İnsan hayatı bir ağaçtan toprağa düşen bir meyvaya benzer. Ağaç ölüme hazırlanırken, meyva hayata hazırlanır. Hayat ölümü, ölüm hayatı, meyvanın ağacı içinde taşıdığı gibi taşır. İnsanın doğum ile ölüm arasındaki yolculuğunda, hayat ölümden, ölüm hayattan ayrılmaz. Onlar bir bütünün iki yüzüdür. Sonu ölüme çıkan yolculukta, kimse ölümün, nerede, nasıl geleceğini bilmez. Bu yüzden, yaşı ve işi ne olursa olsun, dünyanın neresinde yaşarsa yaşasın, ölümün beklenmedik ziyaretine, herkes hazır olmalıdır.
*
Savaş ve korku çağında, ölüm insana Hama''da silahla geldiği gibi, Soma''da kazayla gelir. Topraktan gelen insan, geldiği toprağa döner. İster yerin altına, ister yerin üstüne doğru olsun, topraktan uzaklaşan, ölüme yaklaşır. Ölüm doğum gibi, insanın değişmez gerçeğidir. Felsefeci, Kaan H. Öktem''in, insanlık tarihi boyunca, düşünce öncülerinin görüşlerini topladığı, ''Ölüm Kitabı''nda vurguladığı gibi, ölüm karşısında insanın çaresizliği, Felsefe''nin tartıştığı en önemli sorundur.
*
Açgözlülüğü baştacı edinen, gösteriş harcamasında yarışan, estirdiği kazanç fırtınasında insanı unutan ve para herşeydir diyen, tüketim kültürüyle, şekillenen hayatın, bütün boyutlarından ölüm ve ölümü hatırlatan herşey sökülüp atıldı. Dünyanın her yerinde, akan kanlar, dökülen gözyaşları ve ansızın gelen ölümler karşısında, kimsenin yüreği sızlamıyor, kimse kılını kıpırdatmıyor. Değişik biçimlerde gelen ölümlerle, insanlık büyük bir sessizliğe gömülüyor.
*
Dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun, bir intihar saldırısıyla, bir trafik kazasıyla, bir maden ocağının çökmesiyle, bir insan ölüyorsa, o insanın ölümünden, bütün ülkeler, bütün yönetimler, bütün aydınlar ve bütün insanlar sorumludur. Ölüm ölümlü dünyanın, ölümsüz dünyaya açılan kapısıdır. Görünmeyen dünyanın kapısının ecelle açılmasını önleyenler, iki dünyadaki hayatı altüst ederler ve iki dünyayı birden yıkarlar.
*
''Ölürse tenler ölür, ruhlar ölmez'' diyen, Yunus''un dünyasında, bırakın bir insanı kırmayı, bir gönül kırmanın bile, iki dünyada kapanması çok zor ve çok güç hesabı vardır. Ölümün insana hem çok yakın, hem çok uzak olduğu dünyada, bir insanı kırmakla, bütün insanlığı kırmak arasında bir fark olmadığı gibi, bir insanı korumakla, bütün insanlığı korumak arasında da bir fark yoktur. Dünyadaki hiçbir kazanç ya da kayıp bir insan hayatının karşılığı değildir.
*
Aklı hem başında, hem gönlünde olan insanlar, her gece ölümün dostluk ziyareti olan uykuya dalmadan önce, kendi iç dünyalarında, başkalarının ölümlerinden önce kendi ölümlerini yaşarlar. Dünyada ölmeden önce ölmesini bilmeyenler, dünyanın her yerinde birbirini izleyen savaşları ve ölümleri önleyemezler.
*
Ölümün anlamını kavramak için, hayatın anlamını kavramak gerekir. Ölümün ve hayatın tekrarı yoktur. Ölümü güzelleştiremeyenler, hayatı güzelleştiremezler.
*
Her insan iç dünyasında bütün insanlığı taşır.
*
Bir insanı öldüren bütün insanlığı öldürür.
*
İnsan güzel olursa dünya güzel olur.
*
İnsan dünyanın özetidir.
