Osmanlı Şeyhülislamı Ebussuud Efendi’ye ait Kur’an-ı Kerim tefsiri yuvasına döndü. Liseyi bitirdikten sonra ABD’ye üniversite eğitimi için giden ve uzun yıllar Maryland eyaletinde yaşayan 86 yaşındaki Türk vatandaşı Ali İhsan Tangören, evinde muhafaza ettiği 16. yüzyıldan kalma eseri, İbn Haldun Üniversitesi’ne bağışladı. Kanuni devrinin önemli din adamlarından Ebussuud Efendi’nin Süleymaniye Külliyesi’nde makam odası olarak kullandığı, bugün ise İbn Haldun Üniversitesi Süleymaniye Yerleşkesi içinde yer alan mekanda bir devir teslim töreni düzenlendi. Törene İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Şentürk, Ali İhsan Tangören, İbn Haldun Kütüphane Daire Başkanı Sönmez Çelik ve kitabın Türkiye’ye getirilmesine aracı olan İHÜ İslami İlimler Fakültesi hocası Dr. Yaşar Çolak katıldı.
TERCÜME EDİLECEK
1578 yılında yani Ebussuud Efendi’nin vefatından 4 yıl sonra asli nüshadan istinsah edilen (çoğaltılan) eser iki ciltten oluşuyor, ancak ikinci cildinin nerede olduğu şimdilik bilinmiyor. Eserin kimin kütüphanesine ait olduğu bilgisini gösteren mührün tahrip edilmesi sebebiyle bu bilgiye de ulaşılamıyor. Oldukça iyi muhafaza edilmiş eserin restorasyon gördüğü tahmin ediliyor. Rektör Şentürk, tefsirin önce, üniversitenin İslam İlimleri Fakültesi hocaları tarafından tahkik edilerek Arapça yayımlanacağını, daha sonra Türkçe ve İngilizce dillerine tercüme ettireceklerini söyledi. Şentürk, ayrıca yerleşke olarak kullandıkları Süleymaniye Külliyesi’ne bir vefa borcu olarak Mimar Sinan, Ebussuud Efendi ve Kanuni Sultan Süleyman’a ait bir kütüphane kurma hazırlığında olduklarını söyledi.
TOLLUOĞLU’NUN HAZİNESİ
Ali İhsan Tangören, kitabın çocukken derslerine katıldığı Ankaralı alim Hacı Hilmi Tolluoğlu’nun çok nadir eserlerinin yer aldığı kütüphanesine ait olduğunu tahmin ettiğini aktardı. Tangören, ilk gençlik yıllarından bu yana İstanbul, Ankara gibi ziyaret ettiği şehirlerdeki sahaflardan ve kişilerden el yazması eser topladığını ve bu eserleri 1960’lı yıllarda ABD’ye götürüp orada kendi imkanlarıyla koruduğunu söyledi. Ancak artık yaşlandığı için kitapları doğduğu topraklara geri getirmeyi üzerine borç bildiğini söyledi. Tangören, geçtiğimiz hafta da Ankara’da Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ile görüşmüş, aralarında beylikler dönemine ait Kur’an-ı Kerimlerin bulunduğu 504 el yazması eseri Diyanet İşleri Nadir Eserler Kütüphanesi’ne bağışlamıştı.
El yazmaları çöpten çıktı
- Eserlerin yazıldığı topraklara gelmesine aracılık eden İbn Haldun Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi hocalarından Yaşar Çolak, 2016 yılında ABD’nin Maryland eyaletinde açılan Amerika Diyanet Merkezi’nin deposundan çöpe atılan iki sandık içinde son anda fark ettikleri el yazması eserlerin sahibini ararken Ali İhsan Tangören’in evindeki hazineye ulaştıklarını dile getirdi. Ankaralı alim Hacı Hilmi Tolluoğlu’nun kütüphanesi ve pek çok değerli bin 500 civarında el yazması eseri evinin deposunda yıllarca özenle saklayan Tangören, eşinin vefatından sonra eserleri ne yapacağını bilemeyip bir kısmını Amerika Diyanet Merkezi’nin deposuna sessizce bırakmış. Sandıklarda ne olduğu bilinmediği için çöp konteynerine yüklenirken bir işçinin dikkati sonucu son anda çöpten kurtulan eserlerin sahibi Tangören, üç yıllık bir görüşmenin sonucunda bağış yapması için ikna edilmiş. Eserler arasında Kur’an-ı Kerim, hat, dini kitap, icazetname olan 500 parça el yazması ve 200 civarında kıymetli eser bulunuyor.
