Bugüne kadar farklı yaklaşımlar ve farklı konu bütünlükleri üzerinden sayısız İstanbul kitabı yayımlandı. Yapı Kredi Yayınları da bu değerli çalışmaların üstüne bir yenisini ekledi. Yapı Kredi Yayınları'nın şehir monografileri dizisinden çıkan Karaların ve Denizlerin Sultanı İstanbul adlı kitabı Filiz Özdem tarafından hazırlandı. Doğan Kuban'dan, Mehmet Özdoğan'a, Ekrem Işın, Murat Belge, Suraiya Faroqhi, Gönül Paçacı, Catherine Pinguet, Mehmet Özdoğan, Engin Akyürek, Zakarya Mildanoğlu, Naim Güleryüz, Zafer Karaca, Kenan Mortan, Gökhan Akçura'dan, Artun Ünsal'a toplam 43 isim bu çalışmanın ortaya çıkmasına katkıda bulundu.
'Karaların ve Denizlerin Sultanı İstanbul' hacimli bir kitap olmasının yanı sıra, görsel zenginliğiyle de dikkat çekiyor. Bu kitap bazen içinde sıkışıp kaldığımız, bazen yabancısı olduğumuz, bazen de kanıksadığımız ve fark edemez hale geldiğimiz İstanbul'a Ali Konyalı'nın objektifinden yeniden bakmaya davet ediyor. Ali Konyalı'nın çektiği fotoğraflarda belki de hiç görmediğimiz ya da yanından geçerken çoğunlukla bakmadığımız veya baktığımızda görmediğimiz yerler, yapılar ve ayrıntılar kitaba estetik bir boyut kazandırıyor. Doğal güzelliklerinin yanı sıra çok kültürlü yapısının iç içe geçmiş işaretleriyle de büyüleyici bu şehir üzerine iki ciltten oluşan Karaların ve Denizlerin Sultanı İstanbul'da şehrin kültür tarihini, kültür mirasını öne çıkarmaya özen gösterip, havasından suyuna, müziğinden lokantalarına, uzak geçmişinden modasına, kiliselerinden camilerine, hanlarından sahaflarına, sinemalarından el sanatlarına kadar pek çok alanda yazılara yer verilerek İstanbul'a odaklanılmış.
Kitaba yazılarıyla destek veren 43 isimden biri olan sanat tarihçisi Prof. Doğan Kuban “Topografyanın Yarattığı Kent” başlıklı yazısında İstanbul'u İstanbul yapan unsurları şöyle anlatıyor: “İstanbul'u topografya yaratmıştır. İstanbul yaşamını da deniz yaratır. Deniz İstanbul'un iki yakasını ayırmaz, birleştirir. Eski İstanbullu her çağda bir deniz kıyısı adamıdır. Denizi görmeden ya da ondan uzak yaşandığı zaman İstanbullu olunmaz. Ne var ki 1950 sonrası İstanbul'u, böyle bir İstanbullu yaratmıştır. Ümraniye'den Alemdağı'na gitmekle, İzmit'ten Bolu'ya gitmek arasında bir fark yok. Çatalca ya da Hadımköy İstanbul değildi, İstanbul olmamıştır. Bu gözlemler kentin tanımına esas olarak tarihi yapıyı temel almak anlamına gelir. Büyük bir tarih kentinden söz ederken, 2 bin 500 yıllık bir tarih bir yana bırakılıp, 50 yıllık bir plansız gelişme temel alınamaz. Başka bir anlatımla İstanbul, denizden görülen karalar ya da karadan görülen denizler kadar İstanbul'dur. İmparatorluklar başkenti olmasını da buna borçlu.”
Filiz Özdem, yayına hazırladığı bu değerli kitabı okuyan İstanbulluların bile belki hiç gidip görmedikleri yerleri, mekanları havasından suyuna, mimarisinden müziğine kapsayıcı bilgileri, araştırmacıların ve yazarların önemli metinlerini bulacaklarını söylerken, İstanbul'u hiç tanımayan birinin de kitaptan oldukça etkileneceğini vurguluyor. Özdem, dünyasında şekillendirdiği İstanbul'u şöyle anlatıyor: “İstanbul doğduğum büyüdüğüm, ben olduğum şehir. Üstelik ben çok şanslı bir çocukluk geçirdim. Deniz kıyısında, bahçesinde cevizinden narına, dutundan ayvasına pek çok ağacı ve bostanı olan bir evde büyüdüm. Ortaokuldan itibaren Beyoğlu'nu, üniversite yıllarında da Beyazıt'ı, haliyle hem sayfiye hayatını hem de tarihi yarımadanın büyüsünü soludum. Ama ne yazık ki şu son 30 yılda İstanbul öyle hızlı bir değişim yaşadı ve öyle hızla büyüdü ki buna tanık olmak da oldukça sarsıcı. Artık şehrin göbeğinde yaşamama ve yorgunluğundan pay almama rağmen, yine de bir gün kaçıp gideyim, bir sahil kasabasında yaşayayım gibi bir düşüncem hiç olmadı. İstanbul'dan başka bir yere ancak tatile gidebilirim, sonra geri dönmek üzere...”
