Antik çağda Antakya’da dünyanın ışıklandırılan ilk caddesine sahip olan ülkemiz, aydınlatma sektöründe ciddi bir sıçrama yaşıyor. Çoğumuzun ev ve yolların ışıklandırılmasından ibaret olarak düşündüğü aydınlatma işi, sanayiden havalimanlarına; dekorasyondan dev gökdelenlere kadar farklı yerlerde kendini gösteriyor. Üstelik Türkiye, üretimde ve lojistikte dünyanın sayılı ülkelerinden biri kabul ediliyor. Kamu yatırımlarıyla beraber pazarın büyüklüğünün 2023'te 3,12 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
SLOGAN BELLİ: AKILLI, VERİMLİ VE TASARRUFLU
Günümüz teknolojileri düşünüldüğünde her kesimin ortak isteği enerjiyi akıllı, verimli ve tasarruflu kullanmak. Hal böyle olunca aydınlatma piyasası hem iç hem de dış yatırımcı için cazip hale geliyor. Sektörün bugünü ve yarınını konuşmak üzere Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği (AGİD) Başkanı Fahir Gök ve Aydınlatma Milli Komitesi Yönetim Kurulu (ATMK) Başkanı Prof. Dr. Sermin Onaygil ile bir araya geldik.
LOJİSTİK ÜSSÜ OLURUZ
Fahir Gök, “Kazakistan’dan İtalya’ya kadar olan coğrafyada bilgi birikimi ve teknik kapasite olarak bizim gibi etkin bir ülke yok” diyerek söze başlıyor. Türkiye’de son 10 yılda otomasyon sayesinde elektronik ve aydınlatma sektörlerinin iç içe geçtiğini söylüyor. Ülkemizin coğrafyasında lojistik ve üretim merkezine dönüşmesi için her türlü potansiyele sahip olduğunu anlatan Gök, doğru yönetim ve yatırımın önemine değiniyor.
ÜRETİM 10 YILDA YÜZDE 112 ARTTI
Katma değerli ürün ve tasarımın sektörün geleceği için mühim olduğunun altını çizen Gök, üretimin son 10 yılda yüzde 112,7 arttığını paylaştı. 4 bin 375 firmanın bulunduğu ve 25 binin üzerinde kişiye istihdam sağlayan pazarın 2018'de ihracatını yüzde 4,7 oranında arttırdığını ve 466 milyon dolara ulaştığını belirtiyor. Gök, korunma önlemleriyle ithalatın yüzde 15,4 gerileyerek 727 milyon dolardan 615,37 milyon dolara indiğini aktardı.
GERİ DÖNÜŞÜMDE BİR İLK
Gök, sektörün potansiyelinin daha verimli değerlendirilmesiyle aydınlatma ekipmanlarında son yıllarda giderek azalan dış ticaret açığının kapatılarak net ihracatçı konuma geçilebileceğine inandığını paylaşıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın aldığı önlemler sayesinde 2013'te 444,59 milyon dolar olan açığın 2018'de 149,35 milyon dolara kadar gerilediğinin altını çiziyor. Ayrıca Gök, “Yakın zamanda yeni işbirlikleri, sıfırdan satın almalar, yeni şirket kurmalar çok duyacaksınız. Türkiye, Çin açısından vazgeçilmez” bilgisini veriyor. Bakanlığın etkili olduğu piyasa denetimi ve gözetimi sayesinde sektörde bir standartlaşma yaşandığının altını çizen Gök sosyal sorumluluk faaliyetleri kapsamında otizmli çocuklara yönelik verilen eğitimlere de değiniyor. Geri dönüşüm konusuna da örnekleyen Gök şunları söyledi: "Küçük ev aletlerinde ve aydınlatmada atıkların toplanması ve bertaraf edilmesinde etkili bir süreci sürdürüyoruz. 15 milyon kişinin atığını yönetiyoruz."
Sektör kamu ile %15 büyür
- Ülkemizde özellikle son yıllarda giderek önem kazanan ve stratejik hedefler arasında yer alan enerji verimliliği konusuna dikkat çeken ATMK Başkanı Sermin Onaygil ise, iç pazarın önemli bir büyüme potansiyeli sunduğunu ifade etti. Bu değerin geliştirilmesinin özellikle kamunun uygulayacağı projeler ile yakın ilişkili olduğunu belirten Onaygil, kamu-üniversite ve özel sektör işbirliğinin önemine değiniyor. Kamunun enerji verimliliği hedefi doğrultusunda LED değişimi odaklı ve akıllı şehir projelerini hayata geçirmesi gibi yenileme pazarını harekete geçirecek zorunluluklar getirmesi durumunda iç pazarın yılda yüzde 10 ila 15 oranında büyüyerek 3,89 milyar dolara kadar ulaşabileceğinin öngörüldüğünü söyledi.
Lider Çin ama kalite bizde
- Fahir Gök Türk aydınlatma ürünlerinin dünyada kalite ile beraber anıldığı için, bu alanda sektör lideri olan Çin’den bile önce tercih edildiğini şöyle anlatıyor: “Özellikle Avrupalıların bu özelliği nedeniyle tercihi Türkiye oluyor. Üretim dinamizmi çok önemli Çin gibi ülkelere göre lojistik açıdan çok stratejik bir avantaja sahip. Artık yurt dışındaki firmalar, proje kadar ürün istiyor, Türkiye'de bu konuda çok iyi. Dünya aydınlatma sektörünün yüzde 2,5 kadarını ülkemiz karşılıyor. Belirttiğimiz gibi kalite ve lojistik avantajı sebebiyle ciddi bir gelişim imkanına sahip. Öte yandan, yüzde 30’lar seviyesinde üretim kapasitesine sahip olan Çin’in Avrupa ve ABD ile yaşadığı sorunlar nedeniyle, ciddi bir pazar artırma şansına da sahibiz.”
