Darüşşafaka Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Yıldırım'la 149 yıldır eğitimde fırsat eşitliğinin, kaliteli eğitimin ve güvenilirliğin sembolü olan Darüşşafaka'nın tarihini, bugününü ve hedeflerini konuştuk.
Kendisi de Darüşşafaka mezunu olan Zekeriya Yıldırım, 8 yaşında babasını kaybetmiş. 1955 yılında okula girmiş. İktisat fakültesinden mezun olduktan sonra Amerika'da ekonomi mastırı yapmış. Merkez Bankası'nda 10 sene çalışmış. Çeşitli holdinglerde yönetim kurulu üyeliği, başkanlık ve danışmanlık yapmış. Şu anda aktif çalışma hayatı, ortak olduğu iki şirketle devam ediyor. Aynı zamanda Sabancı Holding'de bağımsız yönetim kurulu üyesi. Darüşşafaka'nın eğitimiyle değişen hayatını "Düşünsenize 1955 yılında maddi durumu iyi olmayan kaç çocuk İngilizce öğrenebilirdi ki?" sözleriyle özetliyor. 9-10 yaş grubundaki çocuklara devlet dışında eğitim verme yetkisi olan tek kurum olma özelliğini de taşıyan Darüşşafaka, devletten hiç yardım almadan, bağışlar ve gönüllü çalışmalarla, sosyo-ekonomik olarak toplumun alt kesimlerinden gelen binlerce çocuğun hayatını değiştiriyor.
Zekeriya Yıldırım Darüşşafaka'yı 149 yıldır ayakta tutan nitelikleri; eğitimde fırsat eşitliği, kaliteli eğitim, geleneklere bağlılık, değişim ve çağa ayak uydurmak olarak özetliyor. Bu niteliklerin sürdürülebilir olması beraberinde güveni getiriyor. Yıldırım, "Bu güveni pekiştirmek için çalışıyoruz. Saydamlık, hesap verilebilirlik, verimlilik ilkelerini uyguluyoruz. Yapılan bağışları kamuoyuyla paylaşıyoruz. Hukuki sorumluluğumuz olmadığı halde, yılda bir kez 'Bağışçılar Günü' düzenleyerek onları bilgilendiriyoruz. Darüşşafaka Cemiyeti 149 yıldır, sadece bağışlarla varlığını sürdürmeyi başarmış. Bunun sağlanabilmesi için güvenilir ve şeffaf olmak zorundasınız" diyor.
Halihazırda 927 öğrenciye eğitim veren Darüşşafaka'nın fiziki şartları da son derece iyi. Kampüsün tüm noktalarından internet erişimi var. Uygulamalı dersler, fen laboratuvarları, resim ve müzik atölyeleri gibi branşa özel dersliklerde yapılıyor.
25 binin üzerinde kitaba ev sahipliği yapan kütüphanede, İngilizce kitapların sayısı ise 5 binin üzerinde. 50 personelin görev yaptığı yemekhanenin mönüleri diyetisyenler tarafından hazırlanıyor. Her koridorda bulunan meyve sepetleri, öğrencilere teneffüslerde meyve yiyebilme olanağı tanıyor. Kampüs içinde bulunan 34 yatak kapasiteli revir 24 saat hizmet veriyor. Erkekler ve kızlar yatakhanesi olmak üzere iki ayrı binadan oluşan ve toplam kapasitesi 944 olan yatakhanelerde, öğrencilere en iyi şartlarda ısınma, havalandırma ve sıcak su imkanı sağlanıyor. Öğrenciler diledikleri zaman açık-kapalı basketbol, voleybol sahaları, yüzme havuzları ve tenis kortu, futbol sahası, atletizm pisti, aletli jimnastik salonundan yararlanabiliyor, profesyonel eğitmenlerden ders alabiliyor. Sanatsal aktivitelerin içerisinde de faal bir şekilde yer alıyorlar.
"Biz insan eğitmiyoruz, iyi insan yetiştiriyoruz" diye konuşan Zekeriya Yıldırım şunları ekliyor: "Hem geleneklere bağlı hem de çağa ayak uyduran bir kurumuz. Okulumuzda sınıflar en fazla 24 öğrenciden oluşuyor. İngilizce eğitimin yanı sıra 6'ncı sınıftan itibaren ikinci yabancı dil olarak Fransızca veya Almanca öğretiliyor. 70'e yakın sosyal kulüp öğrencilerin yeteneklerini keşfedip geliştirmeleri için faaliyet gösteriyor. Öğrencilerimiz dördüncü sınıftan itibaren bir müzik enstrümanını çalmaya ve bir spor dalıyla ilgilenmeye başlıyor."
Yıldırım Darüşşafaka'nın olağanüstü genel kurulla gerçekleştirdiği tüzük değişikliğini ise şöyle anlatıyor: "14 Nisan'da doğal başkanımız olan Başbakan'ımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın da olağanüstü genel kurula katılmasıyla tüzük değişikliğini gerçekleştirdik ve annesi hayatta olmayan yavrularımıza da Darüşşafaka'nın kapılarını açtık. Bunun yanı sıra kabul koşulları arasında yer alan 'Türk-İslam' şartını, 'Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı' olarak değiştirdik. Ayrıca 'Yaşam boyu öğrenen, araştıran, sorgulayan, çağdaş, özgüvenli, topluma, çevresine ve ailesine karşı sorumlu liderler yetiştirme' hedefimizi de tüzüğümüzün bir maddesi haline dönüştürdük" diyor.
