Kuru fasulye, yemeyi en çok sevdiğimiz hatta milli diyebileceğimiz bir lezzettir. Fakat mutfak tarihçileri, fasulyenin Anadolu’da eski çağlardan beri var olup olmadığını uzun yıllardır tartışıyorlar. Arkeolog Ahmet Uhri’nin Boğaz Derdi adlı çalışmasından öğrendiğimiz kadarıyla fasulyenin 80 farklı çeşidi var. Ve son birkaç yıl içinde Tavşan Adası’nda, İzmir Ulucak Höyük’te yapılan kazılarda fasulyenin yabani formlarına da rastlandı. Fasulyeye dair Osmanlı Rus Harbi sırasında geçtiği söylenegelen bir ilginç anlatı var. Anlatıya göre, Rus askerleri harbe kadar buğday ekmeğini neredeyse hiç görmemiş ve Türk askerlerinin buğday ekmeği yiyor olmasına çok şaşırmışlar. Çünkü, o dönem ülkelerinde ekmeği kuru fasulyeden yaparlarmış.
Anadolu’da özellikle de Karadeniz’de kuru fasulyenin olmasa da soya fasulyesi eklenmiş ekmekler yüzyıllardır pişiriliyor. Hatta yakın zamana kadar Sürmene’de mısır unu ve buğday ununa eklenen ballı lobiya (soya fasulyesi) unundan ekmekler yapılıyordu. Çünkü fasulye, eklendiği ekmeğin daha uzun süre taze kalmasını sağlıyor. Bugün beslenme uzmanları da yüksek protein değeri nedeniyle buğday ekmeğine alternatif olarak özellikle çocukların beslenmesinde kuru fasulye ekmeğini öneriyor. Ben de bugün, kuru fasulyenin ekmek ve pasta hallerini yazarak annelere biraz yardımcı olmayı istedim.
BESİN DEĞERİNİ KURUTARAK KORUYUN
Kuru fasulyeyi una dönüştürmenin iki yolu var. Bunlardan ilki, eğer güçlü bir öğütücü makinanız varsa olduğu gibi toza dönüştürmek. İkincisi ise ıslatıp yumuşattıktan sonra ezerek kullanmak. Mümkünse, besin değerini kaybetmemek adına ilk yolu tercih edelim. Ama ıslattıysak, ıslatma suyunu da kullanmaya çalışalım ki besin değeri kaybı en aza insin. Eski geleneksel uygulamada, fasulye unu bir araya gelmesi zor bir un olduğundan muhakkak buğday unu ile karıştırılıyordu. Kuru fasulye ile yaptığımız tariflerle farklı bir deneyim yaşayabilirsiniz. Muhakkak siz, kendi yorumunuzu da ekleyip harika ürünler ortaya çıkaracaksınız. Fasulyeli keklerin yanı sıra geleneksel bir tarifi de buraya eklemeden edemedim.
: * 2 su bardağı kuru fasulye * 1 su bardağı pudra şekeri * 2 yemek kaşığı kakao * 2 yumurta * 1 paket kabartma tozu * 1 çay bardağı ceviz içi * 300 gram çikolata
: Kuru fasulyeyi az yumuşayacak kadar haşlayalım. Mutfak robotunda öğütelim. Pudra şekeri, yumurta, kabartma tozu ve kakaoyu ilave edip karıştıralım. Hamura ceviz içlerini ekleyelim. Hamurumuzu yarım saat buzdolabında üzeri örtülü olarak dinlendirelim. Mini kek kalıplarının içine kaşık yardımıyla dökelim ve 15 dakika 180 derece ısıtılmış fırında pişirelim. Ayrı bir yerde benmari yöntemiyle çikolatamızı eritelim. Keklerimizi soğutalım. Erittiğimiz çikolatayı keklerimizin üzerine dökelim.Yarım saat dinlendirdikten sonra servise alalım.
: * Yarım bayat ekmek * 1 su bardağı kuru fasulye * 1 diş sarımsak * 1 kuru soğan * 1 çay bardağı tahin * 1 çay bardağı Zeytinyağı * 1 çay bardağı limon suyu
: Akşamdan ıslattığımız kuru fasulyeyi içine bütün soğan koyarak haşlayalım. Soğanı içinden çıkartalım. Suyun birazını süzüp ayıralım ve tuz ekleyelim. Ayrı bir yerde tahin, limon suyu, dövülmüş sarımsak ve zeytinyağını kuru fasulye suyu ile karıştıra karıştıra boza kıvamında bir sosa dönüştürelim. Bayat ekmekleri iyice kurutup doğrayalım ya da elimizle bölelim. Üzerine kuru fasulye suyunu koyalım. Süzelim. Bu işlemi iki kez tekrar edelim. (Böylece ekmeklerin hamur olmasını engelleyeceğiz.) Kuru fasulyeleri ekmeklerin üzerine koyalım. En son tahinli karışımımızı koyalım. Son olarak yine zeytinyağı ve limon gezdirebilir ya da baharatlarla süsleyebiliriz.
: * 200 gram kuru fasulye * 400 gram un * 2 yumurta * 200 gram tereyağı * 1 su bardağı pudra şekeri
: Kuru fasulyeyi un haline getirelim. Tereyağını eritip tekrar donduralım ve altta biriken suyu süzelim. Elde ettiğimiz yağı elimizin ısısıyla yumuşatıp pudra şekerini yedirelim. Yumurtaları karışıma ekleyelim. Ardından kuru fasulye ununu ekleyelim ve iyice yoğuralım. En son azar azar unu ekleyerek yumuşak bir hamur elde edelim. Kurabiyemizi şekillendirelim ve pişirme kağıdı serilmiş bir tepsiye yerleştirelim. Önceden ısıtılmış 180 derecelik bir fırında 20- 25 dakika pişirelim. (Fasulye ununun kuru ya da nemli oluşuna göre un miktarı değişebilir. Bu yüzden azar azar ilave etmemizde fayda var. Ayrıca bu kurabiyenin içine damla çikolatalar ve üzerine fındık veya ceviz ilave edebiliriz.)
