Rus doğal gazını Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya nakledecek TürkAkım doğal gaz boru hattı İstanbul’da düzenlenen törenle hizmete alındı. Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliği yaptığı törene Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov da katıldı. Törende projenin başlangıç aktarım noktası olan Rusya’nın Anapa şehri ve Türkiye’deki aktarım noktası Kırklareli Kıyıköy’e video bağlantısı gerçekleştirildi.
11,5 MİLYAR AVROYA MAL OLDU
11,5 milyar avroya mal olan TürkAkım projesinin hizmete alınması için Erdoğan, Putin, Vuçiç ve Borisov birlikte düğmeye bastı. Deniz kısmı 930 kilometre uzunluğa sahip TürkAkım’ın ilk adım 2014’un sonunda atıldı. Putin’in 2014 yılı sonlarında yaptığı Türkiye ziyareti sırasında ise Rus gaz şirketi Gazprom ile Botaş arasında bir protokol imzalandı. 2015’in başında projenin güzergahı netleştirildi. Mayıs 2017’de ise projenin yapımına başlandı. TürkAkım’ın toplam maliyeti ise yaklaşık 11,5 milyar avro oldu.
15 MİLYON HANENİN İHTİYACINI KARŞILAYACAK
İki boru hattından oluşan ve her bir hattı 15,75 metreküp olmak üzere, toplamda 31,5 milyar metreküp gaz taşıma kapasitesine sahip olan TürkAkım’dan gelecek doğal gazın yarısı (15,75 milyar metreküp) Türkiye’de kullanılacak. Diğer yarısı da (15,75 milyar metreküp) Bulgaristan sınırımız üzerinden Avrupa’ya aktarılacak. Türkiye’nin ortalama yıllık doğal gaz tüketiminin 50 milyar metreküp civarı olduğu düşünüldüğünde, TürkAkım bu tüketimin tek başına yaklaşık üçte birini karşılayabilecek kapasitede. TürkAkım’dan Türkiye’ye gelen doğal gaz, 11 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacını tek başına karşılayacak.
Proje kapsamında Türkiye ve Rusya kıyısındaki alım terminalleri, kıyı geçişi, 930 kilometrelik deniz kısmı ve 210 kilometrelik toplam kara kısmı planlanan süreden önce tamamlandı. 30 Kasım 2019’da tamamlanan TANAP ve açılışı yapılan TürkAkım, Milli Enerji ve Maden Politikası çerçevesinde Türkiye’nin enerji arz güvenliğine de önemli katkı sağlayacak. TürkAkım, Türkiye’yi doğal gazda Rusya’dan ilk alıcı konumuna getirecek. Böylece Ukrayna üzerinden gazın aktarılmasından kaynaklanan transit riskleri ortadan kaldıracak. Bu sayede Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan gerginliklerin Türkiye’nin doğal gaz arzında olumsuz etki oluşturması önlenmiş olacak.
TÜRKİYE’YE BÜYÜK FAYDASI VAR
Macaristan, Bulgaristan ve Sırbistan’ın artan doğal gaz talebinin TürkAkım ile karşılanacak olmasından dolayı bu ülkelerin enerji güvenliği için Türkiye’nin önemi artacak. Avrupa’ya gidecek ikinci hattın işletmesini yapacak olan BOTAŞ ile GAZPROM ortaklığı, Türkiye’nin TürkAkım projesinden ekonomik olarak fayda sağlayacağı anlamına geliyor.
Dünya tarihinin en büyük projelerinden biri
***
- Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak da TürkAkım doğal gaz boru hattı projesinin Türkiye ve Rusya’nın yanı sıra uluslararası piyasaların gelişimi için de çok önemli olduğunu aktardı. TürkAkım’ın dünya tarihinin en büyük projelerinden olduğunu dile getiren Novak, TürkAkım’ın Karadeniz’den bağlanan direkt bir hatla Türkiye’ye doğal gazı ulaştıracağına dikkati çekti. Navok, “Proje, sadece Türkiye’nin enerji piyasasının değil Güney ve Güneydoğu Avrupa piyasalarının da güvenliğini sağlayacak. TürkAkım, enerji alanındaki iş birliğimizi artırmakla kalmayacak ve iş birliğimizi kuvvetlendirecek. Ülkelerimizi daha da yakınlaştıracak, dost kılacak” dedi.
Avrupa ile gerginlik güzergahı değiştirdi
TürkAkım projesi ilk olarak 2014 yılında gündeme geldi. Projeyi gündeme getiren ise 2010’ların başında Rus gazının Karadeniz’in altına döşenecek borularla Bulgaristan üzerinden güneyde Yunanistan ve İtalya; kuzeyde de Avusturya’ya taşınmasını öngören Güney Akım projesinin iptal edilmesi oldu. O dönemde, Güney Akım, Avrupa Birliği tarafında Ukrayna krizi nedeniyle projeyle ilgili yaşanan gecikmeler üzerine Rusya tarafından iptal edildi.
Projenin devamında Balkan Akımı var
TürkAkım’ın Bulgaristan’dan geçen koluna “Balkan Akımı” adı verilecek. TürkAkım hattının ikinci yan borusu olan ‘Balkan Akımı’ hattından Bulgaristan’a yılda 19 milyar metreküp gaz girecek. Bu miktardan 12 milyar metreküpten fazlası doğrudan Sırbistan’a nakledilecek, geri kalan doğal gazın ise iç tüketim ve Bulgar hükümetinin Varna’da yapmayı planladığı, Balkan Doğalgaz ağıtım Merkezi’ne tedarik edilmesi planlanıyor.
Karadeniz’e atılan imza
- 2014’ten bu yana adım adım çalıştıkları TürkAkım’ı nihayete ulaştırdıklarını aktaran Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “TürkAkım Karadeniz’e atılan bir imza projesidir. Çalışmalar planlanan takvimden daha önce tamamlandı. Yaklaşık 1,5 ay önce TANAP’ı tamamladık ve Avrupa’ya gaz vermeye hazır hale getirdik. Bugün de TürkAkım’ı tamamladık. Bu proje üçlü kazan-kazan-kazan anlayışının ürünüdür. Türkiye’nin doğal gaz şebekesinin günlük kapasitesi 318 milyon metreküpe ulaştı. 2021 yılında 450 milyon metreküp olacak. Doğal gazda artık arz güvenliği sıkıntımız kalmadı. Akkuyu da cumhuriyetimizin 100’üncü yılında hayata geçerek işbirliğimize bir mihenk taşını daha kazandırmış olacağız” dedi.
