Çift Anadal, ön lisans veya lisans programlarında başarılı olan öğrencilerin, ana dallarına içerik olarak yakın başka bir programda ders alarak çift diploma kazanmalarını sağlayan bir uygulamadır.
Yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyindeki programlar arasında geçiş, çift ana dal, yan dal ile kurumlar arası kredi transferi yapılması esaslarına ilişkin yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Çift ana dal ve yan dal sınıf ve başarı şartları nelerdir?
Yurt dışında kurulmuş bir üniversiteden yurt içindeki yükseköğretim kurumlarının başarı sıralaması şartı aranan programlarına yatay geçişi düzenleyen hükümde düzenleme yapıldı. Buna göre öğrencinin yükseköğrenimine başladığı yıl, kayıtlı olduğu üniversitenin YÖK tarafından esas alınan sıralama kuruluşlarının Times Higher Education (THE), QS World University Rankings, Academic Ranking of World Universities (ARWU), CWTS Leiden Ranking dünya üniversiteler sıralamalarının en az üçünde ilk 400'lük dilim içerisinde yer alması ve ilgili dönem, sınıf ve başarı şartlarını taşıması gerekecek.
Çift ana dal ve yan dal eğitimine yönelik yeni hüküm
Yeni düzenlemede, çift ana dal ve yan dal eğitimlerine ilişkin de yeni hükümler yer aldı. Bu kapsamda, YÖK tarafından belirlenen diploma programlarına kaydolan öğrenciler, üniversitelerine talepte bulunmaları halinde YÖK tarafından belirlenecek programlarda çift ana dal ve yan dal eğitimi yapabilecek.
Bu programlar arasında yapılacak çift ana dal ve yan dal eğitim ve öğretiminde, gerekli "not ortalaması" kısıtı uygulanmayacak. Uygulama 2023 YKS'den itibaren uygulanmaya başlayacak.
Öğrenciler program tercihi yaparken bu konuya ilişkin açıklamayı programın koşullarında görebilecek.
Çift Anadal ile Yandal Arasındaki Farklar
Üniversite eğitimi gören öğrenciler yandal ve anadal yapabilme fırsatlarına sahip olabiliyorlar. Ama birçok öğrenci aralarındaki farkları hakkında henüz tam bir bilgiye sahip değil. Özetle çift anadal, lisans öğrencilerinin üniversitelerinde bir programı tamamlarken, aynı zaman diliminde başka bir programı da başarıyla tamamlamaları ve başka bir ana dalda diploma almalarıdır. Yandal ise, anadal programına kayıt yaptıranların başka bir programdan bazı dersleri aynı anda alarak ve başarıyla tamamlayarak yandal sertifikası aldıkları programdır.
Yani çift anadal ve yandal alınan ders miktarı açısından farklı; çift anadal yapan öğrenciler aynı anda iki bölüm okuyor ve iki bölümün tüm derslerini alıyor. Fakat, yandal yapan öğrenciler yandal yaptıkları bölümün programındaki sadece belirli derslerini alıyorlar.
Bir diğer fark ise diploma ve sertifika. ÇAP öğrencileri aynı anda iki bölüm okudukları ve iki bölümün programını tamamladıkları için iki tane diploma alıyorlar. Yani, asıl bölümlerinden aldıkları diploma haricinde çift anadal yaptıkları bölümün diplomasını da alıyorlar. İki bölümden de mezun sayıldıkları için, diplomaları da aynı değere sahip. Ancak yandal yapan öğrencilere diploma verilmiyor. Yandal yapan öğrenciler de başka bir bölüm okuyor olsa da sadece bazı dersleri aldıkları veya yandal yaptıkları bölümün tüm derslerini almadıkları için diploma sahibi olamıyorlar. Yandal yapan öğrencilere diploma yerine sertifika veriliyor. Böylelikle, yandal yaptıkları bölümün avantajlarından kendi bölümleri kadar faydalanamıyorlar.
Yandal’da istenilen genel ortalama ÇAP’a kıyasla daha düşük olabiliyor. Üniversiteye göre değişmekle birlikte, bazı üniversitelerde yandal yapabilmek için ortalamanın 100 üzerinden en az 65 puan olması gerekirken, çift anadal için genellikle 70 üzeri puan isteniliyor.
Hangi Bölümlerdeki Öğrenciler Çift Anadal Yapabilir?
