cavit marancı ve “sarıkamış harekâtı”

00:0018/01/2010, Pazartesi
G: 3/09/2019, Salı
Osman Akkuşak

erzurum, millî şuur sahibi insanlarımızın yaşadığı bir vatan köşesidir.. uzak ve yakın tarihimizde verdiği mücadelelerle, gösterdiği insiyatif tezahürleriyle, doğruyu bulmaktaki emsalsiz hissiyatıyle hep birinci derecede rol oynamıştır..“93 harbi”nde ahmet muhtar paşa tam 11 ay direnmiş ve peşipeşine birçok zaferler kazanmıştır.. erzurum kadısı mehmet ârif efendiyi keşfetmiş ve verdiği savaşlar müddetince kendisini ordu başkâtibi olarak hep yanında taşımıştır.. mehmet ârif efendi, günü gününe not

erzurum, millî şuur sahibi insanlarımızın yaşadığı bir vatan köşesidir.. uzak ve yakın tarihimizde verdiği mücadelelerle, gösterdiği insiyatif tezahürleriyle, doğruyu bulmaktaki emsalsiz hissiyatıyle hep birinci derecede rol oynamıştır..

“93 harbi”nde ahmet muhtar paşa tam 11 ay direnmiş ve peşipeşine birçok zaferler kazanmıştır.. erzurum kadısı mehmet ârif efendiyi keşfetmiş ve verdiği savaşlar müddetince kendisini ordu başkâtibi olarak hep yanında taşımıştır.. mehmet ârif efendi, günü gününe not tutmuş ve doğu savaşlarını “başımıza gelenler” adıyle âdetâ destanlaştırmıştır.. bu zatın bir de meşhur “binbir hadis” kitabı vardır ki, hadisişeriflerin en doğrularını biraraya toplamış ve nefis bir türkçe ile anlatmaya muvaffak olmuştur..

erzurum''un yetiştirdiği birçok siyaset idare ve ilim adamı arasında millî mücadelenin hüseyin avni ulaş''ı, fikir ve ilim dünyamızın iki yıldızı prof. mümtaz turhan ile prof. ziyaeddin fahri fındıkoğlu hatırımıza gelmektedir.. mümtaz bey''in “kültür değişmeleri” “batılılaşmanın neresindeyiz” ve “maârif dâvâmızın bazı hal çareleri” isimli eserleri türk düşünce dünyasında büyük akisler uyandırmıştır.. 1960''lı yılların ikinci yarısında da milli eğitim bakanlığı bünyesinde kurulan “sosyal ilimler komisyonu” başkanı olarak sabahattin zaim, nevzat yalçıntaş, beğlan toğrul, erol güngör, kemal or, cahit okurer gibi ilim ve fikir adamlarıyle beraber sosyal ilimler vadisinde ciddî bir tercüme ve aktarma faaliyeti göstermiştir.. o günlerde felsefe, iktisat, psikoloji ve sosyoloji sahalarında batıda yayınlanmış ana ilim kitaplarının birçoğu bu komisyon vasıtasıyle dilimize çevrilmiştir.. ne yazık ki mümtaz turhan hocamızı, 1960''lı yılların sonunda en verimli çağında kaybettik..

tortum, erzurum''un pek seçkin bir ilçesidir.. felsefe ve sosyoloji dalında ziya gökalp, mehmet izzet, mustafa şekip tunç, mustafa rahmi balaban, hilmi ziya ülken, nurettin topçu, remzi oğuz arık gibi güçlü isimler arasında tortumlu ziyaeddin fahri fındıkoğlu yirminci yüzyıl ortalarında parlamış bir ilim adamıdır.. âdetâ ziya gökalp''ten sonra memleketimizde sosyolojinin temellerini atan adam olmuştur.. düşünce ve siyaset âleminde onun fikirleri doğruları bulmakta âdetâ bir klavuz vazifesi görmüştür..

bu defa erzurum''un ve tortum''un bereketli toprağı, hukuk, tarih ve edebiyat sahalarında kendini gösteren bir isim daha yetiştirmiştir..

benim değerli okuyucularım, cavit marancı adını hatırlayacaktır.. divan edebiyatının son büyük şairi şeyh gâlib''in lirik eseri “hüsnüaşk”ı ruhunda ve beyninde eriterek onu yeniden bugünkü dille yorumlayan ceza hâkimi tortumlu sayın cavit marancı''nın bu kitabından sevgili okuyucularımı daha evvel haberdar etmiştim..

kalbi, insan olma hassasiyeti, beyni dünyayı ve yaşamayı idrak etmek iştiyakıyle dolu olan bir kişi, ruhunun yöneldiği olaylara eğilerek onları nasıl bir eser haline getirmekten kendini alamazsa, bizim adalet dağıtan aziz hukukçumuz cavit marancı da; bu sefer dedesinin şehid olduğu sarıkamış harekâtını, bu harekâtın cereyan ettiği araziyi inceleyip, açık seçik krokilerini çizerek “sarıkamış harekâtı ve 91. alay” adıyle tesbit ve tafsil etmiş bulunmaktadır.. eseri, alioğlu yayınevinin sahibi remzi alioğlu neşretmiştir (tel: 0212 511 29 23)

ciddî bir hukukçu nasıl kitap yazar: eserin muhteviyatında, 7 ana kaynak, 46 adet te yararlanılan kaynaklar listesi, 9 belgesel fotoğraf, 91''nci alaya, balkan harbinde ve sarıkamış harekatında verilen nişanların fotokopi ve metinleri, harekâta ait krokiler, başından sonuna kadar harekâtın açık seçik safhaları, bu sırada verilen emirlerin metinleri, mükemmel bir dil kullanılarak, gösterilmiş bulunmaktadır.. beyni binlerce kavram ve terimle yoğrulmuş hukukçularda kusurlu, zayıf konuşana rastlamadım.. demek ki bir hukukçu kitap yazmakta da maharet sahibidir..