Mimar, fotoğrafçı, şair, çevirmen, eleştirmen kimlikleriyle kültür sanat alanında önemli izler bırakan Samih Rifat’ın derya deniz belgesel dizisi “Simurg: Gerçeğin Peşinde Otuz Yolcu” 27 yıl sonra yeniden izleyiciyle buluştu. Dil bilimci, şair ve siyasetçi Samih Rifat’ın torunu, Türk şiirinin önemli temsilcilerinden Oktay Rifat’ın oğlu olan Samih Rifat’ın 75. doğum günü anısına 23 Kasım akşamı erişime açılan belgeseller, bilimden sanata, fotoğraftan mimarlığa her biri alanlarında duayen isimlerle yapılmış röportajlardan oluşuyor.
BAŞKA BİR SANAT YOLCULUĞU
Paul Valery, Vladimir Mayakovski, Amin Maalouf gibi isimlerden çeviriler yapan, Samih Rifat 2007 yılında 62 yaşındayken aramızdan ayrıldı. Onun anısını bugüne taşımak ve sanat tarihinin mihenk taşlarını oluşturan isimleri Samih Rifat gibi sanat insanın gözüyle izlemek ayrı bir keyif. Samih Rifat’ın sanat anlayışını belgeseller üzerinden daha iyi okuyabiliyorunuz. Kültür Bakanlığı ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık işbirliğiyle hazırlanan belgesel dizisinde kimler yok ki? Danışmanlığını Emre Kongar, Enis Batur ve Onat Kutlar’ın yaptığı seride Abidin Dino, Bedia Muvahhit, Ara Güler, Melih Cevdet Anday, Macit Gökberk, Füreya, Ömer Asım Aksoy, Lütfü Akad, Ekrem Akurgal, Necil Kâzım Akses, Cihat Burak, Cevat Memduh Altar, Cahit Arf, Yaşar Kemal ve Aziz Nesin gibi isimler karşımıza çıkıyor.
Ortalama 30 dakika süren belgesellerde yazar, şair, mimar, müzisyen sinemacı, fotoğrafçı birçok kıymetli ismin serüvenini kendisinden dinliyoruz. Ara Güler, fotoğraf macerasını anlatırken İstanbul sokaklarına çıkıyor ve şehrin meydanlarına, camilerine gidiyor. Arka sokakların çocuklarıyla buluşuyor, martılara yem veriyor. Ardından Abidin Dino’yla Paris sokaklarında gezintiye çıkıyor ve sergileri geziyorsunuz. Her biri zaman ve mekana bağlı fakat aynı zamanda zamansız... Hem sanatçıyı kendisinden dinliyor, yaşadığı döneme, çalışmalarına ve anılarına doğrudan tanıklık ediyor hem belgeselin çekildiği yılın atmosferine tanık oluyorsunuz.
DOSTLARI ANILARINI ANLATTI
Anma programı kapsamında YKY’nin Youtube kanalından Samih Rifat’ı “çağdaş bir hazerfen” kılan çok yönlü kişiliğinin ele alındığı çevrimiçi bir etkinlik düzenlendi. Özalp Birol, Ferit Edgü, Cevat Çapan, Mutlu Torun gibi isimler Samih Rifat’ı anlattı. Cevat Çapan, Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat ile çıktıkları Mavi Yolculuk’taki anılarını, babası Oktay Rifat’tan el alarak yaptığı şiir çevirilerini aktarırken, Mutlu Torun, 60’lı yıllarda tanıştığı sanatçıyla müzik ve gitar üzerine yaptıkları sohbetleri ve birlikte verdikleri konserleri anlattı. Ferit Edgü ise Samih Rifat’a yazdığı mektubu okudu. Her gün 2 bölüm olarak gösterimleri yapılan belgeseller 6 Aralık’a kadar erişime açık olacak.
Hayatını sanata adadı
24 Kasım 1945 yılında Ankara’da dünyaya gelen Samih Rifat, Saint-Benoît Lisesi’ni ve İTÜ Mimarlık Fakültesi’ni bitirdi. Üniversite yıllarından başlayarak çeviriye yöneldi; ilk çevirilerini 80’li yıllarda Yazko Çeviri dergisinde yayımladı. René Char, Jacques Prévert, André Verdet, Jean Follain, Paul Valéry, Kavafis, Le Corbusier gibi ozan/yazarlardan çeviriler yaptı. Yine üniversite yıllarında fotoğrafçılıkla ilgilendi. 80’li yıllardan başlayarak çeşitli dergilerde, yazdığı yazılara eşlik eden fotoğraflar yayımladı; belgesel filmler çekti. Pek çok önemli serginin küratörlüğünü ve danışmanlığını üstlendi. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ta editör, yayın ve sergi danışmanı olarak görev yaptı. 4 Ağustos 2007’de İstanbul’da hayata veda eden Samih Rifat’ın Akla Kara Arası, Herakleitos - Bir Kapalı Söz Ustasıyla Buluşma Denemesi ve Ada adlı üç kitabı bulunmaktadır.