Her bölümden öğrenciler genellikle çift anadal yapabiliyor. Fakat, istedikleri her bölümden çift anadal yapamayabiliyorlar. Daha önce de belirttiğimiz gibi, bazı üniversiteler ÇAP yapılacak bölüm derslerinin asıl bölümün dersleriyle %50 uyumlu olması koşulu sunuyor. Örneğin; Mühendis olmak için okuyan bir öğrenci psikolojide ÇAP yapamayabilir. Bununla birlikte, mühendislik okuyan bir öğrenci, herhangi bir mühendislik veya sayısal disiplinde ÇAP yapabilir. Birçok üniversite hangi bölümlerin hangi bölümlerde yandal veya ÇAP yapabileceği konusunda bir liste yayınlıyor. Daha detaylı öğrenmek için üniversitenizden bilgi alabilirsiniz.
Hangi Üniversitelerde Çift Anadal İmkanı Var?
Maalesef her üniversite çift anadal imkanı sunmuyor. Bu nedenle üniversite eğitimi sürecinde ÇAP yapmak isteyen öğrenciler tercihlerini aşağıdaki üniversitelerdeki gibi ÇAP yapma fırsatı sunan üniversitelerden kullanmalıdır.
Yıldız Teknik Üniversitesi
Celal Bayar Üniversitesi
Dokuz Eylül Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
Çukurova Üniversitesi
Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi
İzmir Ekonomi Üniversitesi
Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Kocaeli Üniversitesi
Anadolu Üniversitesi
Osmangazi Üniversitesi
Aksaray Üniversitesi
Bilecik Üniversitesi gibi bazı üniversiteler çift anadal fırsatı sunuyor.
Çift Anadal Programı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Elbette, çift anadal yapmadan önce öğrencilerin kafasında birçok soru işareti bulunuyor.
Bunlardan biri de aynı anda birden fazla çift anadal yapılır mı?
Aynı anda birden fazla anadal diploma programına kayıt olamazsınız. Ancak, aynı anda başka bir ana dal ve yan dal programına kayıt yaptırmak mümkündür.
Başka bir soru da çift anadal programının tüm derslerini almak gerekli midir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, çift anadal yaparken ilgili bölümün tüm derslerini almak gerekir.
Peki, çift anadal programına devam eden öğrencinin ders yükü ne kadar olur?
Çift anadal programının öğrencileri hem anadal hem de ikinci anadal için ayrı ayrı kabul limitine sahipler.
Çift Anadal Programındaki başarısızlık öğrencilerin anadal programını etkiler mi?
Başka bir ana dal programının, öğrencinin anadal programından başarı ve mezuniyetine etkisi yoktur.
Çift Anadal Programına devam eden öğrenci anadal programından ne zaman mezun olabilir?
Başka bir lisans programına devam eden bir öğrenci, devam ettiği ilk anadal programını tamamlaması halinde Mezuniyet Diplomasını alır. Çift Anadal programını tamamlayan öğrenciler, Anadal Programını tamamladıkları yarıyıl sonunda Anadal Diplomasını alırlar.
Çift Anadal Programına devam eden öğrenci Yüksek lisans programına kayıt yaptırabilir mi?
Lisans anadal programını bitiren bir öğrenci, çift anadal programına devam ederken bir yüksek lisans programına da kayıt yaptırabilir.
Çift Anadal Programı kontenjanları dolması halinde ne yapılır?
Bu durumda öğrencilerin ortalamaları değerlendirilir ve yüksek GPA’e sahip olan öğrenciye hak tanınır. Eğer öğrencilerin ortalamaları eşit ise, ÖSYS puanları ve sıralamalarına göre değerlendirme yapılır.
Önlisans Öğrencileri Çift Anadal Yapabilir mi?
Son değişikliklere göre, daha önce lisans programları arasında yapılabilen çift anadal uygulaması artık önlisans programları arasında da yapılabilmektedir. Ayrıca, bir lisans öğrencisi önlisans programında çift anadal yapabilir.
Çift Anadal Kaç Yıl Sürer?
Başarılı bir öğrenci çift anadal programını 4 yıl içerisinde bitirebilir. Fakat, aynı anda 2 programa devam etmek zor olabileceği için kişi derslerden tek seferde başarılı geçemezse 4 yıldan fazla da sürebilir.
Çift Anadal Yapmak Ücretli mi?
Devlet üniversitelerinde ÇAP ücretsizdir. Vakıf (özel) üniversitelerinde ise okuldan okula değişmekle birlikte bazı okullar ücretsiz, bazı okullar öğrencinin burs ücreti kadar ücret verebilir, bazı okullar ise tam veya sabit ücret alabilir.
