|
İhracatta ithal girdi meselesi

Uzun süreden bu yana devam eden bir şehir efsanesi ile ilgili 16 Mayıs 2019 tarihinde “İhracatın İthal Girdi Yoğunluğu” başlıklı bir yazı yazmıştım. Söz konusu yazıyı yazmamın sebebi “Türkiye’nin ihraç ettiği ürünlerin hammaddesinin yüzde 65-70’i ithal ürünlerdir” şeklindeki doğru bilinen bir yanlıştı. Nihayet Merkez Bankası 2022 yılının ilk Enflasyon Raporu’nda bu konuya açıklık getirdi ve benim daha önceki yazımı destekleyen verileri paylaştı.

ŞEHİR EFSANESİNİN KAYNAĞI NE?

Daha önceki yazımda da belirtmiştim ama bugün gündem olduğu için bir kez daha hatırlatayım. “Türkiye’nin ihraç ettiği ürünlerin hammaddesinin yüzde 65-70’i ithal ürünlerdir” şeklindeki şehir efsanesinin kaynağı bir ekonomistin bir ilimizdeki sanayi odası için dahilde işleme rejimine ilişkin incelemeler neticesinde hazırladığı raporda yer alıyor. Yani söz konusu veri özel bir bölgeye ilişkin çalışmanın sonucu ve tüm Türkiye’yi temsil etmiyor. Ama nedense tüm Türkiye’ye aitmiş gibi bir algı oluşmuştu.


TCMB RAPORUNDAKİ VERİ NE?

Merkez Bankası, 2022 yılının ilk Enflasyon Raporu’nda ihracatçı firmaların kur değişimlerinden ne derece etkilendiklerini anlamak açısından söz konusu firmaların ithal girdi kullanımlarının oranının önemine vurgu yapıyor.

Yine Merkez Bankası, ithal girdi payını, firmaların doğrudan yurt dışı firmalardan yaptığı alımlarının (firma ithalatı), firmaların doğrudan yurt içi firmalardan ve yurt dışı firmalardan yaptıkları toplam alımlarına oranını alarak hesaplıyor. Bu hesaplama yöntemine göre; 2009-2020 yılları arasında ihracatçı imalat sanayii sermaye firmalarının ortalama ithal girdi payı %28,5 olarak hesaplanmış. Yani firmaların yurt içi firmalardan ve yurt dışı firmalardan yaptığı alımların %28,50’si yurt dışı firmalardan ithalat yoluyla yapılmış. Aşağıdaki grafikte yıllar itibariyle ihracatçı imalat sanayii firmalarının ithal girdi paylarını yüzdesel olarak görüyoruz. Yani öyle önceden iddia edildiği gibi %65-70 gibi oranlar hiç gerçekleşmemiş. Böylelikle ihracatın %65-70’i ithalata bağımlı şeklindeki şehir efsanesi de bitmiş oldu.

İMALAT SANAYİİ FİRMALARININ VERİLERİ YETERLİ Mİ?

Elbette yukarıdaki verileri görünce sadece imalat sanayii firmalarına ait verilerin olduğunu ve bunun tüm ihracat verilerini temsil etmeyeceğini düşünebilirsiniz. Ancak bu noktada başka bir veriyi de göz önünde bulundurmanızda fayda var. TÜİK verilerine göre 2021 yılı Kasım ayında imalat sanayiinin toplam ihracattaki payı %94. Yani ihracatçı imalat sanayii firmalarının verilerine bakmak son derece yeterli.

#TÜİK
#Merkez Bankası
#Enflasyon Raporu
2 yıl önce
İhracatta ithal girdi meselesi
Efendimiz’in (sav) Zekatı-1
Milyonlar milyarlar havada uçuşuyor
Sandık başına giderken…
Operadaki Hayalet’in “kehaneti” gerçekleşirse…
Ayasofya’yı açan adama vefa zamanı