Türkiye tarihinde ilk bursun Ermeni bir öğrenciye verildiği ortaya çıktı. Sultanahmet'teki Cumhuriyet Eğitim Müzesi'nde sergilenen burs belgesinin tarihi 1919. Sözkonusu bursun Vahan Efendi adında yoksul bir Ermeni çocuğuna Dersaat Ticaret Mektebi'nde okuması için tahsis edildiğine ilişkin belgenin ilginç bir de öyküsü var.
YOKSUL ERMENİ'YE DEVLET BURSU
Vahan Efendi'nin başvurusunu değerlendiren dönemin Maarif Vekaleti, Rum Ortodoks Patrikhanesi, Ermeni Patrikhaneleri ve Hahambaşılık'tan fakir olduğunu kanıtlayan "fakirlik belgesi" ve "iyi hal" belgesi istemiş. Vahan Efendi'ye okulun eski mezunlarından Dr. Krikor Adilyan da referans olmuş. Haçik ve Krikor Barsamyan isimli Ermeniler de Teknik Mektebin eski mezunları olarak Vahan Efendi'ye burs verilmesini uygun bulduklarını belirtmişler. Prosedürün tamamlanmasının ardından Teknik Lise'ye kabul edilen Vahan Efendi başarılı bir öğrencilik dönemi geçirmiş.
Ticaret Mektebi, II. Abdülhamit tarafından kurulan ilk ticaret lisesiydi. Sultan Abdulhamit'in sözkonusu liseyi yaptırma fikri önce Düyun-u Umumiye İdaresi'nin engeliyle karşılaşmış. Osmanlı idaresinin gelirleri dönemin IMF'i olarak nitelenen Düyun-u Umumiye'nin denetimindeydi. Bu nedenle lisenin yaptırılması engellenmiş. Sultan II. Hamit, Musevi asıllı bir kişiye okulu yaptırarak bu engeli aşabilmiş. Böylece 16 Ocak 1883'te Osmanlı'nın ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk ticaret lisesi, Dersaadet Ticaret Mektebi adıyla kurulmuş olur. Lise halen Sultanahmet Ticaret ve Anadolu Ticaret Meslek Lisesi olarak öğrenime devam ediyor. Vahan Efendi işte bu okulda okumak istediğini, maddi durumu yerinde olmadığı için burs almak istediğini dönemin Maarif Vekaleti'ne bildiriyor.
----------------- imza------------------
----------------- imza------------------