Diyanet tavşan ve at eti
Etlerinin yenilmesinin helal olduğunda görüş birliği bulunan hayvanlar Bakara 172 ve Maide 1, 4 ayetlerine istinaden İslam âlimleri tarafından dört grupta toplanmıştır. Etlerinin yenilmesinin haram olduğunda görüş birliği bulunan hayvanlar ise üç gruptur. İşte detaylar.
TAVŞAN ETİ VE AT ETİ YEMEK HARAM MI?
TAVŞAN ETİ VE AT ETİ YEMEK HARAM MI?
Etlerinin yenilmesinin helal olduğunda görüş birliği bulunan hayvanlar
Bakara 172
ve
Maide 1, 4
ayetlerine istinaden İslam âlimleri tarafından dört grupta toplanmıştır:
a) Sığır, manda, koyun, keçi, deve,
tavşan,
tavuk, kaz, ördek, hindi türünden evcil hayvanlar.
b) Geyik, ceylan, dağ keçisi, yabani sığır ve zebra gibi vahşi hayvanlar.
c) Güvercin, serçe, bıldırcın, sığırcık, balıkçıl gibi kuşlar. Bu hayvanların etlerinin helal olduğunda fakihler görüş birliğindedir. Bu sayılanların bir kısmının helalliği Kur’an’da tasrih edilmiş, diğerleri de Kur’an’ın “yiyiniz” dediği iyi ve temiz şeyler
(Maide, 5/1; Hac, 22/28, 30)
mübah kapsamında görülmüştür.
d) Çekirge de sünnette, yenilebileceğine dair özel hüküm bulunması sebebiyle, yenilmesi helal hayvanlar grubunda yer almıştır
(Buhari, Zebaih, 13).
Etlerinin yenilmesinin haram olduğunda görüş birliği bulunan hayvanlar ise
üç gruptur:
a) Domuzun haram olduğu, Kur’an’ın açık hükmüyle sabittir
(Maide, 5/3).
Kur’an’da ismi anılarak yasaklanan tek hayvan domuzdur. Kur’an’da sadece domuzun etinin haramlığından söz edilse de İslam âlimleri, En’am Suresinin 145. ayetinde geçen “rics” ifadesi ile A’raf Suresi 157. ayetindeki “... onlara pis ve murdar olan şeyleri haram kılar” ifadelerini birlikte değerlendirmişler ve domuzun her şeyinin haram olduğunu belirtmişlerdir (İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, IX, 447).
b) Allah’tan başkası adına kesilen hayvanların etlerinin haram olduğu da yine Kur’an’ın hükmüne dayanır: “(Kesim sırasında) üzerine Allah’ın adı anılmayan hayvanların etlerini yemeyin.”
(En’am, 6/121)
Bu ilke, İslam’ın tevhid akidesine verdiği önemin ve şirke karşı aldığı kesin tavrın bir göstergesidir.
c) Dinî usullere uygun olarak kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş olan hayvanın etinin haram olduğu da yine Kur’an’ın açık hükmüne dayanır: “Allah, size ancak leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı.”
(Bakara, 2/173)
; “
Ölmüş hayvan, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına boğazlanan; (henüz canı çıkmamış iken) kestikleriniz hariç olmak üzere boğulmuş, darbe sonucu ölmüş, yüksekten düşerek ölmüş, boynuzlanarak ölmüş ve yırtıcı hayvan tarafından parçalanmış hayvanlar ile (tazim amacı ile) dikili taşlar üzerinde boğazlanan hayvanlar size haram kılındı.
”
(Maide, 5/3)
İşte bu ayetlerde sayılan hayvan etlerinin haram olduğu hususunda bütün İslam âlimleri fikir birliği içindedir
(Nevevi, el-Mecmû‘, IX, 81)
.
Yukarıda sayılan grupların dışında kalan hayvanların etlerinin yenilmesinin dinî hükmü konusunda İslam âlimleri farklı görüşler belirtmişlerdir.
Kur’an ve Sünnette at eti yemenin hükmü hakkında açık bir delil bulunmamaktadır.
Hanefi mezhebinde Ebu Hanife’den rivayet edilip tercih edilen görüş ile Malikilerden gelen bir görüşe göre, at etinin yenilmesi
tenzihen (helale yakın) mekruhtur.
İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’e, Şafii ve Hanbeli mezhepleriyle Malikilerden gelen diğer bir rivayete
göre ise at etinin yenilmesi mübahtır
(Serahsi, el-Mebsut, XI, 233; Nevevi, el-Mecmû‘, IX, 4; İbn Rüşd, Bidaye I, 470).
Bununla birlikte at eti yemenin mekruh,
hatta haram olduğunu söyleyen âlimler
de olmuştur
(Karafi, ez-Zehira, IV, 101)
. Şüphesiz mekruh ya da haram olduğu görüşünde, o dönemlerde atın gerek askeri gerekse sivil hizmetlerde yoğun bir şekilde kullanılan bir hayvan olması etkili olmuştur.
Günümüzde atın etkinlik alanı eski dönemlere göre çok daralmış olsa da at etinin yenilmesi konusundaki mesafeli tutum özellikle Anadolu coğrafyasında devam etmektedir.
#tavşan
#at eti
#haram
#diyanet
#caiz
#fetva
1 yıl önce
