Türkiye’de katılım bankalarının sayısı artsa da pazardan aldıkları toplam pay hala “düşük” olarak nitelendiriliyor. Türkiye gibi önemli bir pazarda önem atfedilen katılım bankacılığı her yıl yüzde 20 civarında büyüme kaydediyor. Sektörün öncü ve önemli aktörlerinden biri de Kuveyt Türk. 418 şubeyle katılım bankaları arasında en geniş hizmet ağına sahip Kuveyt Türk’ün faaliyetlerini, projelerini, yeni yatırım planlarını ve katılım bankacılığının geleceğini Genel Müdür Ufuk Uyan ile konuştuk.
Kuveyt Türk için 2018 nasıl geçti?
2018 yılında bankamız istikrarlı büyümesini sürdürerek net kârını bir önceki yıla göre yüzde 29.1 artırarak 870 milyon TL’ye yükseltti. Toplanan fon büyüklüğü, 2017 yılsonuna göre yüzde 35.4 artışla 53 milyar 986 milyon TL olurken, kullandırılan fon büyüklüğü de yüzde 23.7 artışla 47 milyar 799 milyon TL’ye yükseldi. Bankamız, öz kaynaklarını 5 milyar 439 milyon TL, aktif büyüklüğünü ise 74 milyar 232 milyon TL’ye ulaştırmayı başararak, aktif büyüklük açısından katılım bankaları arasında ilk sıradaki yerimizi koruduk.
Katılımdaki payınız nedir?
2019 yılı ilk çeyrek sonu itibarıyla, katılım bankaları arasında aktif büyüklükte yüzde 37’lik, kullandırılan fonlarda ise yüzde 35’lik payla ilk sırada yer alıyoruz. Toplanan fonlarda ise yüzde 40 seviyesine ulaştık.
İlk çeyrek sizin için nasıl geçti?
Kuveyt Türk olarak 2019 yılı ilk çeyreğinde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25.07 artışla 254 milyon TL net kâr elde ederek istikrarlı büyümemizi sürdürdük. Toplanan fon büyüklüğümüzü 2018 yılsonuna göre yüzde 17.64 artışla 63 milyar 512 milyon TL’ye çıkarmayı başardık. Kullandırılan fon büyüklüğümüz de yüzde 6.53 artışla 50 milyar 921 milyon TL’ye ulaştı. Öz varlıklarımızı 5 milyar 683 milyon TL’ye, aktif büyüklüğümüz ise 83 milyar 570 milyon TL’ye yükseldi. 88 milyar TL olan yılsonu aktif büyüklük hedefimizi yakalayacağımızı, hatta bir miktar üzerine çıkacağımızı öngörüyoruz.
Sektör şu an ne durumda? Ürün çeşitliliği ve gelişimi açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ürün çeşitliliği açısından yol kat edildi ancak daha gidilecek çok yolumuz var. Özellikle Merkezi Danışma Kurulu'nun kurulmasıyla birlikte katılım bankaları alanında yeni ürünlerin çıkarılması yönünde önemli bir adım atılmış oldu. İhtiyaçların tespiti konusunda tüm katılım bankalarının birlikte çalışmasıyla, ihtiyaca uygun ürünlerin geliştirilmesi daha kolay ve hızlı olacaktır. Dünyada gelişen yeni ürünlerin Türkiye'ye de getirilmesi için çalışmalar hep birlikte yapılacaktır. Faizsiz finans denilince katılım bankacılığı dışında sermaye piyasası ürünleri, faizsiz fonlar, mikro finans gibi alanlar da faizsiz finansın diğer önemli alanları olarak karşımıza çıkıyor. Bankacılık ve sukuk dışındaki ürünlerde kat edilecek ciddi bir mesafe var. Bu alanları sektörün büyüme alanları olarak görüyorum.
Kuveyt Türk bu konuda ne durumda? Hangi ürünler var?
Altın ürününü ilk geliştiren, Türkiye'de ilk sukuk ihraç eden bankayız. Katılım bankacılığı alanında bir ilk olan Online Tedarikçi Finansmanı ürününü çıkardık. Bu ürünle tedarikçilere fatura vadesinden önce tahsilat imkânı, alıcıya da esnek ödeme kolaylığı imkânı sunuyoruz. Böylece, her iki tarafın da nakit akışlarını düzenliyoruz. Bu sistemle hem alıcı hem de tedarikçi yani satıcı zor durumda kalmadan faaliyetlerini sürdürebiliyor.
Bir diğer ürünümüz Online Finans Sistemi. Müşterimize şubeye gitmeden, internet veya mobil şube vasıtasıyla finansman kullanma imkânı veren Online Finans Sistemi ile de başta ithalat ve ihracat yapan firmalar olmak üzere tüm işletmelere destek olmayı amaçladık. İki ay ödemesiz dönem ve 24 aya varan esnek ödeme planı çıkarılan sistemden, Kuveyt Türk’te hesabı ve limiti bulunan tüzel müşterilerimiz yararlanabiliyor. Finansmanı Türk Lirası cinsinden sağlanan bu hizmette, özellikle komisyon oranlarımızla ciddi bir avantaj sunuyoruz. Yine Türkiye’de bir ilk olarak hayata geçirdiğimiz Kuveyt Türk CebimPOS ile akıllı telefonların POS cihazına dönüştürülerek, telefonlardan ödeme alınmasını sağlıyoruz. KOBİ’lere yönelik yeni çözümlerimizden olan CebimPOS, bankacılık sektöründe bir ilktir. Nisan 2019’da CebimPOS’a çoklu kullanıcı özelliğini de ekledik. Bankacılık sektöründe ilk ve tek olan bu özellikle işletme sahipleri, diledikleri sayıda çalışanın veya plasiyerin cep telefonuna uygulamayı yükleyerek POS cihazına ihtiyaç duymadan tahsilat yapabilmelerine olanak tanıyor. Çalışan veya plasiyer, cep telefonlarından yalnızca kendi tahsilatlarını görürken, işletme sahibi tüm hesapları kendi cep telefonundan takip edebiliyor.
