ABD’nin geçtiğimiz Cuma sabahı, Esed rejiminin kullandığı Şayrat Hava Üssü'nü 59 tomahawk füzesi ile vurmasının ardından, Rusya ve İran ile gerilim artıyor. ABD’den üst düzey isimler, rejimin düzenlediği kimyasal saldırıdan Rusya’yı sorumlu tutan açıklamalar yapmaya devam ediyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, kimyasal saldırıda Moskova’nın sorumluluğuna ilişkin, “Rusya hükumeti ya Suriye’nin kimyasal silah kullandığından habersiz ya da Rusya Suriye’ye arka çıkıyor. O Suriye’ye arka çıktıkça Suriye kimyasal silah kullanacak. Biz şimdi Rusya’dan bunu netleştirmesini bekliyoruz” açıklamasını yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson da “İster göz yummuş olsunlar, ister Suriye hükümeti tarafından oyuna getirilmiş olsunlar, sonuçta bir şey ortada. Rusya uluslararası topluma verdiği sözü tutamadı” diyerek, Moskova’yı direkt sorumlu tuttu.
6 yılda ilk kez Esed rejimini vuran ABD yönetimi, saldırı sonrası adeta Rusya’yı da açıklama bombardımanına tuttu. ABD BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ve Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı Herbert McMaster yaptıkları açıklamalar ile Rusya’yı Esed rejiminin katliamlarına göz yummakla suçladı. McMaster, “Bugün, Rusya ne olmasını istiyorsa olabilir. Bir rekabet ilişkisiyle çatışma mı isterler ya da karşılıklı menfaatler içinde işbirliği oluşturacak bir alan mı isterler?” diyerek Kremlin’e gözdağı verdi.
Nikki Haley, Rusya’nın Suriye’yi korumak için Güvenlik konseyinde 7 kere veto hakkını kullandığını hatırlatarak, “Rusya’nın Suriye’de kimyasal silah kullanmasına ilk tepkisi, bunu Esed yapmadı. Bunu Suriye hükümeti yapmadı” ifadeleri ile Rusya’nın rejime şemsiye olan tavrına dikkat çekti. Tillerson ise Rusya’nın Suriye’deki “kimyasal saldırıyı” engellemekte yetersiz kaldığını söyledi. Tillerson Rusya’nın, Suriye’deki kimyasal silahların imha edilmesini garanti altına aldığını ancak saldırının ardından bunu başaramadığının ortaya çıktığını belirtti.
ABD ile Rusya arasında söz düellosu devam ederken, ABD Dışişişleri Bakanı Tillerson ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in görüşmesinin iptal edildiği ortaya çıktı. Reuters'in haberine göre, 11-12 Nisan’da Moskova’ya gidecek olan Rex Tillerson’ın ziyaret programından Rus lideri ile yapacağı görüşme kaldırıldı.
Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov ise ABD’nin rejime ait hava üssünü vurarak, Suriye konusundaki iş birliğine isteksizliğini ortaya koyduğunu söyledi. Peskov, dün basında çıkan, Rusya, İran ve müttefik gruplara dayandırılan, ABD’nin Suriye’ye saldırarak kırmızı çizgileri aştığı ve bundan sonra her türlü saldırıya karşılık verileceği yönündeki haberlerin kaynağıyla ilgili bir fikri olmadığını belirtti. Peskov, “Böyle bir bilgi yok. Teyit edemeyiz. Haberdeki anonim kaynaklar nereden çıktı bilmiyorum.” diye konuştu.
ABD’de Trump döneminin başlaması ile İran’a yönelik politika giderek sertleşiyor. Ülkenin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, bir tv kanalına verdiği röportajda Suriye’de İran’ın nüfuzuna sıcak bakmadıkları açıkladı. Halley, Suriye’de siyasi çözüme ilişkin açıklamasında, “Siyasi çözüm üzerinde baskı yapacağımızı göreceksiniz. Asıl olacak şey budur. Biz burada ne olursa olsun barış olsun demiyoruz. Buraya hiçbir şekilde İran’ın nüfuzuyla barış geleceğine bakmıyoruz” sözlerini kullanarak İran’ı hedef aldı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Suriye’ye yeni bir harekatın sinyali verildi. Sözcü Sean Spicer Suriye’de kimyasal saldırıların devam etmesi halinde Trump yönetiminin gereken müdahaleyi yapacağını söyledi. Spicer, “Eğer bebeklere kimyasal silahla saldırır, masum insanlara karşı varil bombası kullanırsanız bu Başkan’dan bir cevap göreceksiniz” diye konuştu. Açıklamada varil bombalarının ilk kez kimyasal saldırılarla beraber zikredilmesi dikkat çekti.
ABD Savunma Bakanı James Mattis de “Suriye hükümetinin bir daha kimyasal silah kullanması akılsızca olur” dedi. Mattis, füze saldırısında rejimin uçaklarının yüzde 20’sinin imha edildiği veya hasar aldığını açıkladı.
