Türkiye bir yandan 90’lı yıllardan itibaren içerisinde olduğu F-35 programında uçakların parça üretimlerine devam ederken, diğer yandan da parasını ödediği uçakları teslim alamama riskiyle karşı karşıya. Peki, Türkiye aksi bir durumda ‘F-35 parçalarını üretmeyi durdurma kararı olursa ne olur?’ sorusuna yanıt veren uzmanlar bu kararın tüm ülkeleri etkileyebileceği bilgisini verdi.
"ABD ciddi bir tazminat ödemeyi göze almalı"
Türkiye ve Etki Alanındaki Bölgeler Savunma Analisti Turan Oğuz, konuyla ilgili değerlendirmesinde ABD Başkanı Trump’ın beklentilerin çok dışında kararları kolaylıkla alabilen bir isim olduğu için Türkiye ve F-35 konusunda nasıl bir tavır takınacağının şimdiden kestirilmesinin zor olduğuna işaret etti.
ABD’de temsilciler meclisi ve senatodan çıkan kararın Türkiye’ye uçakların teslim edilmemesinden daha büyük anlamlar ifade ettiğine dikkati çeken Turan, şunları söyledi:
- "Başkan'ın imzasına sunulacak nihai kanun tasarısı Türkiye’nin F-35 programından tamamen çıkarılması sonucunu da doğurabilir. Yani Türkiye’nin ürettiği parçaların da üretilmemesi ve tamamen program dışı kalmamız söz konusu olabilir. Peki böyle bir durumda ne olur? ABD, bize tazminat öder ve F-35 üretimine Türkiye’siz bir şekilde devam edebilir.”
"Türkiye olmadan da üretim olur ancak teslimatlar sarkabilir"
Oğuz, Türkiye’nin üretim dışı kalmasının tüm süreci etkileyeceğini de belirterek,
Türkiye, ABD’nin kararının ardından parçaları üretmezse bu parçaları başka tedarikçiler de üretebilir. Ancak böylesine bir değişiklik, üretim takvimini de doğrudan etkileyip diğer ülkelere teslim edilecek F-35’lerin teslim tarihlerinde aksamalara sebep olabilir. Bu da ABD için ciddi bir mali yük ve zaten sorgulanan programda ciddi bir güven kaybı daha anlamına gelecektir” dedi.
"Türkiye mutlaka bu sisteme geçmeli"
Türkiye’de bazı çevrelerin halen 'F-35 ne kadar gerekli?’ sorusuna yanıt aradığına değinen Oğuz,
Bunun için de fiziki alt yapısını kurması, kuvvet yapısını ve karar alma mekanizmalarını buna göre düzenlemesi, eğitimler alması, sahada fiilen uygulayarak ve eksikleri tamamlayarak bu süreci mükemmelleştirmesi gelecekte geri kalmaması için hayati önem taşıyor. Tüm bunları yapmak için yerli 5. nesil savaş uçağımız MMU'yu hizmete alana kadar zamanımız var. Çok yakın zamanda başlarsak ancak yetişir" ifadesini kullandı.
