Son 15 yılda Türkiye’nin büyük önem verdiği milli tohum hamlesiyle, üretim 2017 yılında yüzde 623 artıp 1 milyon 50 bin tona yükseldi. Yapılan çalışmalarla canlanan sektörde, tohum üreticisi işletme sayısı 858’e ulaşırken; bu firmalara 1,9 milyar liralık destek sunuldu.
Türkiye’nin tarımda millileşme hamlesinin en önemli kolu olan ‘yerli tohum’ tarihsel bir dönüşüm yaşadı. 2002 yılında 145 bin ton olan üretim, 2017 yılında yüzde 623 artarak 1 milyon 50 bin tona yükseldi. Yapılan atılımlar sayesinde Türkiye artık tohum üreten ve ihraç eden bir ülkeye dönüşürken, Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, bugün 79 ülke tarımını ihraç edilen Türk tohumlarıyla sağlıyor. Başta İsrail olmak üzere dışarıdan hiçbir tohum ithal etmeden kendi zirai üretimini sürdürme kapasitesine ulaşan Türkiye tohum konusunda tam bağımsız hale geldi. Bakanlık 2023 yılında 2 milyon ton yerli tohum üretimine ulaşarak 500 milyon ihracatı hedefliyor.
SEKTÖRE YATIRIM YAĞDI
Ülkemizin milli çeşit listesinde yeralan tarla ve bahçe bitki türlerine ait 11 binden fazla çeşit kayıt altına alındı. Tarla ve bahçe bitki türlerine ait 8 binin üzerinde çeşit sertifikalı tohum, fide ve fidan üretiminde kullanılmaya başlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre Türkiye’nin yerli tohum üretim kapasitesi 1 milyon tonu aştı. 2005 yılından bu güne kadar sektöre sertifikalı tohum kullanım desteği kapsamında 1,7 milyon çiftçiye 1,1 milyar TL destek verildi. Tohum üretici kuruluşlarına verilen desteklerle sektöre yapılan toplam yatırım 1,9 milyar TL’ye ulaştı.
ÜRETİCİ SAYISINDA REKOR
Ülkemizin doğal bitki örtüsünün çeşitliliği ve kalitesi, zirai üretime ciddi katkı sağlarken, geliştirilen politikalar da tarımı sürdürülebilir hale getirdi. İlk kez 2005 yılında sertifikalı tohum kullanan üreticilere destek sunulurken, 2006 yılında kabul edilen Tohumculuk Kanunu kapsamında çiftçilere işletme ve kredi imkanları sağlandı. 2008 yılında ise sertifikalı tohum üretimi destek kapsamına alınarak sektörün üretim kapasitesinin arttırılması hedeflendi. Yeni Şafak’ın ulaştığı bilgilere göre 2000’li yıllarda çeşitli ürünlerde yaklaşık 120 adet tohum üreticisi işletme firma varken, bu sayı 858’ye ulaştı.
%30’DAN FAZLA VERİM ARTIŞI
Silivri Büyükkılıçlı Köyü’nde yerli buğday tohumu hasadı yapılırken, hasat sonucu Nusrat, Alada ve Köprü çeşidi yerli buğdaylarda yüksek verim elde edildi. Önceden ithal buğday tohumlarında 400 kilo verim elde edilirken, yerli buğdaydan dönüm başına 600 kilo verim elde edildi. Tecrübe ekimleri sırasında yerli tohumların araziye daha uygun olduğunun tespit edildiğini anlatan İBB Ziraat Mühendisi Abdurrahman Eşref Özbey, “Projeye katılan çiftçiler, yerli tohumlarla ithal tohumlara nazaran yüzde 20-30’ un üzerinde verim artışı sağladıklarını ifade ettiler” şeklinde konuştu.
- ÜCRETSİZVERİLİYOR
- Türkiye’nin yerli tohum hamlesine en önemli destek ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden geldi. 750 bin dönüm arazide aktif tarıma başlayan İBB, Şile, Silivri, Çatalca gibi 25 noktada deneme ekimleri yaptı. İBB Ziraat Mühendisi Abdurrahman Eşref Özbey, “Buğday, arpa, silajlık mısır, çeltik (pirinç), ayçiçeği, kanola, aspir, karabuğday, şeker mısırı ve yulaf gibi tohumlarla deneme ekimleri yapıldı. Çiftçilere ücretsiz verilen tohumların hasadına kadar ekiplerimiz destek veriyor. Arazilere birden fazla türde yerli tohum ekilirken, en çok verim elde edilen tohumlar da tespit ediliyor”dedi.
DESTEKLER YÜZ GÜLDÜRDÜ
Yerli tohuma destek sayesinde, 2002 yılında 17 milyon dolar tohum ihracatı 2017 yılında 8 kat artışla 136 milyon dolara (44 bin ton) yükseldi. 2017 yılında tohum ithalatımız ise 185 milyon dolar (40 bin ton) olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2002 yılında yüzde 31 iken 2017’de yüzde 73 seviyesine ulaştı.
