Uluslararası Polis Teşkilatı'nın Eski Çinli Başkanı Başkanı Meng Hongwei'nin günlerce haber alınamamasının ardından "Rüşvet alıp verme' şüphesiyle Çin'de sorguda olduğu bildirilmişti.
Grace Meng kocasından halen haber alamadığını ifade ederek, "Sanırım bu siyasi bir işkence. Hayatta olduğundan emin değilim" diye konuştu.
Çocuklarıyla Fransa'nın Lyon kentinde bulunan Meng, "Pekin yönetiminin muhaliflere karşı güç gösterisinde sınırının olmadığını" söyledi. Kendisinin de Fransa'da hedef alındığını ileri süren Meng'in eşi, "Zalimler, iğrençler. Güçlü olmak zorundayım ve diğer başkanların eşlerinin çocuklarının bizim gibi olmasını istemiyorum" ifadelerini kullandı.
- Çin Komünist Partisi Merkezi Disiplin ve Denetleme Komisyonu'nda görevli iken Çin Kamu Güvenliği Bakan Yardımcılığı da yapan Meng Hongwei'nin yasaları ihlal ettiği şüphesiyle soruşturmaya alındığı ifade edilmişti.
Ülkede Meng Hongwei'nin yanı sıra üst düzey yetkililer de gözaltında tutuluyor.
Eski Devlet Güvenlik Bakanı ve aynı zamanda Çin Komünist Partisi'nin daimi komitesi üyesi Zhou Yongkang rüşvet, görevi suistimal ve "ulusal sırları bilerek afişe etmek" iddialarından suçlu bulunarak 2014 yılında müebbet hapse mahkum edilmişti.
- Uluslararası Polis Teşkilatı'nın (Interpol) Çinli eski Başkanı Meng Hongvey hakkında Çin Komünist Partisi (ÇKP) tarafından açılan soruşturma, ülkede "güvenlik çarı" olarak bilinen ve müebbet hapisle cezalandırılan Cou Yongkang dosyasının uzantısı olarak görülüyor.
Çin'den konuya ilişkin yapılan açıklamalarda, yolsuzluk ve rüşvet şüphelerinin tam kapsamı ve Interpol Eski Başkanı'nın nerede tutulduğuna ilişkin bilgi yer almazken, işaretler, konunun Kamu Güvenliği Eski Bakanı Cou Yongkang'ın etkilerini silmeye yönelik bir operasyon kapsamında ele alındığını gösteriyor.
Çin'e gitmek üzere Fransa'dan ayrıldığı 25 Eylül'den bu yana eşi Grace Meng'in kendisinden haber alamadığı Meng'in, "kanun ihlali" gerekçesiyle ÇKP Disiplin ve Denetleme Komitesi tarafından soruşturma altına alındığı ortaya çıktı.
Interpol'un görevdeki ismine açılan ÇKP soruşturması sonrası kurum, Meng'in istifasını duyurdu.
Çin Kamu Güvenliği Bakanı Cao Kıcı, bugün bakanlıkta düzenlenen komisyon toplantısında, Meng hakkında yolsuzluk ve rüşvet şüphesi bulunduğunun altını çizdi.
Diğer yandan Interpol Başkanı seçilmeden önce ÇKP'de üst düzey görevlerde bulunan 64 yaşındaki Meng'in nerede tutulduğu gibi konular halen yanıt bekliyor.
Interpol tarafından 5 Ekim'de yapılan açıklamada, Fransa'dan Çin'e eylül sonunda gelen Meng'in kayıp olduğu ve kendisinden haber alınamadığı kaydedilmişti.
Interpol'ün, durumuna ilişkin açıklama istediği Çin hükümeti, Meng Hongwei'nin "Pekin'e varır varmaz yetkililer tarafından sorgulanmak üzere götürüldüğü" iddialarına karşı sessiz kalmıştı.
"Yolsuzluk soruşturması"
Çin'deki yolsuzluk konusunda çalışmalar yapan ABD'deki Georgia Üniversitesinden siyaset bilimci Prof. Dr. Andrew Wedeman "kanun ihlalinin" Çin'deki bu tür konular için genelde "yolsuzluk" anlamına geldiği bilgisini paylaştı.
Wedeman, Meng'in kaybolmasının ardında yatan nedenin, yolsuzluktan müebbet hapse mahkum edilen Çin eski Kamu Güvenliği Bakanı Cou Yongkang'ın politik çevresine yönelik yürütülen soruşturmaların bir uzantısı olabileceğine değindi.
Meng'in Interpol Başkanlığı görevinin dışında 2004 yılından bu yana Çin Kamu Güvenliği Bakan Yardımcılığı pozisyonunda da bulunduğuna dikkati çeken Wedeman, "Meng'in, ülkede 'güvenlik çarı' olarak bilinen Cou Yongkang'ın soruşturulmak üzere görevinden alındığı 2014 yılından sonra hangi politik bulutların altına girdiği bilinmez ancak Interpol işi, firari bir yetkili için oldukça önemli görev." ifadesini kullandı.
"Kaplan avı henüz bitmedi"
Wedeman, Çinli yetkililerin Meng'i, Cou'dan bağımsız bir siyasi aktör olarak da ele alıyor olabileceğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
"Ülkedeki yolsuzlukla mücadele kampanyası için 2012-2013'de en etkili dönem geride kaldı. Ancak görünüşe göre ülkedeki 'kaplan avı' henüz bitmedi."
