Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, 11 Mayıs’ta ilk adımı atılan esnemeye ilişkin verilerin sonuçlarını 18 Mayıs’tan itibaren (bugün) elde edilmeye başlanacağını söyledi. Kayıpmaz, olası menfi sonuçların çıkması halinde yeni tedbirlerin gündeme gelebileceği sinyalini verdi. Kayıpmaz, “18 Mayıs haftası vaka sayıları, kontrollü sosyal hayata ne derece uyduğumuzu bize göstermiş olacak” dedi. Yeni Şafak’a konuşan Kayıpmaz şunları söyledi:
Filyasyona alternatif olamaz (Taşıyıcıların tespitine dönük test)
83 milyon nüfusu olan Türkiye gibi bir ülkenin, hastalık belirtisi göstermeyen tüm bireylerinin test edilmesi mümkün değildir. Bununla birlikte nüfustan belirli kurallar doğrultusunda bir örnekleme yaparak, bu kişiler test edilebilir. Sanayi bölgeleri veya toplu çalışılan işyerlerinde belirti vermeyen taşıyıcıları tespit için testler yapılabilir. Bu yöntemin, hasta kişilerin temaslılarının tarandığı ‘filyasyon’ adı verilen yöntemin bir alternatifi olmadığı akılda tutulmalı.
Sonuçlar olumsuz olursa... (11 Mayıs’ın ilk verileri)
Ortalama 1. haftadan, yani 18 Mayıs’tan itibaren elde edilecek sayısal veriler, esnemenin sonuçlarını önemli oranda yansıtacaktır. Menfi sonuçlar yeni tedbirlerin alınmasını gündeme getirebilir. Bununla birlikte sonuçların müspet olması, toplum olarak ‘gerekli olmadıkça dışarı çıkma’ çağrılarına, maske, mesafe gibi önlemlere uyduğumuzun bir göstergesi olacaktır.
Dikkat halinde artış yaşanmaz (65 yaş üstü vatandaşlarda bir tetikleme yaşanır mı?)
- Bu yaş grubundaki çınarlarımızın, dışarıda bulundukları süre sınırlıydı. Eğer bu sürede de doğru maske kullanımına ve maskeye rağmen mesafe kurallarına dikkat ettilerse bir artış yaşanmaz. Zaten ümidimiz de böyle bir artışın hiç olmaması yönünde.
Kalabalık ailede izolasyon
Tabi ayrı odaları olan, geniş bir evde yaşayan 2-3 kişilik çekirdek bir ailede izolasyon şansı daha yüksekken, tek göz odada çok sayıda kişi yaşamak durumunda olan, ortak banyo-tuvalet kullanmak zorunda kalan ailelerde izolasyon mümkün olamıyor. Zaten böyle durumlar için de pozitif hastaların tedavileri hastanelerde yürütülüyor.
Kuyruk varsa sakın girme (AVM’lerde kaç dakika kalınmalı?)
- Şahsen şu aşamada alışveriş merkezlerine gitmeyi tercih etmiyorum. Bugünlerde alışveriş merkezlerine gitmek, bir boş zaman etkinliği olarak görülmemelidir. Zorunlu ihtiyaçlar için alışveriş merkezlerine gitmek durumunda kalındığında, önce ihtiyaçların temin edebileceği mağazalar belirlenmelidir. Alışveriş merkezinin kapısında ciddi bir yoğunluk yaşanıyorsa, ziyaret başka bir güne, daha sakin olabilecek bir saate ertelenebilir. Mümkün olan en kısa sürede işler görülüp çıkılmalıdır.
Salgın ortadan kalkmadı
Yeni dönemin temel ilkesi ‘kontrollü sosyal hayat’tır. Evi ve işyeri Ankara’nın Çankaya ilçesinde olan bir vatandaş olarak günlük yaşamdaki gözlemim, toplumda havaların ısınmasıyla ve yeni vaka sayılarının düşüşe geçmesiyle birlikte salgın hastalık ortadan kalkmış gibi bir algının zamanından önce oluştuğudur. 18 Mayıs haftasının vaka sayıları, kontrollü sosyal hayata ne derece uyduğumuzu bize göstermiş olacak.
Düzgün takmayana ceza
- Maskelerin doğru kullanımında halen sıkıntılar yaşandığı dikkatimi çekiyor. Çenede, başta, burun seviyesinin altında duran maskeleri hastane içerisinde dahi sıkça görüyorum. Kontrollü sosyal hayat döneminde tıbbi/bez maske kullanmayana veya uygunsuz kullanana da bir cezai işlem uygulanması gerekir. Çünkü bu durum halk sağlığı açısından tehlikelidir.
