|

Hep ışığa yürüyen bir dehanın öyküsü

Mimari deha Koca Sinan'ın hayatı 'Mimarların Piri: Sinan' adlı belgesele konu oldu. Bülent Günal ve Mesut Gengeç tarafından hazırlanan belgesel, Sinan'ın hayat öyküsünü anlattığı otobiyografik kitabı "Tezkiretü-l Bünyan"dan yola çıkılarak hazırlandı. Sinan'ın kitabın ilk nüshasına kendi el yazısıyla aldığı notlar özel izinle ilk kez bu belgeselde kullanıldı. Günal, "Yönü hep ışığa doğru olan Sinan'ın öyküsünü anlattık" diyor.

Yeni Şafak ve
04:00 - 19/11/2017 Pazar
Güncelleme: 12:20 - 6/12/2017 Çarşamba
Yeni Şafak
Belgeselde yer bulan "Tezkiretü-l Bünyan"ın orijinal sayfasında, Kanuni Sultan Süleyman'ın genç yaşta ölen oğlu Şehzade Mehmed Saruhan için Sinan'a yaptırdığı Şehzade Camii hakkında aldığı notlar yer alıyor.
Belgeselde yer bulan "Tezkiretü-l Bünyan"ın orijinal sayfasında, Kanuni Sultan Süleyman'ın genç yaşta ölen oğlu Şehzade Mehmed Saruhan için Sinan'a yaptırdığı Şehzade Camii hakkında aldığı notlar yer alıyor.

Selimiye, Süleymaniye, Şehzadebaşı, Mihrimah Sultan, Kılıç Ali Paşa ve daha nice görkemli caminin mimarı, Osmanlı'nın mimarbaşı, deha Mimar Sinan'ın hayatı bir kez daha belgesele konu oldu. Şehit Ömer Halisdemir'in hayatını anlatan "Ben Ömer", "Yanık Buğdaylar" gibi belgesellerde imzası bulunan Bülent Günal ve Mesut Gengeç tarafından hazırlanan 'Mimarların Piri: Sinan' belgeselinin çekimleri tamamlandı. Kültür Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü tarafından GENÇDES projesi kapsamında desteklenen dökü-drama türündeki 60 dakikalık yapım, Sinan'ın çocukluk, gençlik ve yaşlılık yıllarına odaklanıyor. Yılmaz Aydın’ın proje sorumlusu olduğu belgeselin yönetmenliğini Mesut Gengeç, genel koordinatörlüğünü Bülent Günal yapıyor. Çekimleri, Sinan'ın doğum yeri olan Kayseri Ağırnas, İstanbul ve Edirne'de yapılan belgeselde Erkan Çelik, Coşkun Çetinalğ, Abdülkerim Aydemir rol alıyor.

KENDİNDEN DİNLEYECEĞİZ

Belgeselin en önemli yanı ise Mimar Sinan'ın Sai Mustafa Çelebi'ye yazdırdığı ve hayatının bir bölümünü anlattığı 'Tezkiretü'l Bünyan' kitabından yola çıkılarak çekilmiş olması. Hayatından kesitleri, cihan devleti Osmanlı'nın dört bir yanında inşa ettiği yapıları ve hayatına dair birçok bilgiyi Koca Sinan'ın ağzından dinliyoruz. Belgeselin sürprizi ise Sinan'ın orijinal el yazısına tanık olacağımız sayfalar. Prof. Dr. Suphi saatçi öncülüğünde Süleymaniye Kütüphanesi'nden özel izinle alınan 4911 numaralı 'Tezkiretü'l Bünyan'da Sinan'ın sayfa kenarlarına aldığı notlar görünüyor. Saatçi, 'Tezkiretü'l Bünyan'ın ilk kitabı olduğunu ve bir müsvedde olarak kullanıldığını belirtiyor.

