Devletin tüm anayasal kurumlarını (yasama, yürütme, yargı erklerini) ele geçirmeyi amaçlayan FETÖ’nün işgal girişiminin üzerinden tam 3 yıl geçti. Kalkışmanın ardından 21 Temmuz’da OHAL ilan edildi. FETÖ’nün yıllarca sızarak ele geçirdiği devlet kurumları OHAL ile temizlendi.
OHAL döneminde toplam 32 Kanun Hükmünde Kararname (KHK) yayınlanırken, çıkarılan KHK’lar ile 125 bin 678 kişi kamudan ihraç edildi. Bunun yanı sıra çok sayıda dernek, vakıf gibi kuruluş kapatılırken, FETÖ ile irtibatı tespit edilen çok sayıda Emniyet ve TSK mensubunun da rütbeleri söküldü.
263 DAVA SONUÇLANDI
Darbe başarılı olsa birçok kişiyi sözde sıkıyönetim mahkemelerinde yargılamayı planlayan FETÖ’cü hainlerin bir kısmı yargı karşısında hesap veriyor. 15 Temmuz sonrası Türkiye genelinde 289 fiili darbe davası açılırken, bunlardan 56’sı kalkışmanın en fazla hissedildiği Ankara’da, 53’ü ise İstanbul’da başladı. Toplam 9 bin 690 sanığın bulunduğu 289 darbe davasından 263’ünde karar çıkarken, FETÖ’cü hainler de cezasız kalmadı. 26 darbe davasının görülmesine devam edilirken, bunların da yıl içerisinde tamamlanması bekleniyor.
ÇATI DAVASINDA KARAR
En son karara bağlanan darbe davası kalkışmayı Akıncı Üssü’nden yöneten sözde Yurtta Sulh Konseyi üyelerinin de yargılandığı Genelkurmay çatı davası oldu. Ayrıca Cumhurbaşkanına suikast, Kara Havacılık Komutanlığı, 15 Temmuz kahramanı Şehit Astsubay Ömer Halisdemir’in şehit edilmesine ilişkin Özel Kuvvetler Komutanlığı, Kara Harp Okulu, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü davaları da karara bağlandı. Bu davalarda Fetullahçı hainlere ceza yağdı.
DARBECİLERE MÜEBBET
263 darbe davasında yargılanan 3 bin 611 sanık çeşitli oranlarda hapse çarptırıldı. Bunlardan bin 198’i ağırlaştırılmış müebbet (17 sanık hakkında 141’er kez, bir sanık hakkında 140 kez, bir sanık hakkında 137 kez, 31 sanık hakkında 4’er kez, 4 sanık hakkında 3’er kez, 2 sanık hakkında 28’er kez), bin 29’una müebbet, bin 384’üne 20 yıla kadar hapis cezası verildi. Yine aynı davalarda, 2 bin 608’ine beraat, 516’sına ceza verilmesine yer olmadığına hükmedildi. Mahkumiyet kararlarının bir kısmı kesinleşirken, bazı davalar yönünden ise Yargıtay ve istinaf süreçleri sürüyor.
90 GENERALE ÖMÜR BOYU
Hapis cezası alan darbecilerin arasında 108 general de bulunuyor. Generallerin 90’u ömür boyu hapse çarptırıldı. Bunların arasında darbe girişiminin bir numaralı asker sanığı Akın Öztürk, darbe bildirilerinin altında imzası bulunan Mehmet Partigöç, darbe girişiminin yönetildiği Akıncı Üssü’nün komutanı Hakan Evrim, darbeyi o dönem Genelkurmay Başkanı olan Hulusi Akar’a tebliğ eden Mehmet Dişli, Deniz Kuvvetlerindeki darbe faaliyetlerini organize eden Ömer Faruk Harmancık, Genelkurmay’da sivillere ateş eden Sinan Sürer gibi isimler de bulunuyor. Söz konusu 108 generalden 71’i ağırlaştırılmış müebbet, 19’u müebbet, 18’i süreli hapis cezasına çarptırıldı.
BİN 801 SUBAY, 520 ASTSUBAY
Bunun yanı sıra karara bağlanan davalarda ağırlaştırılmış müebbet, müebbet ve süreli hapse çarptırılan sanıkların rütbe dağılımına bakıldığında ise subay sayısının bin 801, astsubay sayısının 520, uzman çavuş sayısının da 471 olduğu anlaşıldı. Ayrıca darbe davalarında yargılanan 365 askeri öğrenci, 170 polis, 144 er, bir mülki amir ile aralarında mahrem imamların da bulunduğu 42 sivil de çeşitli oranlarda ceza aldı.
2 BİN DARBECİ YARGILANIYOR
Yargılamasına devam edilen hala 26 darbe davası bulunuyor. Sona gelinen ve 2 bin 19 sanığı bulunan davaların arasında, darbe girişiminin yönetildiği ve FETÖ’nün mahrem imamlarının da yargılandığı Akıncı Üssü Davası ile Jandarma Genel Komutanlığı gibi kritik davalar da yer alıyor. Bu arada yargılanan sanıklardan 932’si tutuklu bulunuyor.
- Ölene kadar çıkamazlar
- Darbe girişimi suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan sanıklar, ömür boyu cezaevinden çıkamayacak. İnfaz yasasına göre, ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırılan hükümlüler 30, birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan hükümlüler ise cezalarının 36 yılını ceza infaz kurumlarında çektikten sonra koşullu salıvermeden faydalanabiliyor. Ancak aynı yasada, anayasal suçların örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenmesi durumunda “şartlı tahliye” hükümlerinin uygulanmayacağı belirtiliyor. Bu durumda ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilen darbeciler cezalarını, “hiçbir şart ve hadle şartlı salıverme işlemi yapılmaksızın” ölünceye kadar kapalı cezaevinde çekecek. Söz konusu infaz yasası ilk olarak Cumhurbaşkanına suikast davasının sanıkları için uygulanmıştı.
94 ülkeden iadeleri istendi
1999 yılından bu yana ABD’de yaşayan FETÖ elebaşı Fetullah Gülen gibi birçok FETÖ’cü de 15 Temmuz darbe girişimi öncesinde ve sonrasında yurtdışına kaçtı. Türkiye, başta Gülen olmak üzere birçok kritik ismin bulundukları ülkelerden iadesini istedi. Ancak Romanya dışında ne ABD, ne de diğer ülkeler Türkiye’nin bu talebi karşısında somut bir adım attı. Adalet Bakanlığı verilerine göre Türkiye, 94 ülkeden 568 FETÖ’cünün iadesini istedi. Ayrıca bunlardan 151’inin de geçici tutuklanması talep edildi. Türkiye’nin bu talebine karşın sadece Romanya, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde çalışma ofislerine böcek yerleştirilmesi olayında rol alan İlker Usta ve Sedat Zavar’ı iade etti. Şu ana kadar 44 iade ‘ret’ ile sonuçlandı. 23 ülkenin, sınır dışı etme yoluyla 109 kişiyi iade ettiği öğrenildi.
