Marmara Üniversitesi öğretim üyesi sosyolog Prof. Dr. Ergün Yıldırım, Türkiye’de koronavirüsün toplumsal etkileri üzerine bir araştırma yaptı. Yıldırım, bu araştırmayı Mardin Artuklu Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olan Ökkaş Arı ve Muhittin Evren ile birlikte yürüttü. Araştırma, Türkiye genelini kapsıyor ve bin 254 kişiye uygulanan anketlere dayanıyor. Bu çalışmanın belirli popülasyonu kapsamadığına dikkat çeken Yıldırım, bu konuda şunları dile getirdi: “ Öğretmenler, iş adamları, esnaf, işçi gibi farklı meslek gruplarını, bütün toplumsal kesimleri kapsayan ve bütün yaş gruplarına hitap eden bir araştırma oldu. Türkiye’de bir salgın yaşandı. Bu toplumu nasıl etkiledi ve bununla mücadele konusunda toplumun algısı nedir? Hükümetin, yerel yönetimin ve sağlık bilim kurulunun verdiği mücadele toplum tarafından nasıl algılanıyor? Bunu ortaya çıkarmak üzerine böyle bir çalışma yaptık.”
Araştırmanın salgının artık toplumda belirginleştiği ve dolayısıyla etkilerinin kolayca gözlemlenebileceği 15 Nisan ile 1 Mayıs arasında uygulandığını dile getiren Yıldırım, belirli konuların öne çıktığını söyledi ve ekledi: “Dayanışma hayırseverlik konusu öne çıkıyor. Bu konuda toplumda ciddi bir konsensüs var. Katılanların yüzde 70’i Türkiye’de hayırseverlik ve dayanışma arttı diyor. Salgınla başa çıkabilmek için hijyenik bir toplum haline geldiğimizi söyleyebiliriz. Örneğin yüzde 90’ı hijyene uygun davrandığını, yüzde 83’ü ellerini sık sık yıkadığını ve temizliğe dikkat ettiğini ifade ediyor.”
Toplumsal korku ve kaygılarda belirli bir yükseliş olduğunu belirten sosyolog Yıldırım, şöyle devam etti: “İnsanlara ve topluma yönelik güvensizlik düzeyinde artış var. Diğer insanlar ve toplumla iletişime girme konusunda bir kaygı var. Bu doğal bir sonuç. Çünkü sosyal mesafenin korunması gerekiyor. Bu kaygılar belirli davranışlarda da kendisini gösteriyor. Örneğin uyku düzensizliği yaşadığını söyleyenler 55.1, yoksulluğun artacağını düşünenler yüzde 63, dünya ekonomisinde kriz yaşanacağı düşünenler yüzde 76.8 olarak tespit edildi.”
Ergün Yıldırım, araştırma verilerinden yola çıkarak normalleşme konusunu sorduğumuzda ise şöyle yanıt verdi: “Toplum tümüyle ve derinden tekrar normal hayata dönmeyecek bir durum arz etmiyor. Verilen cevaplara baktığımızda insanlar bir salgın sorunuyla yüz yüze olduğunun farkında ve tamamıyla umutsuz bir tutum yok. Başka sorularda aldığımız cevaplara baktığımızda bununla başa çıkma ve normal hayatını devam ettirme konusunda toplumda olumlu bir bilinç var. Ellerini yıkama, maske takma, sosyal mesafeye dikkat etme gibi belirli alışkanlıklar kazanılmış. Yeni dönemde bu alışkanlıklarla yaşam sürdürülebilir. Ancak bireyin buna inanıp inanmaması önemli. Salgın tümüyle bitmedi, o nedenle bu alışkanlarımızı bir süre daha devam ettirelim diye bir algı içinde olunması gerekiyor. Bu algı içinde olduktan sonra, yeni dönemde anormal sorunların ortaya çıkması söz konusu olmaz.”
