İnsan, muhtemelen ilk dondurmayı Anadolu’da söylendiği adıyla “karsambaç” olarak hazırladı. Yani karı aldı ve onu bal gibi tatlı şeylerle, kimi yerlerde baharatlarla karıştırarak soğuk bir tatlıya dönüştürdü. Çin’den Güney Amerika’ya karla yapılmış onlarca bin yıllık tarifler bulabiliriz. Hatta Büyük İskender’in Pers diyarına seferi sırasında, bal, süt, kar ve baharatlarla yapılmış bir soğuk tatlı yediğine dair kimi bilgiler bile vardır. Osmanlı döneminde, dondurma şerbet ve keçi sütüyle yapılıyordu. Daima soğuk tutulan ve sık sık karıştırılarak buz kristallerinin homojen dağılımını sağlayan basit bir dondurma makinesi de icad edilmişti. Süt ve şerbetin karışımı olan bu lezzet, dünyanın farklı coğrafyalarında yapılıp Marco Polo tarafından İtalya’ya ulaştırılmış. Tariflerde kaymak yani çiğ krema, koyulaştırılmış süt ve salepli keçi sütü kullanılıyordu.
SALEP TÜRKLERE ÖZGÜDÜR
Bizim bildiğimiz ve sevdiğimiz bu dondurma, Halep işidir. Kimi kaynaklarda Halep’e giden bir Maraşlı ustanın öğrenip getirdiği, kimi kaynaklardaysa tesadüfen kendiliğinden bulduğu yazsa da, salep Türklere özgü dondurmanın hammaddesi olmuştur. Bugün binlerce farklı çeşidi yapılan dondurmanın temel tarifinde salep ve keçi sütü, şeker ve az miktarda tuz eklenerek pişirilir, ardından dövülerek kıvam alması sağlanır. Gelin bugün evde kolaylıkla yapılabilecek, salep öncesi dondurma tariflerine bir göz atalım ve deneyerek lezzet kartelamızı renklendirelim. Sağlıklı, mutlu bir hafta sonu dilerim.
Vanilyalı dondurma
-2 su bardağı çiğ krema -1 su bardağı süt -8 yemek kaşığı toz şeker -Bir fiske deniz tuzu -7 yumurta sarısı
Krema, süt, şeker ve tuzu bir tencerede karıştırarak 5 dakika pişirelim. Ayrı bir yerde yumurta sarılarını iyice çırpalım.
Kremalı karışımdan kaşık kaşık alarak yumruta sarılarına yedirelim. Daha sonra yumurta sarısı eklenmiş kremayı sürekli karıştırarak pişirmeye devam edelim. Koyulaşan dondurmayı bir süzgeçten geçirelim. Oda ısısına gelene kadar dinlendirip bir mikserle çırpalım. Buzluğa koyup her 10 dakikada bir tekrar çırparak kıvam almasını sağlayalım. Bu işlemi krema dondurmaya dönüşene kadar sürdürelim. Katılaştığında dondurma kaşığı yardımıyla şekil verip servise alalım. Afiyet olsun.
Şeftalili Dondurma
-4 olgun şeftali -1 su bardağı çiğ krema -1 çay bardağı süt -8 yemek kaşığı toz şeker -Bir fiske deniz tuzu -4 yumurta sarısı Vanilya
Şeftalileri çekirdeklerinden ve kabuklarından ayıralım.
3 şeftaliyi püre haline getirelim. Bir tencerede krema, süt, şeker, deniz tuzu ve vanilyayı kaynamasına izin vermeden, karıştıra karıştıra pişirelim. Ayrı bir yerde yumurta sarılarını çırpıp yavaş yavaş kremalı karışımı ekleyelim. Tekrar ocağa koyup kıvam alana kadar pişirelim. Bir kaba aktarıp oda ısısına gelene kadar bekletelim. Ardından püre şeftaliyi ilave edelim ve çırpalım. Buzlukta yarım saat dinlendirelim ve çıkarıp yeniden çırpalım. Bu işlemi birkaç kez tekrar edelim. En son ayırdığımız şeftaliyi doğrayalım ve ilave edip son bir kez karıştıralım. Buzlukta iyice katılaştırdıktan sonra servise alalım. Afiyet olsun.
