Çoğu durumda mülk, eşler arasında eşit olarak bölünür. Ancak, bu kuralın bazı istisnaları vardır. Örneğin bir eşin diğerinden önemli ölçüde daha fazla parası ya da mülkü olması verilebilir.
Bu durumlarda mahkeme, bir eşin mülkün daha fazlasını alması gerektiğine karar verebilir. Boşanmada mal paylaşımı, sürecin önemli bir parçasıdır ve mümkün olduğunca adil bir şekilde yapılmalıdır.
·Her eşin geliri, borçları ve evlilik içindeki rolleri de dahil olmak üzere, mülkleri bölerken, mahkemelerin dikkate alacağı çeşitli faktörler bulunur.
·Bir eşin hanenin geçiminden ya da çocukların bakımından, birinci derecede sorumlu olup olmadığına da dikkate alacaktır.
Çoğu durumda bu, her iki tarafın da kabul edebileceği bir uzlaşma müzakere edilerek gerçekleştirilir. Çiftin bir anlaşmaya varamaması durumunda, mahkemede müdahale eder ve hukuka uygun şekilde karar verir.
Genel olarak mahkeme; varlıkları ve borçları adil bir şekilde böler yani, her bir tarafın adil bir pay almasını sağlamaya çalışır.
Bir çift boşandığında, mallarını bölmek zorundadır. Çiftin aile evi, arabalar ve emeklilik fonları gibi varlıkları nasıl bölüşeceğine karar vermesi gerektiği için, bu karmaşık bir süreç olabilir.
·Bir seçenek; çiftin tüm varlıklarını satması ve gelirleri eşit olarak bölüşmesidir. Ancak bu, herkes için en iyi çözüm olmayabilir.
·Mal paylaşımı; evlilik sırasında hangi mülkün edinildiğine ve evlilikten önce hangi mülkün sahibi olduğuna bakılarak yapılır.
·Medeni mülkiyet çoğunlukla, eşler arasında eşit bölünür ancak, bazı istisnai durumlar olabilir.
Örneğin eşlerden biri, diğerinden önemli ölçüde daha fazla para kazanıyorsa, evlilik malından daha büyük bir pay alabilir istisnası olabilir.
Anlaşmalı boşanmalarda;
·Mal paylaşımına; tarafların evlilikleri süresince, beraberce edindikleri ya da üçüncü kişilerce alınmış malları içerecektir.
·Anlaşmalı boşanma protokolü içinde olacak mallar içinde ayrıca; çifte hediye edilen tüm ziynet eşyaları, çeyiz kapsamında verilen eşyalar, bireysel emeklilik fonları, eşlerin birbirlerine aldıkları hediyeler de bulunur.
·Evlilik süresi boyunca edinilen tüm taşınmaz mallar, ev eşyaları da anlaşmalı boşanma protokolü içinde yer almalıdır.
Mal paylaşımı davalarında görevli mahkemeler, 4787 sayılı Kanun ile Aile Mahkemeleri’dir. Eşlerden birinin ölümü dolayısıyla ya da mahkeme kararı alınarak boşanma davası açılmış ve mal paylaşım davası görülüyorsa, yetkili mahkemeler Medeni Kanunu’nun 214.maddesine göre belirlenecektir.
Çekişmeli boşanma davalarında mahkeme, evlilik malını eşler arasında bölüştürür. Mahkeme, her bir eşin evliliğe yaptığı katkılar, her bir eşin mülkünün değeri ve çiftin ihtiyaçları dahil olmak üzere, çeşitli faktörleri dikkate alacaktır.
Mahkeme, eşlerin mal paylaşımı konusunda yapmış oldukları anlaşmaları da dikkate alır. Eşler mülkün nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşamazlarsa, mahkeme adil olduğuna inandığı şekilde bir karar verir.
· Anlaşmalı boşanma davasında kısa sürede mal paylaşımı gerçekleştirilirken; çekişmeli boşanma davalarında mal paylaşımı için hesaplama ve paylaştırma işlemleri gerçekleştirilir.
·Evlilik süresince edinilmiş tüm mallar %50 şeklinde taraflara verilecektir.
