Dünyada enerji alanında çok büyük ve hızlı bir dönüşüm yaşanıyor. Bunun etkisini olumlu olarak hissedecek ülkelerin başında Türkiye geliyor. Türkiye için; doğal gazda 2021'de süresi dolacak 16 milyar metreküp kapasiteli kontratlar nedeniyle önemli bir dönem başlayacak.
Türkiye’nin son 10 yıldaki enerji ithalatı yıllık ortalama 44 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dışarıya giden bu kaynağı azaltmak için önemli tedbirler geliştiren Türkiye önemli alt yapı yatırımları yaptı. Boru hatları, sıvılaştırılmış gaz terminalleri (LNG) ve depolama yatırımlarıyla daha esnek bir yapıya kavuşmaya hedefleyen Türkiye; gaz depolama kapasitesini 2023'te 11 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyor.
RAKABET KIZIŞIYOR
Türkiye; doğal gaz kontratlarıyla ilgili de önemli bir döneme giriyor. 2021, Türkiye için önemli bir kilometre taşı olacak. Çünkü yaklaşık 16 milyar metreküp kapasiteli kontratların süresi iki yıl sonra doluyor. Önemli kararlar alacağı yeni bir dönemin hazırlıklarını yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; hem gelişmeleri yakından takip ediyor hem de geçmişten önemli dersler çıkararak masaya oturmak istiyor. Fiyata duyarlı piyasa mekanizmasının alt yapısını oluşturan Türkiye, doğal gaz piyasasında daha rekabetçi bir ortam oluşturdu.
ESNEK MODEL DÖNEMİ
Bollaşan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sebebiyle artık daha esnek kontrat şartları, süreleri ve fiyatlama yapısı Türkiye’nin elini rahatlattı. Bu durum; klasik boru gazı tedarikçisi ülkelerin bu değişen dünyaya adapte olmasını zorunlu kılıyor. Türkiye’nin boru hatları üzerinden doğal gaz aldığı ülkeler Rusya, İran, Azerbaycan ve Türkmenistan olarak sıralanıyor. Katar, Nijerya, Cazayir’den ise LNG ithal ediyoruz. ABD ve Malezya gibi ülkelerden de LNG ithalatında yakında gelişmeler yaşanabilir. Türkiye, yılda ortalama 45-50 milyar metreküp doğal gaz ithal ediyor. Bu ithalatın yaklaşık üçte biri LNG’den oluşuyor. Önümüzdeki 10 yıllık süreçte Türkiye’nin LNG ithalatının 12,4 milyar metreküp seviyelerine gelmesi bekleniyor.
Pazardaki LNG furyası elimizi rahatlattı
- Küresel piyasadaki LNG artışının Türkiye’ye büyük avantajlar sağlayacağını belirten Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Dr. Fatih Birol, küresel LNG üretiminin giderek arttığını belirtti. Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde konuşan Fatih Birol, “Dünyadaki LNG furyası ile birlikte elimize büyük bir fırsat geçti. Şimdi, Türkiye’nin çok yakın zamanda Rusya ile olan uzun dönemli gaz kontratları müzakere edilecek. Eskiden, elimizde fazla imkan yoktu. Güzel adımlar attık, LNG altyapısını kuruyoruz. Bununla birlikte artık gazda ciddi pazarlık edip, fiyatları düşürebiliriz” dedi.
- ABD GAZ ÜRETİMİNDE RUSYA’YI GEÇTİ
- Son dönemde ABD’nin kaya gazı ve petroldeki üretim artışının küresel piyasaları etkileyebileceğini aktaran Birol, şunları kaydetti: “ABD, geçen yıl Rusya’yı geçerek doğal gazda bir numaralı üretici oldu. Önümüzdeki 5 yıl içinde LNG ihracatının yüzde 75’i Amerika’dan gelecek. ABD, Avusturalya ve Katar, LNG’ye damgasını vuracak. Amerikan kaya gazı ve petrolündeki gelişmeler maçın sadece ilk 45 dakikası. Esas etkiyi ikinci yarısında göreceğiz, o da ihracat. Amerika, ilk 45 dakikada kaya gazı ve petrolünde kendi ihtiyaçlarını karşıladı. İkinci yarı ihracatı kapsıyor. Bu da bütün dengeleri değiştirecek. Yani, Amerikan kaya gazı ve petrolü maçın ikinci devresine başlıyor diyebiliriz.”
