Bağ-Kur’lu milyonlarca vatandaş, prim gün sayısında yapılacak indirimin ve erken emeklilik fırsatının önünü açacak yeni düzenlemeyi bekliyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulması planlanan bu düzenleme, özellikle küçük esnaf ve serbest meslek sahiplerini ilgilendiriyor. Yapılacak yasal değişiklikle, Bağ-Kur’luların emeklilik için gereken süre kısalacak, prim ödemelerinde ise iyileştirmeler yapılacak. Düzenleme, Bağ-Kur sigortalılarının emeklilik için daha avantajlı koşullar sunmayı hedefliyor. Yasal sürecin tamamlanmasının ardından, prim gün sayısındaki indirim ve erken emeklilik hakkı konusunda net bilgiler ortaya çıkacak.
2008 yılında gerçekleştirilen reform ile SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı tek çatı altında toplanarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleşti. Ancak bu birleşmeye rağmen, üç kurum arasında prim ödeme şartları ve emeklilik koşulları arasında hâlâ ciddi farklar bulunuyor. Özellikle Bağ-Kur’lular için uygulanan prim gün sayısı ve emeklilik yaşına ilişkin farklılıklar, eşitlik sağlanması gerektiği yönündeki tartışmaları beraberinde getiriyor. Bu farkların giderilmesi amacıyla Bağ-Kur’lulara yönelik prim indirimi ve erken emeklilik hakkı getiren yeni bir düzenleme gündeme geldi. Düzenlemenin detayları, TBMM’ye sunulmak üzere hazırlanıyor. Peki, bu düzenleme ile neler değişecek? Bağ-Kur prim indirimi nasıl uygulanacak ve emeklilik koşulları ne zaman eşitlenecek? İşte bu soruların yanıtları…
BAĞ-KUR PRİM ŞARTLARI: 2025 YILINDA BEKLENEN DEĞİŞİKLİKLER
Sosyal güvenlik sistemindeki kurumlar, yıllar içinde önemli değişiklikler geçirdi. 2008 yılında yapılan reform ile SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı tek çatı altında toplanarak SGK çatısı altına alındı. Ancak prim ödeme şartları konusunda hala ciddi farklılıklar bulunuyor. Özellikle Bağ-Kur’luların prim gün sayısı, emeklilik yaşı gibi koşullarda büyük farklar var. Bu farkların giderilmesi amacıyla ise Bağ-Kur’lulara yönelik yeni bir düzenleme planlanıyor.
PRİM ŞARTLARI NASIL BELİRLENİYOR?
Her bir kurumun sigortalılarına uyguladığı prim gün sayısı farklılık gösteriyor.
SSK'da 1999 öncesinde prim gün sayısı 5.000 ile 5.975 gün arasında değişirken, 2008 sonrasında bu rakam 7.000 güne çıkarılmıştır. 2008 sonrası, kadın ve erkek çalışanlar için bu prim gün sayısı 7.200 güne yükseltilmiştir.
Emekli Sandığı'nda kadınlar için prim gün sayısı 7.200 (20 yıl), erkekler için ise 9.000 (25 yıl) olarak belirlenmiştir.
Bağ-Kur'da ise, 1999 öncesi dönemde kadınlar 7.200 gün, erkekler ise 9.000 gün prim ödüyordu. Ancak 1999 sonrası dönemde Bağ-Kur’lular için her iki cinsiyet için de prim günü 9.000 olarak belirlenmiştir.
FARKLI KURUMLARDA ÇALIŞANLAR İÇİN HANGİ KURUMUN ŞARTLARI GEÇERLİ OLACAK?
Birden fazla kurumdan sigorta primi ödeyenlerin emekli olacağı kurum, son 7 yıllık sigortalılık süresine göre belirleniyor. Son 7 yılda en fazla prim ödenen kurum geçerli olacak. 2008 sonrası, tüm çalışma hayatındaki fazla yatırılan primlere bakılarak hangi kurumdan emekli olunacağına karar verilmektedir.
YENİ DÜZENLEME NASIL İŞLEYECEK?