EKSİK BİLGİLERİ NOT ALMIŞ

Saatçi şu bilgileri veriyor: "İlk nüshası kabul ettiğimiz 4911 no.lu yazmanın Sinan tarafından okunduğunu, elinin değdiğini bilyoruz. Bu sayfadaki notlarda Şehzade Camii'nden bahsediyor. İşaret koymuş ve yapım yılı, bitiş tarihi hakkında bilgiler vermiş. Ne kadar para harcandığını belirtmiş. Bu ek bilgiler sonraki nüshalarda zaten yerli yerine yazılmış. Bu nüshanın bir müsvedde olarak kullanıldığını söyleyebiliriz. Yani Sai Çelebi yazdıktan sonra Sinan'a vermiş, Sinan okumuş, yazmış çünkü yazmanın el yazısıyla kenara alınan notlar aynı yazı değil. Bu bilgileri de bilse bilse kendisi bilir. Çünkü Sinan Şehzade Camii'nin yaparken Sai Çelebi 4-5 yaşlarında idi. Bu bakımdan bunun Sinan'ın elinde çıktığını söyleyebiliriz. Süleymaniye hakkında da okla işaretler çıkarmış eklemeler yapmış."

SORULARA CEVAP ARIYORUZ

Koordinatör Bülent Uygun, belgeselde klasik bir anlatım yerine birçok soruya yanıt aradıklarını belirtiyor: "Mimar Sinan'ın Türk müydü, etnik kökeni neydi, bu soruları cevaplıyoruz. Devşirilmesi hikayesi, mimarbaşılığı , Süleymaniye Camii'nin yapılışında Kanuni'nin kendisine nasıl kızdığı, caminin açılışını ise ona nasıl yaptırıldığı gibi konuları aydınlatıyoruz. 50 sene mimar başılık yapması, Selimiye Camii, Şehzadebaşı Camii'nin yapılış hikayesi gibi konular da ele alınacak. Erciyes'in onun hayatında çok önemli bir yeri var. Hatta Süleymaniye külliyesi yapılırken Erciyes'ten esinlendiği söylenir. Onu da anlatacağız."

KENDİNİ PİŞİRDİĞİ DÖNEMLER

"Mimar Sinan, oran ve ölçülerin üstadı. Hem bulunduğu konuma çok uygun yapılar, hem de insan ölçeğine çok uygun yapılar yapıyor. Bir organizasyon dehası var. Hep ışığa doğru giden bir adam var. Yönü hep ışık. Ağırnas'tan çıktığı zaman da öyle. Bir fırsat var onu arıyor. O fırsatı devşirilerek buluyor. İstanbul'a geliyor. Hayatı boyunca hiç siyasete bulaşamamış. Bulaşsaydı belki de bu kadar uzun ömürlü olmayabilirdi. Kendini hazırladığı pişirdiği bir dönem. Her zaman özgün şeyler yapmış. Gençlik dönmei hiçliğe sarılan, büyüdükçe küçülen bir adam var. Mimarbaşı olmak için bir yola çıkmamış. Ama hayat onu oraya getirmiş." 'Mimarların Piri: Sinan' yakın zamanda televizyonda izleyiciyle buluşacak.

RUHUNU HİSSETTİK

Belgeselde Sinan'ın gençlik yıllarına, Erkan Çelik hayat veriyor. Çelik, çekimler sırasında Sinan'ın hayat öyküsünden çok şey öğrendiğini söylerek şöyle konuşuyor: "Benim için çok değişik bir deneyim oldı. Bu kadar ciddi eserler bırakmış birini canlandırmak çok güzel. Projede olmak benim için çok heyecanlandıydı. Sinan'ın İstanbul'daki ilk adımlarını anlattık. Bizo hikayeye göre yaşıyoruz. Oynamaktan ziyade yaşadık. Mimar Sinan İstanbul'a nasıl gelmiş, hangi duyguları hissetmiş, sokaklarında nasıl gezmiş, ilk ibadetini nerede yapmış bunları yansıttık."

#Bülent Uygun
#Suphi Saatçi
#Mimar Sinan
6 yıl önce