Darüşşafaka her yıl düzenlediği sınavla öğrenci alıyor. Bu sınava katılmanın en önemli koşulu ise anne veya babanın hayatta olmaması ve maddi durumun iyi olmaması. "Kriterlerimize uyan her çocuğun sınavımızdan haberdar olması büyük önem taşıyor" diyen Zekeriya Yıldırım, bunun için Darüşşafaka gönüllülerinin her yıl Anadolu'ya çıktığını, bu yıl 14 bin çocuğa mektup yazdıklarını, tanıtım toplantıları yaptıklarını anlatıyor. Bu yıl ki sınavın 27 Mayıs Pazar günü 20 ilde yapılacağını söyleyen Yıldırım, bu illerin dışında sınava katılmak isteyen çocukların ulaşımının kendileri tarafından sağlanacağını hatırlatıyor. Zekeriya Yıldırım sınavı kazanan öğrencilerin evlerinde ziyaret edildiğini söyleyerek, " Maddi durumlarını yerinde inceliyoruz. Bu denetimlerden geçen çocuklar, Darüşşafaka Ailesi'nin bir mensubu oluyor ve 10 yıl boyunca okulumuzda tamamen ücretsiz eğitim alıyor. Üniversite yaşamları boyunca da burs desteğimizi sürdürüyoruz" diye konuşuyor.
Türkiye'nin her bölgesinde öğrencilerin aynı eğitim olanaklarına sahip olmadığı gerçeğinden hareketle 2008'de sınav sisteminde köklü değişiklik yaptıklarının altını çizen Yıldırım, "Bilgiye dayalı sınav sistemi yerine öğrencilerin zihinsel potansiyellerini ve yeteneklerini ölçen bir sınava geçtik. Bu değişiklikten sonra Anadolu'dan çok daha fazla çocuk alıyoruz. Örneğin; bu yıl sınavımızı kazanan 120 çocuğun yüzde 72'si Anadolu, yüzde 28'i İstanbul'dan geliyor" diyor.
Darüşşafaka'nın kurumsal ve bireysel bağışlarla yaşadığına dikkat çeken Yıldırım, "Geçtiğimiz yıl 7 bine yakın hayırsever, cemiyetimize bireysel bağışta bulundu. Bunun yanı sıra ülkemizin önde gelen pek çok şirketi de cemiyetimizi destekliyor. En büyük destekçimiz Türkiye İş Bankası. 4 yıldır her sene aldığımız 120 öğrencinin 81'inin bütün giderlerini karşılıyor. Doğuş Holding, P&G, Mehmet Zorlu Vakfı, J.P Morgan, Teknosa, Kahve Dünyası, Tema Mağazacılık, Damat-Tween-ADV, Kiğılı, Siemens, HSBC, Boydak Holding, Johnsan Wax kurumsal destekçilerimiz arasında. Bir de Darüşşafaka'nın bağış alanında oluşturduğu bir öncü girişim var. Türkiye şartlarının çok üzerinde lüks huzurevleri. Orada Darüşşafaka'ya bir defaya mahsus bağış yapanlar kalıyor. Hem yaşlılıklarını huzur içinde geçirip hem de bu çocukların eğitimlerine katkıda bulunuyorlar. Şu anda 435 kadar rezidanslarda yaşayan bağışçımız var. Cemiyetimize bağışta bulunmak isteyen tüm hayırseverler, www.darussafaka.org adresindeki sitemizden ayrıntılı bilgi alabilir" şeklinde konuşuyor.
Yusuf Ziya Paşa, her gün görevine giderken Kapalıçarşı'da çıraklık yapan çocukların, çarşı açılıncaya kadar boşa vakit geçirmelerinden rahatsız olur ve arkadaşları Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Vidinli Tevfik Paşa ve Sakızlı Ahmet Paşa ile 1863'te Kapalıçarşı'nın çıraklarına eğitim vermek için Darüşşafaka Cemiyeti'ni kurar. O yıllarda sık sık yaşanan savaşlar pek çok çocuğu babasız bırakmıştır. Cemiyet üyeleri babası hayatta olmayan, ailelerinin maddi durumu yetersiz çocuklar için bir okul inşa etmeye karar verir. 1868'de Sultan Abdülaziz'in yaptığı bağışla satın alınan Fatih'teki arsanın üzerine inşasına başlanılan okul, 1873'te parasız, yatılı ve özel statülü olarak kapılarını açar. 1971'de kız çocukları da okula alınmaya başlanır. 1955'e gelindiğin de ise İngilizce öğretim yapan kolej statüsüne geçer. 1994'te Fatih'teki tarihi binadan Maslak'taki modern kampüsüne taşınan okulda bugün, Türkiye'nin 65 ilinden gelen, iyi eğitim olanağından yoksun 927 çocuk, tam burslu, yatılı ve İngilizce eğitim alıyor.
Darüşşafaka'nın hedefleri arasında bir üniversite de var. Ama bu konuda acele etmiyorlar. Zekeriya Yıldırım "Beyin fırtınalarına başladık bu konuda. Tarih konusunda henüz bir öngörümüz yok. Bu olayı çok doğru konumlandırmak lazım. Darüşşafaka gibi sağlam kökleri olan ve uzun yıllar yaşayacak bir üniversite olmalı" diyor.
