Emeklilikte Yaşa Takılanlar için düzenlenen çalışmalar bitti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunda yapılan düzenlemeye ilişkin açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2 Milyon 250 bin vatandaşımız emekli olma hakkına kavuşuyor. Herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır" dedi. Peki, EYT pirim şartı kaç? EYT'den faydalanmak için kaç gün prim gerekiyor?
EYT düzenlemesi nasıl oldu?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunda yapılan düzenlemeye ilişkin açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlediği basın toplantısında, EYT konusunda yapılan çalışmayı açıkladı.
"Bugün ülkemizin tüm tartışma alanlarını, milletimizin her kesiminin beklentilerini çözmüş olarak 2023'e girme kararlılığımızın son örneği olan emeklilikte yaşı bekleyenlerle ilgili düzenlemenin müjdesiyle sizlerin huzurundayım." sözleriyle konuşmasına başlayan Erdoğan, kamuoyunda "emeklilikte yaşa takılanlar", yani EYT olarak bilinen düzenlemenin uzun ve kapsamlı bir çalışmanın ardından nihai halini aldığını bildirdi.
Türkiye'deki sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir, makul ve adil bir seviyeye getirilmesi hususunda çok önemli reformlara imza atan bir hükûmet olduklarını vurgulayan Erdoğan, "Geçmiş yıllardaki gerçeklerden kopuk uygulamalar sebebiyle kamu bütçesine büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemimizi yönetilebilir bir hale getirmek için çok çalıştık, çok uğraştık." diye konuştu.
Kendilerinden önceki dönemde, Eylül 1999'da yürürlüğe giren düzenlemeyle atılan adımları, dünyanın ve Türkiye'nin hakikatlerine uygun şekilde 2008'de daha ileriye taşıdıklarını dile getiren Erdoğan elbette her reformun, her düzenlemenin beraberinde yeni tartışmaları da getirdiğini söyledi.
Bunlardan birinin de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte yıl ve prim günü şartını doldurduğu halde yaş şartı sebebiyle beklemek zorunda kalan çalışanların epeydir dile getirdikleri talepler olduğunu belirten Erdoğan şöyle devam etti:
"Prensip olarak 20 veya 25 yıl çalışmış bir kişinin çalıştığı süreden çok daha uzun bir dönem emekli maaşı alabileceği sistemin sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz. Nitekim geçmiş yıllarda bunun acısı çok yaşanmıştır. Sistemin idamesine zarar vermemek ve ülke ekonomisinin üzerine kaldıramayacağı yükler bindirmemek için uzunca bir süre böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadık. Bu yaklaşımımızdaki amaç, asla çalışanlarımızın haklarının tesliminin önüne geçmek değildi. Tam tersine 85 milyon hep birlikte ortak geleceğimizi düşündüğümüz için konuyu derinlemesine incelemeden, ölçüp biçmeden, hesabını kitabını sağlamca yapmadan herhangi bir taahhüt altına girmek istemedik."
Büyüyen, gelişen, kalkınan Türkiye'nin imkanlarının el verdiğini gördüklerinde de hemen ilgili kurumlara ve arkadaşlarına talimatını vererek çalışmaları başlattıklarını belirten Erdoğan, küresel krizin ülkeye etkileri sebebiyle sıkıntı yaşayan sabit gelirli vatandaşların yanlarında olduklarını yüksek oranlı asgari ücret, memur maaşı ve emekli maaşı artışlarıyla zaten gösterdiklerini vurguladı.
Geçen hafta duyurdukları asgari ücret rakamının da bu iradenin bir tezahürü olduğunu ifade eden Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bugün de 1999 öncesi işe başlayan çalışanlarımızın emeklilik yaşıyla ilgili beklentilerini karşılayan adımın müjdesiyle kendilerine desteğimizi bir kez daha sergileme yoluna gidiyoruz. Devlet için büyük bir fedakarlık anlamına gelen bu düzenlemeyle birlikte artık sistemi her türlü tartışmadan arındırarak yerli yerine oturtmuş olacağımıza inanıyorum.
Ülkemizin genişleyen ve büyüyen imkanlarını vatandaşlarımızın her kesimiyle istihdam ve üretim gibi herkese dokunan alanlar öncelikli olarak bunları paylaşmayı sürdüreceğiz. Her konuda ve her zaman olduğu gibi bu düzenlemeyi de milletimiz için yapıyor, milletimize adıyoruz."
EYT prim gün sayısı çalışma yılı kaç?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar’a ilişkin çalışmalar devam ederken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Bilgin EYT kapsamında olan kadınlarda 20 hizmet yılı ve 5000 prim günü, erkeklerde 25 hizmet yılı ve 5400 prim gününü dolduranların emekli olabileceğini belirtti.
EYT eksik prim hesaplama nasıl yapılır?
EYT yasası çıktığında prim ve süre açısından eksikleri olanlar bunları tamamlayarak sisteme girebilecek ve emeklilik hakkı kazanacak. Primini doldurup sigortalılık süresini doldurmayanların beklemesi gerekecek. Düzenleme Eylül 1999 öncesini kapsadığı için Eylül 2024'e kadar tüm EYT'liler sigortalılık süresini doldurmuş olacak. Düzenlemeye bağlı olarak değişecektir. Eğer düzenleme 8 Eylül 1999 öncesinde daha önce var olan kadınlarda 20 erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü doldurma koşulunu getirirse, EYT mağdurlarının tamamı bu düzenlemeden yararlanır. Ancak sigortalılık süresi ve 5000 prim günü tamamlanmışsa, eğer tamamlanmamışsa, ne zaman bu koşullar yerine getirilirse o gün emekli aylığı için talepte bulunabilirler.
EYT’de prim günü borçlanarak tamamlanır mı?
Salgınla mücadele döneminde kısa çalışmaya ayrılan, ücretsiz izne çıkarılan çalışanların bir kısmı prim günü eksik olduğu için düzenlemeden gecikmeli yararlanmak durumunda kalabilir. Bu sürelere ilişkin borçlanma hakkı verilmesi söz konusu olabilir. EYT kapsamında emekli olacaklar son işyerlerinden oradaki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacak.
EYT borçlanması nasıl yapılacak?
Salgınla mücadele döneminde Mart 2020'den itibaren kısa çalışma, nisandan itibaren de ücretsiz izin uygulamasına gidilmişti. Uygulama haziran ayı sonuna kadar sürmüştü. Kısa çalışmaya ayrılanlara kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izne çıkartılanlara da nakdi ücret desteği verildi. Kısa çalışma uygulaması, ücretsiz izne çıkartılanların bazıları prim günü eksik olduğu için ocakta uygulamaya girecek EYT düzenlemesinden daha geç yararlanmak durumunda kalabilir. Bu nedenle yaşanacak olası gecikmeyi önlemek için bu sürelere borçlanma imkânı verilmesi gerekiyor.
EYT kimleri kapsıyor?
7 Eylül 1999 tarihinde işe giren kadın 5000 prim günü ve 20 hizmet yılını doldurduğu için emekliliği hak etmiş oluyor. Erkeklerde ise yine 7 Eylül 1997 tarihinde işe girmişse 5400 prim günü ve 25 hizmet yılını tamamladığı için emekli olabiliyor. 7 Eylül 1999 tarihinde işe giren erkekler ise 2024 yılında 25 hizmet yılını doldurduğunda emekli olabilecek.
