Geçtiğimiz hafta TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 2020 yılı Kasım ayına ilişkin sanayi üretim endeksini açıkladı. Biz de bugün sanayi üretim endeksi ile beraber bir diğer öncü gösterge olan PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) verisi ışığında önümüzdeki döneme bakalım.
TÜİK, ekonominin sanayi kesiminde meydana gelen gelişmelerin ve uygulanan ekonomik politikaların, kısa dönemli olumlu veya olumsuz etkilerinin ölçülebilmesi için “Sanayi Üretim Endeksi”ni hesaplıyor. Bu veri büyümenin yönünü tahmin edebilmek açısından yakından takip edilen öncü göstergeler arasında yer alıyor.
TÜİK verilerine göre 2020 yılı Kasım ayında sanayi üretimi yıllık %11 artış göstermiş durumda. Bu oran, Covid19 pandemisinin hemen başında Mart’ta yüzde 6,8 ve Nisan’da ise yüzde 30,4 düşüş gösteren sanayi üretiminin güçlü bir şekilde toparlanmasına işaret ediyor. Elbette bu olumlu tabloda başta düşük finansman maliyeti sağlayan düşük faizli krediler olmak üzere pandeminin ekonomideki ve üretimdeki olumsuz etkileri ile mücadele için uygulanan ekonomi politikalarının büyük önemi var.
PMI endeksi, şirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal-hizmet satın alma eğilimlerini inceler. İmalat sanayi performansının değerlendirilmesinde en hızlı ve güvenilir referans kaynaklarından birisidir. Endekste 50’nin üzeri ekonomide büyüme, altı ise daralma sinyali verir.
Türkiye’nin PMI rakamı pandemi öncesinde 52,40 iken, pandemiyle beraber Nisan’da hızla 33,40 seviyesine düşmüştü. Ardından alınan tedbirler ve üretime yönelik desteklerle beraber Ağustos ayında 56,90’a kadar yükselmişti. Ancak PMI, her ne kadar halen 50’nin üstünde olsa da bir süredir düşme eğiliminde ve en son 2021 Ocak’ta 50,80’e kadar düştü. Elbette bunda son dönemdeki aşırı sıkılaşmanın ve yüksek faiz ortamının da önemli bir etkisi olduğu aşikâr.
Ortodoks iktisadın yüksek faizden beklentisi enflasyonu aşağı çekmesi yönündedir. Burada enflasyonla mücadele konusuna ilişkin iktisat literatüründeki tartışmaları bir kenara bırakıp yüksek faizin sanayi ve üretime etkilerine baktığımızda; Türkiye için dikkat edilmesi gereken durumlar ortaya çıkıyor. Türkiye’deki işletmelerin finansmana erişimini kredileri kısıtlayarak, finansman maliyetlerini de kredi faizlerini yükselterek artırdığımızda sanayi üretiminde ve PMI’da büyümeye işaret eden verilerin tersine dönmesi an meselesi olur.
