|

Doğu’nun saklı cenneti Bingöl’den nefis tarifler

Bu hafta Doğu’nun en lezzetli topraklarına doğru bir yolculuk yapacağız. Doğal ve tarihi güzellikleriyle öne çıkan Bingöl’ün yemekleri de bir o kadar iddialı. Bu hafta sonu yapımı kolay Bingöl yöresinden iki tarifimiz var: Kalbur hurması ve Sorina Pel.

Ülkü Menşure Solak
04:00 - 13/03/2022 Pazar
Güncelleme: 07:04 - 13/03/2022 Pazar
Yeni Şafak
Arşiv
Arşiv

Doğu ve güney doğu Anadolu’nun kesişme noktasında sessiz bir güzellikle durur Bingöl. Her ne kadar dağlık ve sert coğrafyası sebebiyle insanların yerleşimine çok açık olmayacağı izlenimini verse de Mezopotamya ve Pers coğrafyasının Anadolu ile bağlandığı bir yerde bulunması sebebiyle, tarih boyunca kritik öneme sahip olmuştur. Neolitik dönemde bir şehrin kuruluşunda çok önemli pay sahibi olan obsidyen Bingöl dağlarında bulunuyor ve hatta Mezopotamya ile eski Bingöl arasında obsidyen ticareti de yapılıyordu. Dolayısıyla Bingöl’de yaşamın tarihi bundan en az 5 bin yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Sırasıyla Mitanni ve Hitit egemenliğine giren Bingöl ve çevresinin en parlak ve belirgin dönemi Urartular dönemi denilebilir.

DÜNYANIN EN LEZZETLİ İKİNCİ BALI

Urartu mutfağında olduğu gibi Bingöl’de de büyük baş hayvancılık oldukça önemlidir. Bingöl bugün de büyük baş hayvan etleri, kavurması, kebabıyla gurmelerin ayrı bir yere koyduğu çok özel lezzetlere sahiptir. Elbette etin bu yüksek kalitesinde bitki örtüsü ve temiz doğanın büyük katkısı olmalı. İyi kalite hayvan eti aynı zamanda iyi kalite süte de işaret ediyor. Bölgede çökelek, tulum, keçi ve koyun peyniri, örgü peyniri, tomas peyniri yapılıyor. Bütün bu peynirlerin tek tek tadılması elbette şart. Bunların arasında tomas peynirinin elbette özel bir yeri var. Yayık ile elde edilen çökeleğe kaymak veya tereyağı ilave edilerek deri tulumlara basılıyor ve olgunlaştırıldıktan sonra tüketiliyor. Peynir kadar tereyağının da bölgenin iklimi ve doğasının bir vergisi olduğunu da eklemem gerekiyor. Elbette bu güzel bitki örtüsü sadece et, süt ve ürünlerinde değil balda da kendini göstermiş. 2017 yılında yapılan ve 120 ülkeden 600 yarışmacının katıldığı 45. Apimondia Uluslararası Arıcılık Kongresinde düzenlenen yarışmada Bingöl balı, Kafkasya balından sonra dünyanın en lezzetli ve değerli ikinci balı seçildi.

  • Bugün hala Bingöl balları, benzerleri arasında eşsiz rayiha ve lezzetiyle ayrılır. Kayıtlarda en eski ismi “Çapakçur” olarak belirtilen Bingöl’ün bu adı nasıl ve neden aldığına dair de bir hikayesi var. Evliya Çelebi’den aktarılan efsaneye göre Büyük İskender dayanılmaz ağrılara sebep olan hastalığının şifasını bulmak için ‘Ab-ı Hayat’ suyunu arar. Suyun kendisini bulamasa da ab-ı hayat suyunun karıştığı bir pınarı Bingöl’de bulur. Bu sudan içer ve hastalığından kurtulur. Bunun üzerine bölgeye “cennet suyu” anlamına gelen “Çapakçur” adını verir ve bölgeye bir kale yapılmasını emreder. Görülen o ki Bingöl, lezzetli yemekleri, doğal güzellikleri, balı, sütü ve etiyle bizi muhakkak kendini ziyaret etmeye çağırıyor. Gelin bu güzel şehrin meşhur yemeklerinden birkaçının tarifine de bakalım. Sağlıklı, mutlu pazarlar dilerim.

Kalbur Hurması

MALZEMELER:

-2 yumurta -½ su bardağı yoğurt -½ bardak süt -½ bardak su -½ bardak sıvı yağ -1 paket kabartma tozu -Bir fiske tuz -4-5 su bardağı un -Kızartmak için sıvı yağ

YAPILIŞI:
  • Süt, yoğurt, yumurta, kabartma tozu, tuz, su ve un ile yumuşak bir hamur yapalım, 10 dk dinlendirelim. Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparalım ve yumurta gibi oval bir şekil verelim. Şekillendirdiğimiz hamurları kalburabastı yapar gibi rende veya başka bir delikli zemin üzerinde elimizle bastırarak açalım, yuvarlayalım. Hazırladığımız hamurları daha önceden ısıttığımız kızgın yağda kızartalım. Kâğıt havlunun üzerine çıkartıp fazla yağını alalım ve servis edelim. Afiyet olsun.

Sorina Pel

MALZEMELER:

-3 yufka ekmek -1 büyük kâse yoğurt -4 diş sarmısak -Bir çay kaşığı tuz -3 yemek kaşığı tereyağı

YAPILIŞI:
  • Islatılmış yenmeye hazır yufka ekmekleri dürüm yapalım. Hazırladığımız dürümleri 4-5 cm aralıklarla kesip bir tepsiye açık yüzleri yukarı gelecek şekilde sık aralıklarla dizelim. Sarımsakları soyup dövelim ve tuz ile birlikte yoğurda ekleyerek çırpalım. Tereyağını kızdıralım. Hazırladığımız sarımsaklı yoğurt ve tereyağını yufkaların üzerinde gezdirelim. Servise alalım. Afiyet olsun.
#Kalbur hurması
#Sorina Pel
#Doğu
#Bingöl
2 yıl önce