Bosna-Hersek’te, Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik, eski Yüksek Temsilci Valentin Inzko’nun 23 Temmuz’da soykırım inkarını suç sayan bir yasa çıkarmasının ardından siyasi gerilimi artırmaya devam ediyor. Bosnalı Sırpların lideri Dodik’in son olarak “Bosna Sırpları olarak ayrı bir ordu kurmayı planladıklarını” açıklaması, 3,2 milyon nüfusa sahip ülkede endişeyi artırdı. Dodik’in “ordu kurma” açıklaması, aynı zamanda lideri olduğu Sosyal Demokratlar İttifakı’nın (SNSD) basına sızan 28 Ekim 2021 tarihli deklarasyonunda Bosna Hersek devlet kurumlarını 1,2 milyon nüfuslu Sırp Cumhuriyeti entitesi topraklarından atma tehdidine yer verildiğinin ortaya çıkmasından hemen sonra geldi.
PARALEL DEVLET KURACAKLAR
Skandal deklarasyon metninde Sırp Cumhuriyeti entitesinin devlete ait bazı yetkileri kendi üzerine alarak, özerklik derecesini artırmasına izin verilmemesi halinde Bosnalı Sırpların “kendi kaderini tayin hakkını” devreye sokacağı ve Bosnalı Sırp kurumlarının devlet kurumlarını entiteden “kovacağı” ifadelerine yer veriliyor. Bosnalı Sırplar biraz daha ileri giderek, ordu kurmalarına izin verilmezse bunu cebren yapacakları tehdidinde de bulundu.
DESTEK RUSYA’DAN
Bosna Hersek’te bir Sırp ordusu oluşturmak isteyen Dodik’in planın ayrıntılarını Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a sunduğu ve planın Moskova’nın zımni desteğini aldığı ifade ediliyor. Bosnalı Sırplar, ilk adım olarak, Bosna Hersek İlaç ve Tıbbi Malzeme Kurumu yerine Sırp entitesi düzeyinde paralel bir kurum oluşturulmasına ilişkin yasayı kabul etti.
EN TEHLİKELİ KRİZ
Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Müslüman üyesi Şefik Caferoviç, “ülkenin Dayton Barış Anlaşması’nın imzalanmasından bu yana en tehlikeli krizle karşı karşıya olduğunu” kaydetti. Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Hırvat üyesi Zeljko Komsic de Dodik’in kendi ordusunu kurma sözü vermeye devam etmesi halinde Bosna’yı savunmak için bir planın zaten mevcut olduğunu belirtti. Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt ise Bosna Hersek’in egemenlik ve toprak bütünlüğünü tehlikeye atan söylemlere bir an önce son verilmesi gerektiğini söyledi.
BOSNA’YI YOK EDEN HARİTA
- Irkçı Sırp lider Milorad Dodik’in yeni soykırım hazırlığı olarak nitelenen çıkışı, geçen nisan ayında Slovenya Başbakanı Janez Jansa’nın Bosna Hersek’in parçalanmasını isteyen haritasını yeniden gündeme getirdi. Reuters’ın varlığını teyit ettiği ve çok sayıda AB diplomatının gördüğünü aktardığı belgede, ülkenin toprak bütünlüğünün parçalanması, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin Sırbistan’a bağlanması, Hırvatların yoğunlukta olduğu kantonların Hırvatistan’a bağlanması ve Kosova’nın Arnavutluk ile birleşmesi maddeleri yer alıyor.
