"Akdeniz'in Deniz Ortamı ve Kıyı Bölgesinin Korunması Sözleşmesi" kapsamında yaklaşık 32 yıldır özel çevre koruma bölgelerinde, İribaş Deniz Kaplumbağası (caretta caretta), Yeşil Deniz Kaplumbağası (chelonia mydas) ve Nil Kaplumbağası (trionyx triunguis) korunup izleniyor. Kaplumbağaların, göç sırasında uğradıkları ve üreme dönemi dışında kalan dönemlerde hangi alanları, ülkeleri ziyaret ettiklerinin bilinmesi, o habitatlarının korunması ve koruma önlemlerinin alınması çalışmaların sürekliliği açısından önem taşıyor.
- Buna bağlı olarak Bakanlık, geçen yıl ilk kez kaplumbağalara uydu cihazı takarak izlemeye başladı. Uydu izleme cihazları ile takip çalışmaları, deniz kaplumbağası araştırmacıları tarafından sürdürülüyor.
10 ay önce yolculuğa çıktılar
Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde 19 Ağustos 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un katılımıyla deniz kaplumbağalarına uydu cihazı takıldı ve "Likya", "Belkıs" ve "Patara" isimleri verilen kaplumbağalar denize bırakıldı. Proje kapsamında ayrıca Belek Özel Çevre Koruma Bölgesinde "Belek" ve "Kadriye" isimli iki deniz kaplumbağası 21 Ağustos 2020'de, Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesinde "Göksu" ve "Mersin" 29 Ağustos'ta, Köyceğiz Dalyan Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesinden de "Uğurlu" isimli kaplumbağa 23 Ağustos'ta doğal alanları ile buluştu.
- Uydu takip cihazı takılan 8 deniz kaplumbağasının göç, beslenme ve kışlanma alanlarının belirlenmesi için izleme çalışmaları yapıldı, uydu sinyalleri ile izlenme çalışmalarına devam ediliyor.
En uzak mesafeyi "Likya" katetti
Proje kapsamında elde edilen bulguların sonucuna göre, izlenen 8 deniz kaplumbağasının 6'sının Türkiye kara sularını yuvalama dönemi sonrasında beslenme ve muhtemel kışlama alanı olarak kullandıkları belirlendi. Hedefine ulaşan ve batimetrik verileri incelenen kaplumbağaların 50 metreden daha sığ ve ağırlıklı olarak 20 metrenin altındaki alanları tercih ettiği görüldü. Uydu cihazı takılan 8 deniz kaplumbağasından en fazla yolu 25-30 yaşlarındaki "Likya" aldı.
- Yapılan izlemeler ile Likya'nın, göç yolu ve yazı geçireceği kalış rotası takip edildiğinde, diğer kaplumbağalardan daha farklı bir rota izlediği görülüyor.
3 bin 84 kilometre yol giderek Tunus'ta 4 ila 16 metre derinliğe sahip sığ bir körfez özelliğindeki Boughrara Lagünü'ne ulaşan Likya; Patara'dan Fethiye kıyılarına, Akdeniz açıklarına, daha sonra Libya'nın Bengazi kıyılarına, ardından sırasıyla Sirte, Mısrata, Trablus'a giderek Tunus kıyılarına vardı. Beslenme bölgesinde alan kullanımının yaklaşık 40 kilometrekare olduğu tespit edilen Likya'nın diğer kaplumbağalara göre en uzak mesafeyi katettiği, çok daha fazla dalış yaptığı, en geniş alanı kullandığı ve en düşük sıcaklığa sahip alanı yuvalama beslenme alanı olarak tercih ettiği tespit edildi.
