Dünyanın her ülkesinde şehirler, toplumların çatısız, duvarsız ve kapısız açık üniversiteleridir. Şehirler kıyılarında yer aldıkları denizleri, eteklerine yaslandıkları dağları, nehirlerin iki yakasını birbirine bağlayan köprüleri ve bağrında yaşanlarıyla ayakta kalırlar. Doğal kaynaklarıyla şehirler insanların hayatına, finansal ve entellektüel sermayeleriyle de, insanlar şehirlerin güzelliklerine yeni boyutlar kazandırırlar.

İstan Doğu''da olsun, isterse Batı''da olsun, medeniyetlerin kaynağında, inşasına her kurum ve kuruluşuyla toplumun bütün kesimlerinin katıldığı şehirler vardır. Medeniyet merkezi olan şehirler tarihi bir süreçte ortaya çıkmışlardır. İstanbul gibi, her medeniyet merkezi kentin, yüzyıllar alan bir oluşum ve gelişim süreci vardır. Medeniyetsiz şehir, şehirsiz medeniyet olmaz.

Hafta başında, Genel Yayın Yönetmenliğini, Cengiz Demir''in başarıyla yürüttüğü Semerkand Tv''de, Mikail Şimşek''in hazırlayıp sunduğu “Köprüden Önce” programına katıldım. Devletlerden daha çok medeniyetlerin savaştığı Yirmibirinci yüzyılda, “Köprü Şehirler”in yüklenmesi gereken yeni görev ve sorumlulukları, dünyanın kültür başkanti İstanbul''dan yola çıkarak tartıştık.

Sur içindeki küçük ve bakımsız İstanbul, Fatih ile 1453''te Türklerin eline geçtikten sonra statik bir kale kenti olmaktan çıktı, dinamik bir köprü kentine dönüştü. Yahya Kemal''in Aziz İstanbul''da vurguladığı gibi “Boğaz içi doğrudan doğruya Türklerin eseridir” ve “Bizans zamanında yoktu.”. İstanbul Büyük Sinan''ın elinde, Asya''nın olduğu kadar Avrupa''nın da en büyük ve en güzel kenti olmuştur.

Bir kıyısı Mekke, bir kıyısı Medine toprağı olan İstanbul Doğu ile Batı, Asya ile Avrupa ve Akdeniz ile Karadeniz arasında köprüdür. Omurgasını Anadolu insanının oluşturduğu Türkler, Avrupa ve Asya ekseninde sürekli hareket halinde olmuşlardır. Bunun için, Anadolu''da “gezen kedi uyuyan kaplandan daha güçlüdür” denilir. Türklerin kültüründe köprü hareketin kaynağı olarak kabul edilir.

Kale savunma odaklı kapalı, köprü güven odaklı açık toplumların simgesidir. Bu yüzden, Anadolu insanı Semerkand''tan Saraybosna''ya kadar uzanan Türk coğrafyasını, kalelerden daha çok köprülerle donatmıştır. Anadolu''da Malabadi, Balkanlar''da Mostar, en çok bilinenlerin başında gelen köprülerdir.

Şairlerin güzellikleri gönülden gönüle aktardıkları gibi, köprülerde medeniyetleri kıtadan kıtaya aktarırlar.

Köprü şehirlerde savaş olursa, dünyada barış olmaz.

Barışın güvencesi köprü şehirlerdir.