Bakan Yardımcılığı görevinin yanı sıra 2014'ten bu yana Çin Sahil Güvenlik Başkanlığını yapan Meng, bundan önce de Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) bünyesindeki Terörle Mücadele Komitesi'nin başında bulunuyordu.
Meng, kendi döneminin en güçlü siyasi figürlerinden Cou Yongkang'a olan yakınlığıyla biliniyordu.
"Kaplanlar ve sinekler"
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2012'de ÇKP liderliğini devralmasından sonra yolsuzluğa karşı mücadele başlatarak, "tüm partinin tetikte olmasını ve yolsuzluğu partinin hayatta kalmasına karşı bir tehdit olarak gördüğünü" belirtmişti.
Şi, "kaplanlar" olarak tanımlanan üst düzey yöneticilerden, "sinekler" diye bilinen alt düzey bürokratlara kadar herkesin yolsuzluktan kaçınması gerektiğini ve ülkedeki yolsuzluğun kökünü kazıyacağını vurgulamıştı.
ÇKP eski Politbüro Daimi Komitesi Üyesi ve eski Kamu Güvenliği Bakanı Cou Yongkang, "disiplin ihlali" gerekçesiyle 2014'te partisinde ve hükümetteki görevinden alınmıştı.
Görevde olduğu dönemde istihbarat, içişleri ve yargıdan sorumlu olan Cou, mahkeme süreci sonunda 2015'de "devlet sırlarını ifşa etmek", "rüşvet" ve "görevi kötüye kullanma" suçlarından ömür boyu hapse mahkum edilmişti.
Şi'nin başlattığı yolsuzlukla mücadele kampanyası kapsamında Meng Hongwei, 2012'den bu yana hakkında soruşturma yürütülen 18'inci üst düzey yetkili oldu. Önceki 17 soruşturmanın çoğu hapis veya idam cezalarıyla sonuçlanmıştı.
ÇKP Merkezi Disiplin ve Denetleme Komisyonu ve bölgesel birimleri, 2012'den bu yana tüm ülkede yaklaşık 80 milyon ÇKP üyesini araştırdı.
Son olarak Ulusal Enerji İdaresi Direktörü ve Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu Başkan Yardımcısı Nur Bekri hakkında ÇKP'nin disiplin kurallarını ve kanunları ihlal etmekten eylül ayında soruşturma başlatılmıştı.
Uygur kökenli üst düzey yetkili, 2008-2014'te Sincan Uygur Özerk Bölgesi Valisi olarak görev yapmış ve Aralık 2014'te Ulusal Enerji İdaresinin başına getirilmişti.
Gerekçe "yolsuzluk suçlaması"
Meng Hongvei Çin'de soruşturma altına alınmasına "yolsuzluk suçlaması" gerekçe gösterildi.
Çin Kamu Güvenliği Bakanlığından yapılan açıklamada, Kamu Güvenlik Bakanı Cao Kıcı'nın, eski Interpol Başkanı Meng'in soruşturmasına ilişkin bakanlığın parti komitesi ile toplantı yaptığı ve burada parti komitesinin Mıng’ın soruşturulmasına tam destek verdiği bildirildi.
Meng'in "tamamen kendi iradesiyle rüşvet kabul ettiği ve yasaları ihlal ettiği" şüphesiyle yapılan soruşturmanın zamanlamasının çok doğru olduğu savunulan açıklamada, "kanunları ihlal edenlerin şiddetle cezalandırılması gerektiği" vurgulandı.
Kanunları ihlal edenlerin Çin Komünist Partisi ve kamu güvenliği işlerine ciddi zarar verdiği belirtilerek, eski Interpol Başkanı Meng'in yolsuzluk soruşturmasının derinlemesine yapılması talep edildi.
Öte yandan açıklamada, yolsuzluk suçundan 2015'te müebbet hapse mahkum edilen eski Kamu Güvenliği Bakanı Cou Yongkang’ın "zararlı etkisinin kökten kazınmasına" yönelik kararlılık vurgusu yapılarak, kamu güvenliği mekanizmalarında yolsuzlukla mücadelenin süreceği belirtildi.
- Merkezi Fransa'nın Lyon kentinde bulunan Interpol’den 5 Ekim'de yapılan açıklamada, Interpol Başkanı seçilmeden önce Çin Komünist Partisi'nde önemli görevler üstlenen Meng'in ülkesini ziyaret etmek üzere 29 Eylül'de Fransa'yı terk ettiği ve bu tarihten beri kendisinden haber alınamadığı ifade edilmişti.
- Çin Komünist Partisi Merkezi Disiplin ve Denetleme Komisyonu'ndan dün yapılan açıklamada ise Çin Kamu Güvenliği Bakan Yardımcısı da olan Meng hakkında yasaları ihlal ettiği şüphesiyle soruşturma başlatıldığı bildirilmişti.
- Ayrıca, Interpol, Çin’in soruşturma duyurusunun ardından, Meng'in istifa ettiğini açıklamıştı.
- Kasım 2016'da Interpol Başkanı seçilen Meng'in 2020’ye kadar görevde kalması bekleniyordu.
