Ülkelerin zenginliği sahip oldukları kişi başı gelir ile ölçülmektedir. Bu nedenle, ülkenin sahip olduğu GSYH ve kişi başına düşen millî gelirin ölçümü önemlidir. GSYH, ülkenin ilgili yılda üretilen mal ve hizmetlerin değerini yani ülkenin ekonomik gücünü ve potansiyelini gösteren önemli bir göstergedir. KİŞİ BAŞI GELİR HESAPLAMASI Ülkenin GSYH’sini toplam nüfusa böldüğümüzde basit olarak kişi başı gelire ulaşıyoruz. Bu hesaplamada kişi başı gelirin değişkenliği hem üretilen mal ve hizmetlere hem
Ülkelerin zenginliği sahip oldukları kişi başı gelir ile ölçülmektedir. Bu nedenle, ülkenin sahip olduğu GSYH ve kişi başına düşen millî gelirin ölçümü önemlidir.
GSYH, ülkenin ilgili yılda üretilen mal ve hizmetlerin değerini yani ülkenin ekonomik gücünü ve potansiyelini gösteren önemli bir göstergedir.
KİŞİ BAŞI GELİR HESAPLAMASI
Ülkenin
GSYH’sini toplam nüfusa böldüğümüzde basit olarak kişi başı gelire ulaşıyoruz.
Bu hesaplamada kişi başı gelirin değişkenliği hem üretilen mal ve hizmetlere hem de döviz kurlarında meydan gelen değişime çok duyarlıdır.
Ülkede döviz kuru yükseldiğinde üretim artsa da kişi başı gelir artmayabilir. Tersi durumda da yani üretim değişmez ya da azalsa da döviz kuru düştüğünde kişi başı gelir artabilir. Ayrıca, nüfusun değişim hızı kişi başı gelirin hesaplamasında önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır.
Bu durumun en iyi örneği Çin ve Hindistan’dır.
Dünyanın en büyük GSYH sıralamasında 2. sırada yer alan Çin’in kişi başı gelirinin 12.000 dolar seviyesinde olması
, nüfusunun çok kalabalık olmas
ından kaynaklanmaktadır
. Bu durum, kişi başı gelirinin de ABD’nin kişi başı gelirinden çok düşük olmasını da beraberinde getiriyor.
Bu hesaplamada ortaya çıkan kişi başı gelir uluslararası bir göstergedir.
Çünkü ülke için hesaplanan bu gelire sahip olan kişiler olacağı gibi bu gelirden daha yüksek ve daha düşük geliri olan kişiler de olacaktır.
Yani kişi başı gelir, bir ülkenin
vatandaşlarının ortalama gelir düzeyini göstermesi açısından önemlidir.
Bununla beraber, birçok uluslararası kurumun yaptığı hesaplamalarda ve ülke kişi başı gelir karşılaştırmalarda genellikle
Amerikan Doları kullanılmaktadır.
SATIN ALMA GÜCÜNE GÖRE KİŞİ BAŞI GELİR
Bir diğer kişi başı gelir hesaplaması ise satın alma gücüne (SAGP) göre yapılan hesaplamadır.
Bu hesaplamada nispi yaşam maliyeti ve ülkeler arası enflasyon hesaba katıldığı için yalnızca döviz kurunu baz alan kişi başı gelir hesaplamasına göre, daha iyi bir gösterge olabilir.
Bu nedenle, satın alma gücü paritesi ile ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderildiği gibi uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapma imkanı ve vatandaşların uluslararası karşılaştırılmalı satın alma gücü hakkında da önemli bir bilgi elde edilebilir.
IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurumlar her iki hesaplamaya
göre ülke karşılaştırmalarını yapıyorlar. Dünya Bankası her yıl Temmuz ayında ülkelerin kişi başı gelirlerini hesaplayarak ülkeler için kullandığı düşük gelirli, orta gelirli ve yüksek gelirli ülke sınıflandırmasını yayınlıyor.
DÜNYADA KİŞİ BAŞI GELİRİ EN YÜKSEK OLAN ÜLKELER
Dünyada kişi başı geliri en yüksek yani zengin ülkelere bakıldığında şöyle bir sıralama ortaya çıkıyor.
İlk sırayı Lüksemburg, ikinci sırayı İrlanda ve üçüncü sırayı İsviçre alıyor. Bu ülkeleri takip eden ülkeler ise Katar, Norveç, Singapur, Amerika, İzlanda, Avustralya ve Danimarka olmaktadır.
Kişi başı geliri en yüksek ilk 10 ülke içerisinde yer alan ülkelere bakıldığında
ABD hariç diğer ülkeler az nüfusa sahip ülkelerdir
Dolayısıyla ülkelerin kişi başı geliri, ülke üretimine, döviz kurlarına ve ülke
nüfusuna bağlı olarak değişecektir.
#Ekonomi
#IMF
#Dünya Bankası
#ABD
#GSYH
#Erdal Tanas Karagöl
