hal ilan edilecek ve askeri operasyon başlayacaktı.
Rus birlikleri 11 Aralık 1994 günü “iki saatte” alacaklarına emin oldukları Çeçenistan’a girdi. Fakat daha ilk günden büyük bir direnişle karşılaştı. Direnişin başına Cevher Dudayev vardı. Rusya’nın 1500’lü yıllardan bu yana sürdürdüğü işgal, sürgün, asimile politikalarına karşı savaşan Kafkas Hakları yine destansı bir mücadele ortaya koymuş ve dünyanın en büyük askeri güçlerinden birine karşı 2 yıl boyunca direnmiş, Rus güçlerine ağır kayıplar verdirmişti.
Seçimler sırasında yapılan nüfus tespitine göre Çeçenistan’ın nüfusu 1 milyondu. Dudayev, “Her Çeçen generaldir; ben sadece milyon birincisiyim” diyerek bu noktaya da işaret ediyordu. Birinci ve İkinci Çeçen savaşı sırasında Çeçenler nüfuslarının neredeyse dörtte birini şehit verdi. Rusya hedeflerine ulaşamadı. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, müzakere masasında Çeçenistan’ı temsil eden Zelimhan Yandarbiyev’in ısrarı üzerine eşit şartlarda oturdu ve Çeçenistan’ın Rusya ile eşit bir devlet olduğunu kabul ederek görüşmelere başladı.
Savaş meydanında yok edilemeyen Milyon Birinci General için suikast emri verilmişti. 21 Nisan 1996 günü Çeçenistan’ın Gekhi-Çu köyünde uydu telefonuyla görüşme yaparken yeri tespit edilen Cahar Dudayev, Rus füzeleri ile vurularak şehit edildi. Dudayev’in ardından görevi devralan Zelimhan Yandarbiev kısa süre içinde başkent Grozni’yi Ruslardan geri aldı ve Grozni’nin ismi yeniden Rusya tarafından işgal edilene dek Dudayev’in anısına Caharkala olarak değiştirildi.
Bugüne ulaşan nadir kamera kayıtlarından birinde, kendisini dinlemeye gelen kalabalığa “Bizler yaşadığımız sürece Çeçen halkı ve Çeçen toprakları sahipsiz ve mahzun bırakılmayacaktır. Elhamdülillah…” sözleri ile selam veren Cevher Dudayev, Şeyh Şamil’in nesli olmanın hakkını vererek henüz 52 yaşında şehitler kervanına katılmış oldu.
