''Yazmak ki yaşamayı yazarak öldürmek ve böylece ondan kurtulmaktır.'' Atlas kitabının önsözünde İlhan Berk bu satırları yazar. İkinci Yeni şairleri içinde yazmak ve yazmanın kendi iç disiplinleri üzerine onun kadar kafa yormuş bir başka şair yoktur desek yeridir. Pera''dan Bizans tipolojilerine, balıklardan suların içinde oynaşan yosuncuklara, eşiklerden şifalı otlara değin hayatın en ince ayrıntılarını şiire, yazıya dönüştüren bir ilhamla yüklüdür Berk.
Onun 1975-2005 arasındaki 30 yıllık süreçte Enis Batur''a yazdığı mektuplar kitaplaştı. Bu mektupları okurken Berk''in şiir ve yazı serüvenindeki iniş çıkışları, heyecanları, kırgınlıkları, özlemleri yine onun satırlarından izleme imkânı buluyoruz.
Sanatçıların yazdığı mektupların eserlerini daha iyi anlamaya dönük katkılarından çokluk bahsedilir. İlhan Berk''in mektuplarında da bunu görüyoruz. Berk''in her zaman ve şartta genç ve diri olan yazmak ve yaşamak tutkusunu Enis Batur, yazdığı önsözde şu cümlelerle ifade ediyor: ''İlhan Berk''le tanıştığımda 20 yaşımdaydım. Önce, çok geçmeden, onu yaşıtım sandım. Sonra, yıllar geçti, İlhan Berk''in bütün genç şairlerin yaşıtı olduğunu, kaldığını gördüm.''
Mektuplardan birinde Batur''a şu uyarıda bulunuyor Berk: ''Bir de şiirlerinde okumuşluğunun yerini, bilisizliğin almalı diyeceğim.'' Bir çeşit ''entelektüel yığma''ya varan bu ansiklopedik şiir algısına karşı Berk''in yaptığı vurgu, kendi şiir anlayışına dönük de ince bir eleştiri olmalı ki satırın sonunda kendisini de ayırmıyor bu eleştiriden. Bu yüzden olsa gerek ''Şiiri bilmiyormuşum gibi yazmak'' istediğini söylüyor Batur''a. Bu ve benzeri satırların yer aldığı Berk''in mektuplarının her bir satırı bir şair naifliği, samimiyetiyle örülmüş. Berk''in bütün şiirlerinin yayımlanma serüveni, düz yazı kitapları üzerinden yaptığı çalışmalar, resim eskizleri, dünya şiiri üzerine düşünceleri… Mektuplarda bu bağlamda adı geçen isimler, şehirler okur için bir tavsiye mektubu olarak da okunabilir.
Mektupların arka kapağına Gonca Özmen davetkâr bir tanıtım yazısı yazmış: ''Sevgili Okur, İlhan Berk bu mektupları Enis Batur''a göndermiş, Enis Batur da şimdi bize gönderiyor. İlle aç, ille oku diyeceğim. Bir elinden de sen tut, büyüt onları.'' İlhan Berk, mektupların birçoğunu ''Gözlerinden...'' kelimesiyle bitirmiş. Bir dostun bir dostu bulduğu yerde asıl özne gözler, hem de dostça bakan gözler olur elbette.
Sevgisizliğin kol gezdiği bir çağda gözlerden başka sığınılacak liman yok. İlhan Berk, ''her mektup bir insandır'' diyor mektuplarından birinde. Tam da Gonca Özmen''in söylediği gibi, İlhan Berk''in mektupları insanı ve mektubu özleyenler için korunaklı bir liman. Bu kitabı okuyup bitirince ''mektup yaz, eski alışkanlıkların tazelensin'' diyen Şeyh Galib''i hatırlamalı, oturup uzaklardaki yakın dostlara içinde gözlerin, sevgilerin, muhabbetlerin kaynaştığı bir mektup yazmalı.
İlhan Berk
Enis Batur''a Mektuplar
Noktürn Yay
Şubat 2014
232 sayfa
