Seküler kültürün misyonerleri Batı toplumlarıyla, kutsal kültürün öncüleri Doğu toplumlarını, birbirinden ayırmada, para turnusol kağıdı görevi yüklenir. Seküler kültürde para, hayatın yaşanılabilirliğinin yeri doldurulması mümkün olmayan tek amacı olarak görüler. Kutsal kültürde ise, paraya hayatı kolaylaştırmanın, en önemli araçlarından biri gözüyle bakılır ve para herşeyin ölçüsü değildir.
Seküler kültürün, kutsal kültürü bütünüyle hayatın dışına attığı Batı dünyasında para, toplumun bütün kesimlerinin, hızına ayak uydurmaya çalıştığı, sesten hızlı giden bir uçağa benzer. Kutsal kültürün hayatı bütün boyutlarıyla kuşattığı Doğu dünyasında para, yetişebilen herkesin yararlandığı büyük bir tren konumundadır. Biri toplumu peşinden sürüklerken diğeri toplumun peşine düşer ve hayatın bir parçasıdır.
Hayatın yaşanabilir kılınmasında, para herşeydir, diyen seküler kültür, paradan para kazanmak için, her riski göze alır. Parayı elden ele, ortadan kayboluncaya kadar dolaştırmayı başaranlar, paradan en çok parayı kazanırlar. Bu yüzden, seküler ekonomilerde, para insanların kasaları arasında değil, bankalardaki hesapları arasında dolaşır. Artık paranın nereden geldiğini ve nereye gittiğini kimse göremiyor.
Bütün dünyada uygulanan büyük faiz oranlarına ve önemli işlem giderlerine rağmen, insanların çoğunluğu, kredi kartlarıyla alışveriş yapmaktan vazgeçmiyor. Bankalar, “bu ay al gelecek ay öde” diyerek, alış veriş merkezlerinde kredi kartı dağıtıyorlar. Bu yüzden, kredi kartı sahiplerinin önemli bir kısmı, ay sonlarında borçlarının tamamını ödeyemiyor. Kredi kartıyla alış veriş yapmada gecikmenin, maliyetini de kimse bilmiyor.
Dünyanın her yerinde insanlar, bankaların haksız kazançlarının önüne geçmek için, bir yabancı dil öğrenir gibi, paranın küresel dilini öğrenmek zorundalar. Herkes aylık gelir ve giderleri izlemesini bilme, ev sahibi olmanın yöntemlerini araştırma ve emeklilik işlemlerini takip etme sorunlarıyla karşı karşıyadır. Çünkü, paradan para kazananlar, faiz oyunlarıyla, herkesi yanıltıyorlar.
Seküler ekonomide savunulduğu gibi, sigorta primleri ödemek riskten kaçınmanın en güvenli yolu değildir. Aynı şekilde, bankaların tasarruflara verdikleri faizin, kazanç elde etmenin, en uygun yöntemi, olduğu da söylenemez. Bunun için, kutsal kültürde para ticaretine, tarihin hiçbir döneminde sıcak bakılmamıştır. Faizin olumsuzluklarını Shakespeare Venedik Taciri''nde ustalıkla anlatır.
Kutsal kültürle yoğrulanlar, Ayasofya''yı, Elhamra''yı, Köln Katedral''ini ve Selimiye''yi inşa etmişler. Seküler kültürün savunucuları da, şehirlerin merkezlerini banka plazalarıyla doldurdular.
Dünyanın karşı karşıya olduğu ekonomik krizlerin üstesinden gelecek olanlar, seküler dünyanın bilginlerinden önce kutsal dünyanın bilgeliridir.
Para bankada değil çarşıda durmalıdır.
