|

Emoji hazzı tetikliyor

Gün geçtikçe farklı eklemelerle sayıları çoğalan 'resimlenmiş duygu' ifadeleri emojileri hepimiz sıklıkla kullanıyoruz. Emojiler üzerine araştırma yapan Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kırık, "İlk çağlarda insanlar, mağara duvarlarına figürler çizip o şekilde anlaşırdı. Günümüzde de yazı dilinin yerini tıpkı ilk çağda olduğu gibi görsel figürler aldı. Bu durum, iletişimde ileriye gideceğimize aslında geriye gittiğimizin açık bir göstergesi" diyor.

Yeni Şafak ve
04:00 - 24/09/2017 Pazar
Güncelleme: 04:11 - 24/09/2017 Pazar
Yeni Şafak
Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kırık
Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kırık

Mutluluk gözyaşları döken bir surat, dua eden eller ve kimi zaman da kızgın bir surat... Akıllı telefonlar ve sosyal ağlarımızda sıklıkla kullandığımız emojiler, günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Hatta emojisiz yazışmak çoğu zaman yanlış anlaşılmalara ve ikili ilişkilerde de soğukluk anlamını taşımaya başladı. Yazı dilinin yerini alan ve hem gençler hem de yetişkinler tarafından sıklıkla kullanılan bu imgeler hakkında geçtiğimiz günlerde iki sinema filmi vizyona girdi. Kullanımı her geçen gün artan emojilerle ilgili Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Genel Sekreteri Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kırık bir araştırma yaptı. Emojilerin ülkelere, cinsiyete ve yaşa göre kullanım haritasını çıkaran Kırık, ilk çağlarda mağara duvarlarına çizilen resimler gibi bugün yine imgelerle anlaşmaya başladığımızı söyleyerek "İletişimde ileriye gideceğimize aslında hep geriye doğru gidiyoruz. Örneğin ilk çağlarda mağara duvarlarına çizilen sopa simgesi, o kişinin ava gideceği anlamını taşırdı" diye konuşuyor.


EMOJİ KULLANMADIN YOKSA KÜSMÜYÜZ?

Emojileri ilk kez 1999 yılında kullanmaya başladığımızı söyleyen Yrd.Doç.Dr. Ali Murat Kırık, "Mobil iletişim üzerine çalışmalar yapan Shigetaka Kurita isimli bir Japon teknolog, emojileri geliştirmeye başlamış. Kurita, iletişim dilini zenginleştirip dilin sadece kelimelerden ibaret olmadığını göstermek istemiş. İlk emoji NTT Docomo adlı firmanın cihazında kulanıldığını görüyoruz. Emojileri akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte daha sık kullanır olduk. Ticari anlamda da birçok firma elektronik mesajlarda ve smslerde emojileri kullanıyor. Her gün yeni bir emoji çıkmasına rağmen bu emojilerin yeterli olmadığını belirten Kırık, "Yüz yüze yapılan görüşmelerdeki sıcaklığı bir anlamda yazı diline taşımak için kullanıyoruz emojileri. Örneğin 2015 yılında 'Tears of joy' dediğimiz mutluluk gözyaşları döken emoji, Oxford Sözlük tarafından yılın kelimesi seçildi. Artık mesajlaşmalarımızda emoji kullanmamak bir soğukluk göstergesi ve kavga gerekçesi oluyor. Özellikle ikili ilişkilerde de emoji kullanmak oldukça önemli" diyor.


YAKINDA SÖZLÜĞÜ ÇIKABİLİR

Emojilerde de anlam kaymaları yaşandığını belirten Kırık, "Örneğin üç maymun emojisi var. Bu 'Görmedim, duymadım, bilmiyorum' anlamına geliyor. Fakat bu maymun emojileri tek tek kullanıldığında farklı anlamlar taşıyor. Yüzünü kapatan maymun, utanma anlamına geliyor. Dolayısıyla bu anlam kaymaları olduğu sürece bir sözlüğe gereksinim duyulabilir" diyerek devam ediyor: "Emojilerin bu kadar yoğun kullanımı dilimizi yozlaştırdı ve kültürü tek düze hale getirdi. Günde 50-60 kelimeyle konuşur hale geldik. Emojilerin olumlu katkısı olarak bir tek iletişimimizi daha hızlı bir hale getirdiğini söyleyebiliriz. Ama bu imgelerin teknoloji çağının ortasında yetişen Z kuşağının edebi yönünü körelteceğini düşünüyorum. Çünkü Z kuşağına günümüzde neredeyse sadece emojilerle ulaşır olduk."