Konvansiyonel bankacılıkta enflasyona endeksli mevduat var. Buna benzer ürünleri bizlerin de çıkarması için çalışmalar yapılıyor. Türkiye Katılım Bankaları Birliği bünyesinde çalışmalar başlıyor. Yeni ürünler bundan sonraki süreçte artacak.
Öte yandan, özellikle genç ve kadın bankacılığı çalışmalarımız oldu. Gençlere yönelik Türkiye’nin ilk dijital katılım bankacılık platformu Senin Bankan’ı geliştirdik. Senin Bankan üzerinden her yerden, her türlü hesap açılabiliyor. Üniversite gençliğine yönelik çalışmalar yapıyoruz. 2019'da kart ve tanıtım çalışmalarını artıracağız. Gençler hem ülkemizin hem de katılım bankacılığının geleceği. Faizsiz finans sistemini onlara da tanıtmanın önemli bir görev olduğunu düşünüyorum. Girişim bankacılığı, FinTech işbirlikleri alanında da çalışmalarımız var. 2017’de kurduğumuz Lonca Girişimci Merkezimiz aracılığıyla genç girişimcileri destekliyoruz, gençlere yönelik çalışmalar yapıyoruz. KT Portföy şirketimiz aracılığıyla da yatırım fonları geliştirmeye ve piyasaya sunmaya devam ediyoruz.
Yeni projeleriniz var mı?
- 2018 yılında başlayarak, özellikle kamunun mega projelerine iştirak yönünde adımlar attık. Geçen yıl Çanakkale 1915 Köprüsü’nün finansmanına ilk defa katılım bankası olarak katılmış olduk. 200 milyon Avro finansman sağladık. Yine Niğde-Ankara Otoyolu’nun finansmanında 100 milyon Avro finansman sağladık. 2019 yılında Kuzey Marmara Otoyolu’nun ek kısmı için 200 milyon dolarlık bir fon tahsisi yaptık. Özetle dövizli fonlarda mega projelerin finansmanına ağırlık veriyoruz.
- ENERJİYE 700 MİLYON $
- Benzer şekilde güneş enerjisi projelerine finansman desteği veriyoruz. Bugüne kadar bu alanda tahsis ettiğimiz kaynak 700 milyon dolara ulaştı. 2019 yılında da başta yenilenebilir enerji olmak üzere bu alanlardaki finansman desteğini sürdürmeyi hedefliyoruz. Ayrıca çöpgaz, biogaz, rüzgâr enerjisi gibi yeni alanlara odaklanıyoruz.
- İHRACATÇININ YANINDA
- Döviz kaynaklarımızı Hazine’nin ihraç ettiği avro ve dolar sukuklarında değerlendiriyoruz. Özellikle bu yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın başlattığı KOBİ destek paketine eşzamanlı olarak, ihracatı desteklemek amacıyla Kuveyt Türk olarak biz de bir kampanya başlattık. İhracata Destek Paketi kapsamında bugüne kadar binin üzerinde işlem yaparak ihracatçılarımıza toplamda 250 milyon dolarlık finansman kullandırdık. Dış ticaret finansmanı 2019’da odaklanmaya devam edeceğimiz alanlardan biri olacak.
TL tarafında nerelere fon kullandırıyorsunuz?
- TL tarafında Hazine ve Maliye Bakanlığı ve bankalar aracılığıyla organize edilen KOBİ destek paketinin ikinci paketine iştirak ettik. Burada TL cinsinden kullandırdığımız fonlamalar 1 milyar TL’ye yaklaştı. Hem uygun maliyetli hem de reel ekonomiyi destekleyen finansman imkânı sunmuş olduk.
- Bu yıl hangi illerde ve kaç tane şube açmayı planlıyorsunuz?
- Mayıs ayı itibariyle yurt çapındaki 418 şube ile genel müdürlük, bankacılık üssü ve bilgi teknolojileri grubunda görev alan 6 bine yakın çalışanımızla müşterilerimize hizmet veriyoruz. 2018’de 500’ün üzerinde arkadaşımızı işe aldık. 2019’da bu sayının da üzerine çıkmayı hedefliyoruz. 2019’da en az 10 şube açmayı, 2023’te ise 480 şubeye ulaşarak coğrafi kapsama oranımızı yüzde 85’ten yüzde 90’lara taşımayı hedefliyoruz. Açacağımız şubelerin büyük çoğunluğu dijital konseptli XTM Şube olacak.
- Katılım bankacılığı için 2019 nasıl bir yıl olur?
- Katılım bankacılığı yeni oyuncularla birlikte 2025’teki yüzde 15 hedefine doğru yürüyor. Şu anda toplanan fonlarda yüzde 7, aktif büyüklük ve kullandırılan fonlarda %6 seviyesinde pazar payımız bulunuyor. Önemli bir noktaya gelindi. Sektör her zaman büyüyordu aslında ancak bazı oyuncuların çeşitli sebeplerle devreden çıkmasıyla katılım bankacılığı sektörü zaman zaman küçülmüş oldu.