·Mal paylaşımı sırasında, evlilik boyunca malı alan taraf dikkate alınmaz ve kendi parasıyla malı aldığını iddia edenler için değerlendirme yapılır.
Çekişmeli boşanma davalarında süreç ortalama 10 ay gibi bir sürede gerçekleşir. Taraflar, Asliye Mahkemeleri’nde dava açabilir. Boşanmada mal paylaşımı ve nafaka gibi unsurların birlikte olması durumunda, görevli ve yetkili mahkemelerde dava süreleri değişkenlik gösterir.
Kişisel mallar;
·Evlilik öncesi alınan mallar
·Kişilerin cüzdanı, kol saati, ziynet eşyası gibi eşyalar
·Sigorta Kurumu tarafından yapılan ödemeler (örneğin sürekli iş görmezlik geliri gibi)
Edinilmiş mallar, Türk Medeni Kanunu’nun 219.maddesinde belirlenmiştir.
·Eşlerin çalışmasının karşılığında sağladığı edinimler
·Çalışma gücü kaybına verilen tazminat ödemeleri
·Kişisel mal gelirleri
·Edinilmiş mal yerine geçen değerler olarak belirlenmiştir.
Bunun yanında mal paylaşım davalarında itiraz hakkı bulunuyor. Mal paylaşım davasına itiraz, dava sürecini daha da uzatabiliyor. İtiraz yapıldığında; mahkemenin delilleri inceleme süresince pal paylaşımı yapılmaz ve malların satışı durdurulur.
Eğer mahkeme yaptığı inceleme ve değerlendirme sonrasında, itiraza haklı bir neden ya da kanıt olmadığına kanaat getirirse, mal paylaşımı yapılır. Bunun yanında evlilik akdi boyunca eşler, mallar üzerinde istedikleri tasarrufu yapma hakkına sahiptir.
Diğer yandan boşanma davası açıldığı tarih itibariyle edinilen mallar ve elden çıkarılan tüm mallar, mal paylaşımına dahil edilir.
Bu konuda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389.maddesinde açıklama yapılmıştır.
·Mallar üzerinde herhangi bir uyuşmazlığın olması ya da ciddi bir zararın doğmasını önlemek için ihtiyati tedbir kararı alınabilir.
Mal paylaşımı davasında konut ya da arsa üzerine konulacak bir şerh, araç varsa, araca ait trafik kayıtlarına şerh, bankada para varsa, bankadaki miktara bloke konmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı alınabilir.
Boşanma davası açılmazdan önce veya boşanma davasının sürdüğü aşamada eş, karşı tarafın yasal hakkı alacağını iyi niyet göstermeden kaçırabiliyor. Bunu önlemek için, karşı tarafta ne kadar mal varlığı olduğu netleştirilmelidir.
Açılacak davayla beraber, malların başka birinin üzerine geçmesi engellenir ya da ihtiyari tedbir konulabilir. Böylece tarafların mal kaçırması engellenmiş olur.
Bu yasa; insanların boşanma kesinleştikten sonra devam eden yasal savaşlarla uğraşmak zorunda kalmasını sağlamak içindir. Boşanma davasında mal paylaşımı zaman aşımı süresi, Yargıtay’ın HGK 2013/520 k maddesi uyarınca 10 yıl olarak belirlenmiştir. Bu süre aşıldığında, mal paylaşımı talebi yapılamaz.
Bunun yanında eğer boşanma davası yurtdışında açılmışsa, mal paylaşımında zaman aşımı süresi ise, bulunulan ülkenin kanunları uyarınca, kararın kesinleştiği tarih itibariyle işlemeye başlayacaktır.
Boşanma davalarında mal paylaşım davası açıldığında; gerçek hakkınızı almak, hangi mallara hakkınız olduğunu, hangi mallar üzerinde tasarrufunuz olmadığı gibi birçok konuda tam hakkınıza sahip olmak için, konusunda uzman ve deneyimli boşanma avukatı ile iş birliği yapmanız önemlidir.
Hukuki sürecin doğru işlemesi için, Mehmet Ali Helvacı Hukuk Bürosu ile iletişime geçerek, süreç hakkında daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
