|

Hem uyumlu hem isyankâr: Bir beden çok kimlik

Sessiz-sakin, içine kapanık, kurallara uyumlu, itaatkâr. Bir de dışa dönük, serbest, asi bir kişilik. Her iki karakter bir kişide toplanabilir mi? ‘Dissosiyatif bozukluk’ böyle bir şey. Tedaviyi yanlış yerde aramak, sorunu daha da içinden çıkılmaz hale getirebilir. Adres: Psikiyatri.

Aybike Eroğlu
02:08 - 2/10/2022 Pazar
Güncelleme: 02:15 - 2/10/2022 Pazar
Yeni Şafak
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu.

Çocukluk çağında yaşanan travmalardan korunmak için zihnin alter kimlik oluşturabildiğini belirten Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi’nden Uzm. Dr. Sümeyra Yılmaz, oluşan her kimliğin farklı bir ismi, düşünce ve davranış şekli sergilediğini söyledi. Kimlikler arası geçişlerde, yapılan davranışlar ise hatırlanmıyor.

Zihin bölünmesi olarak da adlandırılan Dissosyatif Kimlik Bozukluğu, kişinin hafıza ve kimliğini etkileyen önemli bir rahatsızlık. Çocukluk çağında psikolojik, cinsel veya fiziksel travma yaşayan kişilerin zihinleri, bu travmalardan kendini korumak için bölünerek alter kimlik oluşturuyor. Oluşan her kimliğin farklı ismi, duygu, düşünce ve davranış şekli bulunurken, kimlikler arası geçişler çok hızlı olabiliyor. Hastalığın kimlikte ayrışma olarak adlandırıldığını belirten Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi’nden Uzm. Dr. Sümeyra Yılmaz, kimlikler arası geçişlerde, bir önceki kimliğin yaptığı davranışın diğer kimlik tarafından hatırlanmadığına dikkat çekti.

EV SAHİBİ ÇOK SESSİZ

Hastalığı kişinin 2 ya da daha fazla kişilik durumunu yaşaması olarak tanımlayan Yılmazi “Bir bedende birden çok kimlik gelişiyor. Gelişen her kimliğin ayrı bir adı, sosyo-ekonomik durumu, kültürel özellikleri ve kendine ait duygu, düşünce veya davranışları var. Bu hastalığa sahip kişilerde oluşan kimlikler, gerçekten çok farklı özelliklere sahip olabiliyor. ‘Ev sahibi’ diye adlandırılan esas kişilik, sessiz, içine kapanık, kurallara uyum gösteren biriyken, diğerleri dışa dönük ve serbest olabiliyor.

Kişi, bir kimlikten diğer kimliğe kısa süre içinde geçiş yapabilir ve o an büründüğü kimliğin etkisinde olabilir” dedi. Toplumda yüzde 2 ile 5 arası görülen bu rahatsızlığın kadın ve erkeklerde eşit oranda görüldüğünü kaydeden Yılmaz, risk gruplarında madde bağımlılığı gibi eğilimlerin olabildiğini kaydetti.

KAFADA TARTIŞMA SESLERİ

Bu bozukluğu yaşayan kişilerin zaman zaman kendini farklı biri gibi hissedebildiğini anlatan Yılmaz, “Bu durumu ilk etapta hem kendisi hem de çevresi fark etmeyebilir. Bu farklılıklar kendini duygu, düşünce ve davranışta gösterebilir. Çocukluktan itibaren devam eden kronik depresyon ve yalnızlık duygusu, hayali arkadaşlar edinerek onların etkisinde kalmak, içindeki karşıt kutuplar arasında mücadele hissetmek, içinde farklı bir kişinin ya da ikinci bir kişiliğin olduğunu hissetmek, kendine, bedenine, çevreye yabancılaşma, gerçek dışılık duygusu, kafa içerisinde tartışan sesler duyma, bu seslerin içeriden başkalarına yanıt vermesi ve seslerin kişinin kontrolünü geçici olarak ele alması hastalığın belirtileri olarak sıralanabilir” şeklinde konuştu.

HASTALAR PSİKOTERAPİ ALMALI

Dissosiyatif kişilik bozukluğuna sahip bireylerin psikiyatrist tarafından değerlendirildikten sonra tedaviye başlanabildiğini anlatan Yılmaz, “Eğer ilaç tedavisi gerekli görülmezse, temel olan ayaktan yapılan psikoterapi tedavisi. Ancak gerekli durumlarda, tedaviye klinik koşullarda bir süre yatarak, sonrasında ise ayaktan tedavi olacak şekilde devam edilebiliyor. Psikoterapinin dissosiyatif bozukluk alanında uzmanlaşmış kişilerce tarafından yapılması önemli” diye konuştu.

O ANLARI BULMAK GEREKİYOR

Rahatsızlık farkedildiğii zaman en kısa sürede uzman bir psikiyatriste başvurmak gerekiyor. Bu süreçte alanında uzman olmayan kişilere gitmek, şikayetlerde artışa yol açarken, tedavide başarıyı da engelliyor. Hastalıkla mücadele edenlerin ailelerine ‘terapistle temasta kalın’ tavsiyesinde bulunan Yılmaz’a göre, kişinin dissosiye olduğu anları tetikleyen durumlar fark edilirse, o anlardan uzak tutmak büyük önem taşıyor.

HASTALIĞIN 4 ALT TİPİ VAR

  • Dissosiyatif bozukluklarda tıbbi bir rahatsızlık bulunmadığı halde kişinin bellek, kimlik, bilinç ya algı bütünlüğünde bozulmalar görülüyor. Araştırmalar çocukluk çağında yaşanan fiziksel, duygusal ve cinsel travmalar ile dissosiasyon arasında bir ilişki olduğunu gösteriyor. Dissosiyatif bozukluğu olan kişilerde, organik bir nedeni bulunmayan fiziksel şikâyetler, kronik kas ve mide ağrıları, bayılma, öfke krizleri, unutkanlık görülüyor. Bu bozukluklar, Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu, Dissosiyatif Amnezi, Dissosiyatif Füg,Depersonalizasyon ve Derealizasyon Bozukluğu olarak 4 alt tipten oluşuyor.
#Dissosiyatif Bozukluk
#Psikiyatri
#Sümeyra Yılmaz
1 yıl önce