Osmanlı orduları Viyana kapısına geldiğinde Polonyalı General Jan III Sobieski ile karşılaşır. Osmanlıya geçit vermeyen Polonyalı general bu başarısının karşılığında geri döndüğünde ülkesinin işgali ile karşılaşır. Avrupalı, Osmanlı için yardım istediği Polonya''yı tehlike geçer geçmez işgal eder. Ama Osmanlı Avrupa''nın işgaline karşı 150 yıl boyunca Leh elçisi sorulduğunda "yolda gelecek" diyerek Polonya''ya sahip çıkmış. Böylece Viyana direnişi çatışmanın değil gerçek dostluğun başlangıcı olarak tarihe geçmiş.
Osmanlının 150 yıl boyunca yolda gelecek dediği Leh elçisi BORYAD''ın sayesinde nihayet Perşembe günü ülkemize gelebildi. Varşova Borsası başkanı Ludwik Sobolewski ve Başkan Yardımcısı Dr. Lidia Adamska ile Orta ve Doğu Avrupa Yeni Pazarlar Direktörü Robert Kwiatkowski ve İş Geliştirme Departmanı Müdürü Bartosz Swidzinski yanısıra Aracı Kurum Silk Route ve IPOPEMA, Pavel Niereda Aracı Kurum Müdürü, Wojciech Korenkiewicz Aracı Kurum Yetkilisi, Marcin Kurowski Aracı Kurum Yetkilisi heyette yer aldılar.
Varşova Borsası başkanının bir gün gecikmeli katıldığı ziyarette bize ilginç başarı öykülerini anlattılar. Sakın ha yanlış anlaşılmasın! Polonyalılar kendi yaptıklarına başarı demiyor. Biz onların yaptıklarını görünce ne kadar başarısız olduğumuzu gördük. Polonya heyeti sadece misafirperverlik örneğini göstererek halka açılmak isteyen şirketlere kendi borsalarının kapılarının açık olduğunu bildirdiler.
Şimdi nereden çıktı bu Polonyalılar diyeceksiniz. Oysa rakamları gördüğümüzde biz de gözlerimize inanmakta zorlandık. Varşova Borsası halen 410 milyar dolar piyasa büyüklüğüne sahip. Bu büyüklük İMKB''nin iki katı ediyordu. Daha kapalı ekonomiden çıkmaları dahi bizim borsa tarihi kadar olan Polonyalılar nasıl kısa sürede bu kadar büyüklüğe ulaşmışlardı?
Polonya Borsası başkanı Ludwik Sobolewski ile görüşmemizde ilginç bir tablo ile karşılaştım. Ortada ne bir şoför ne bir koruma vardı. Ne de bir bürokratik yapılanma. Ülkemize gelişinin üzerinden saatler geçmesine rağmen İMKB hakkında o kadar ilginç tespitlerden bahsetti ki inanılması güçtü. Fakat asıl dikkat çeken nokta farklıydı.
Ülkelerinde 400 milyar dolarlık büyüklüğü geçen Polonya Borsası başkanının yanında ülkemizden resmi hiçbir yetkili yoktu. Acaba başarının gölgesi mi etkili olmuştu yoksa talipli olduklarını açıklamaları koltukları mı sarsmıştı? Edindiğim bilgiye göre sadece yarım saatlik planlanan resmi görüşme uzamış ve bir saati aşmıştı. Ama devamındaki programlar başkan ve heyeti resmi açıdan eksik bırakılmıştı. Hani övünürdük ya biz misafirperveriz diye! Oysa onlar bizim şirketleri kendi ülkelerine davete geldiler.
Varşova Borsası 2007 yılında 81 şirketin halka arzına aracılık etmiş. Hem de bizim yıllardır uygulamayı düşündüğümüz ama onların çoktan uyguladığı KOBİ piyasası haricindeymiş bu seksen bir şirket. Bu yıl ise şimdiye kadar 12 şirketin halka arzı gerçekleşirken son halka arzda da 350 milyon Euro''luk bir şirket satılmış. Bu yıl için 70 şirketi daha halka arz ederek geçen yılı yakalamayı hedeflemişler.
İMKB''ye baktığımızda ise yılda sadece 6-8 şirket halka arz edilebilirken bu sene bir halka arz yapılıp yapılmadığı dahi yok denecek küçüklükte.
Polonya Borsası Başkanı''ın kendilerinden örnek vererek İMKB''ye ilişkin ilginç tespitlerini aktaralım:
1-Polonya''da bireysel yatırımcının önemi çok büyük. Onları piyasaya küstürmemek asli görev kabul edilmiş. Zaten piyasanın üçte biri bireysel yatırımcılardan oluşuyor. Oysa İMKB''de bireysel yatırımcı ağırlığı yüzde 10''larda seyrediyor. Birinci görev bireysel yatırımcıyı korumak olmalıdır.
2-Kurumsal yatırımcı ağırlığı çok önemli. Polonya''da 40 milyar Euro yatırım fonları ve 40 milyar Euro emeklilik fonları bulunuyor. Kurumsal yatırımcılar da piyasanın üçte birini oluşturuyor. Kurumsal yatırımlarda verimliliği rekabet ortamı ile sağlanmış. Yatırımcının kaybetmesine; kurumsal yöneticiler tarafından sömürülmesine izin verilmiyor.
3-Şeffaflık çok önemli. Şirketler çok şeffaf olmaya itilmiş. Büyük şirketler bireysel yatırımcıları ezmesin diye denetim ve şeffaflık birinci sıraya alınmış.
İMKB''ye bakıldığında her ne kadar hisse senedi piyasası olarak görülse de aslında daha büyük kısmı devlet borç kâğıtlarının piyasasından oluşuyor. Bu durum hisse senedi piyasası verimliliğini önemli ölçüde etkiliyor.
Polonyalılar İMKB''ye talip olduklarını ama özellikle hisse senedi piyasası ile ilgileneceklerini açıkladılar. Fiyat konusunu ise isterseniz yarına bırakalım. Yoksa Unakıtan dahi derhal Telekom''un halka arzından vazgeçer. Zaten içini yabancıya sattığımız borsanın sadece dışı, yani koltukları bizde.
Acaba bu koltuklar kaç para?
