2015'in sonuna geldiğimiz şu günlerden geriye dönüp baktığımızda çipli yeni kimlikler, ehliyet sınavlarında yeni düzenlemeler ve Boğaziçi Köprü gişelerinin kaldırılması konuları hemen her yerde karşımıza çıkıyor. Onlarca bakanı geride bırakan, sürekli gündeme gelen fakat tam olarak bir sonuca bağlanamayan üç projeye ışık tuttuk.
Çipli kimlik kartları, ehliyetlerde yeni düzenlemeler ve Boğaziçi Köprü gişeleri. Bu üç proje, Türkiye'nin yakın siyasal tarihinde yer aldı, toplumun bir şekilde sürekli gündeminde oldu.
Kabineleri eskiten, bakan açıklamalarında bazen merkezde bazen de kıyısında köşesinde yer bulan bu üç proje yeni kabinenin de gündeminde olacak.
İşte nedenlerle, nasıllarla bu üç projenin geçmişi, bugünü ve yarını…
Halk arasında kafa kağıdı, nüfus kağıdı, kimlik gibi isimlerle de anılan nüfus cüzdanları ülkemizde ilk defa 1881 yılında yapılan nüfus sayımından sonra kullanılmaya başlandı. Toplumların değişen şartlar ve teknolojiye ayak uydurması gerekliliği nedeniyle nüfus cüzdanları o günden bugüne tam 6 kez değişti.
2000 yılından itibaren uygulanmaya başlanan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşına bir kimlik numarası verilmesi uygulamasının bir uzantısı olarak 'çipli kimlik kartı' uygulaması neredeyse 10 yıldır gündemimizde. İçişleri Bakanlığı'nın geliştirdiği proje çok sayıda bakan eskitmesine karşın halen gündemde ve halen 'yeni'.
İçişleri eski Bakanları Beşir Atalay, Osman Güneş, Muammer Güler, Efkan Ala'dan hali hazırda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık çipli kimlik projesinin gelişimiyle ilgili pek çok açıklama yaptı.
Proje aşamasında anılmaya başladığı ilk yıllarda sadece bir 'çipli' kimlik kartı iken, bu uygulama teknolojiyle zaman içinde gelişti ve 1 GB'ye kadar veri depolayabilecek kıvama geldi. Her kartın içinde kişiye özel sertifikalar yer alacak, bu çerçevede hem şifre istenebilecek, hem de kişinin parmak, damar ve avuç izi üzerinden biyometrik doğrulama yapılabilecek. Bu yeni kimlik kartları sayesinde vatandaşlar farklı belgeler veya kartlar taşımak zorunda kalmadan kimlik doğrulaması yapabilecek. 'Akıllı Kimlik Kartı'yla birlikte, 1976 yılından beri hayatımızda olan mavi ve pembe nüfus cüzdanları geçerliliğini yitirecek.
2014'te ilk olarak Kırıkkale'de dağıtılması planlanan kartlar henüz dağıtılmadı. İçişleri Bakanı Selami Altınok'un Emniyet Müdürlüğü döneminde tanıtımlarına katıldığı çipli kimlik kartının üretimi Bakanlığı döneminde de gündeme gelirken, son açıklamalar göre uygulamanın 2016'da başlayacağı yönünde.
Her geçen gün trafiğe çıkan araç ve sürücü sayısı yükselirken, şehirlerde yaşanan trafik sorunları artarken ehliyetlere dair yeni düzenlemeler 10 yıla yakın süredir gündeme geliyor.
Stajyer ehliyetten, elektronik ehliyete, mobil sınavlardan kapsamlı derslere kadar hemen her konuda çok sayıda proje gündeme gelirken, yarısına yakını başarıyla hizmete girdi. Ehliyetlerin ömür boyu geçerli olması durumu ortadan kalktı ve ehliyetlerin sınıfına göre 5 ile 10 yılda bir yenilenmesi zorunluluğu getirildi. Stajyer ehliyet uygulaması ise 1 Ocak 2016'da uygulanmaya girecek.
Bunların yanında Bakanları eskiten çok sayıda proje ise henüz hazırlık aşamasında.
İçişleri Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın başlıca yürütücüsü olduğu bu uygulamalarda, kimliklerin değişeceğine dair projeler birbiri ardına gündeme gelirken, henüz tam olarak uygulamaya geçebilmiş değil. AB ülkelerinde de geçerli olacak olan çipli kimlikler için çalışmalar tüm hızıyla sürerken, tanıtımını İçişleri eski Bakanı Efkan Ala yılın ilk aylarında yapmıştı. 24 milyon ehliyet yeni çipli ehliyetlerle değiştirilecek. Yeni ehliyetlerin eskileriyle değiştirme işlemleri Ocak 2016 itibari ile başlayacak. Yeni ehliyetler 15 lira karşılığında verilecek.
Gerek İstanbulluların gerekse İstanbul'a gelen milyonlarca kişinin geçtiği birinci köprüdeki gişeler, neredeyse inşa edildiği günden bu yana tartışma konusu oldu. Trafiği olumsuz etkileyen gişeler geçmişten bugüne ilgili bakanlıkların hep gündeminde oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da başbakanlığı döneminde üzerinde durduğu gişelerin kaldırılmasıyla ilgili henüz adım atılmadı. Eski Bakanlar Binali Yıldırım, Lütfi Elvan'ın gündemlerinden düşmeyen konu daha önceki yıllarda ise İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu, Bayındırlık ve İskân Bakanı Faruk Özak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başeskioğlu'nun ana gündem maddeleri haline gelmişti.