EN ÇOK AVRUPA'DA KULLANILIYOR

Her gün yeni bir emojinin ortaya çıktığını ifade eden Kırık, "Müslümanların isteği üzerine Müslümanlıkla ilgili simge ve semboller de kondu. Başörtülü kadın, cami ve elinde tespih olan emojiler de sonradan eklendi. Böylece evrensel bir dil oluşmaya başladı. Bir de yerel olarak kullanılan emojiler var. Örneğin Türkiye'ye özgü, tavla, zar ve gelin bunlardan bazıları. Artık devlet kurumları ve belediyeler de sosyal medyada emojileri sıkça kullanılır oldu. Burada aslında 'Aramızda resmiyet yok, siz de bizden birisiniz' mesajı verilmeye çalışılıyor" ifadelerini kullanıyor. Emojilerin en çok Avrupa'da kullandığını sözlerine ekleyen Kırık, "Gülüş ve kalpli emojiler yaygın bir şekilde kullanılıyor. Facebook'ta en çok muhteşem emojisi kullanılırken, Twitter'da karakter sıkıntısından dolayı emojiler yazıya oranla daha çok tercih ediliyor. Emojiler bazen subliminal mesajlar da içerebiliyor. Örneğin LGBT'lilere ait olan emoji gökkuşağı zannedilip pek çok kişi tarafından gerçek anlamı bilinmeden paylaşılıyor. Bu emoji en çok da Amerika'da paylaşılıyor. Amerika'yı Kanada ve Malezya takip ediyor. En az LGBT emojisi Vietnam'da kullanılıyor." diye konuşuyor.

HAYVAN SEVGİSİNİ ARTTIRDI

Kendi öğrencilerinin de sınav kağıtlarına emojiler eklediğini belirten Kırık, "İnsan beyni emojilere karşı daha duyarlı. Emojiyi görünce beyindeki sinirler hemen tetiklenir ve sanki karşınızda o insan varmış gibi o kişi karşınıza emojiyle belirir" diyor. Emojilerin olumsuz etkilerinden ziyade insanlara hayvan sevgisini de aşıladığını söyleyen Kırık, "Sosyal medyada paylaşım yaparken kedi fotoğraflarının son dönemde arttığını görüyoruz. Bunlar emojilerle de destekleniyor. Bu popüler kültürün bir unsuru haline geldi" diye konuşuyor.


Kadınlar daha çok kullanıyor

Emojilerin kadınlar tarafından daha sık kullanıldığını ifade eden Yrd. Doç.Dr. Ali Murat Kırık, "79 ilde 7 bin 252 kişi arasında yapılan araştırmada kadınların yüzde 80'i, erkeklerin ise yüzde 20'si emoji kullanıyor. 25 yaş altında yüzde 21, 26-29 yaş aralığıda yüzde 24, 30-34 yaş arasında yüzde 27, 35-39 yaş aralığındakilerin yüzde 16' sı 40 yaş ve üzerinin ise yüzde 12'sinin bu imgeleri kullandığı ortaya çıktı" diyor. Her 5 kişiden 4 'ünün emoji kullandığını ifade eden Kırık, " Araştırmada yüksek lisans doktora yapanların yüzde 12'si, üniversite mezunlarının yüzde 53'ü, lise mezunlarının yüzde 23'ü, ilköğretim mezunlarının da yüzde 11'inin emoji kullandığnı görüyoruz" diye ekliyor.

  • Türklerin favorisi sevgi temalı emojiler
  •  Emoji kullanımının temelinde hedonizm yani hazcılığın olduğunu belirten Kırık, ülkelerin sıklıkla kullandığı emojileri ise şöyle sıralıyor:
  • * Türkiye:
    Kalp ve gülmekten gözyaşı döken emoji
  • * Rusya:
    Romantik emojiler. Öpücük figürünün en çok kullanıldığı ülke
  • * Kanada:
    El, kol, ayak gibi uzuvların dışında şiddet içerikli bıçak, bomba, silah emojileri
  • * Avustralya:
    En favori emojileri tatil temali palmiye ağacı ve güneş
  • * Brezilya:
    Kedi emojisi
  • * Malezya
    : El ve kol işaretleri ile kadın figürü emojisi
  • * Vietnam:
    Mantar emojisi
  • * Arapça konuşan ülkeler:
    Çiçek ve saat emojisi
#Emoji
#İletişim
#Teknoloji
7 yıl önce