Yeni düzenleme ile özellikle 1 milyon küçük esnaf ve çiftçiyi ilgilendiren bir gelişme gündemde. Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9.000 günden 7.200 güne indirilecek, böylece 5 yıl erken emeklilik imkanı sağlanacak. Bu düzenleme, küçük esnaf ve çiftçilere yönelik yapılan iyileştirmeyi kapsamaktadır.
İHYA YOLU İLE EKSİK GÜNLER TAMAMLANABİLECEK Mİ?
Bağ-Kur kapsamında daha önce sigortalı olup prim borcu nedeniyle sigorta kaydı silinen kişiler, eksik günlerini ihya (geri ödeme) yolu ile tamamlayabilecekler. İhya yöntemiyle bu kişiler, primlerini geri ödeyerek emekli olma hakkını elde edebilecekler.
KİMLER BU DÜZENLEMEDEN YARARLANACAK?
Düzenlemeden yararlanacaklar, başlangıçta küçük esnaf ve çiftçi Bağ-Kur’lular olarak belirlenmişti. Bakkallar, kasaplar, berberler, terziler gibi 10’dan az işçi çalıştıran esnaf ile çiftçiler bu düzenlemeye dahil olacak. Ancak, bu kapsamın tam olarak ne olacağı, düzenleme tamamlandıkça netleşecek.
YAŞ ŞARTI ORTADAN KALKACAK MI?
7.200 prim günü tamamlayan sigortalı, sigortalılık başlangıcına göre belirlenen yaş şartını yerine getirmesi durumunda emekli olabilecek. Ancak, prim gününü tamamlayan sigortalı yine yaş şartına tabii olacaktır. 2008 sonrası sigortalı olanlar için 9.000 gün ve yaş sınırı geçerli olmaya devam edecek.
ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN MÜ?
Yapılacak 1.800 günlük prim indirimi ile Bağ-Kur’lular 7.200 günle emekli olabilecek. Bu durumda, kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını tamamladıkları takdirde, 5 yıl erken emekli olabilecekler. Ancak yaş şartını tamamlayan Bağ-Kur’lular, prim ödemek zorunda kalmadan 5 yıl erken emekli olma fırsatına sahip olacaklar.
EYT’LİLER BU DÜZENLEMEYE DAHİL OLACAK MI?
EYT kapsamındaki Bağ-Kur’lu sigortalılar, eğer 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olmuşlarsa, yeni düzenlemeden faydalanarak 9.000 gün şartını beklemeden 7.200 günle emekli olabilecekler. Böylece, bu kişilere 5 yıl erken emeklilik fırsatı tanınacak.
SON 7 YIL KURALI DEĞİŞECEK Mİ?
Son 7 yıl kuralı, sadece prim gün sayısı ile ilgili yapılan bu yeni düzenlemede değişmeyecek. Başka bir kurumda sigortalı olarak çalışanlar için, hangi kurumdan emekli olacakları, son 7 yıl içindeki prim ödeme süresine göre belirlenecek.
BAŞVURU GEREKECEK Mİ?
Yeni düzenleme ile 7.200 gün prim gününe ulaşan sigortalıların şartları otomatik olarak değişecek. Ancak, yaş şartını yerine getirenler emekli olabilmek için başvuru yapacaklardır. Başvuru süreci, emeklilik yaşına bağlı olarak şekillenecek.
İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI ŞARTI 2025’TE BAŞLIYOR
2025 yılı itibariyle, 50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi zorunlu olacak. Kapıcı çalıştıran apartmanlar, manavlar, berberler, avukatlık büroları gibi birçok işyerinde uzman ve hekim bulundurulması gerekecek.
UZMAN VE HEKİM GÖREVLENDİRME ZORUNLULUĞU
İşyeri sahipleri, çalışanlarından birini bu göreve atayabilir ya da dışarıdan hizmet alabilir. Ayrıca, işyeri sahibi kendisi eğitim alıp sertifikasını alarak bu görevleri üstlenebilir.
CEZA UYGULAMASI
Uzman ve hekim görevlendirmeyen işyerlerine, örneğin bir manav ya da terziye, her bir görevli için 88 bin 663 TL idari para cezası uygulanabilir. Yani, işyerinde bu görevlendirmeyi yapmayanlar toplamda 177 bin 326 TL ceza ödemek zorunda kalabilirler.
