Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi’nin, altı Ortadoğu ülkesini kapsayan geniş kapsamlı gezisi, uluslararası siyasi dengelerde Pekin ve Washington arasında güç mücadelesinde yeni bir hamle diye yorumlanıyor. Vang Yi’nin ziyareti, ABD yönetiminin, Çin’i çevrelemeye dönük Hint-Pasifik stratejisini uygulamaya koyacağını ilan etmesine bir cevap teşkil ediyor. Vang’ın çantasında, ülkesinin petrol tedarikinde önemli rol oynayan ülkelerle serbest ticaret anlaşması arayışları, İran’ı nükleer anlaşmaya uygulamaya teşvik etmek istemesi ve ekonomik meseleler bulunuyor. Pekin’in bu hamleyle Washingon’a “beni köşeye sıkıştıramazsın” mesajı vermek istediği değerlendiriliyor. Dışişleri Bakanı Vang, 30 Mart sona erecek olan Ortadoğu ziyaretleri kapsamında Suudi Arabistan ve Türkiye’de temaslarda bulundu. Vang, Türkiye’den sonra İran’a geçti. Çin Dışişleri Bakanı’nın ziyaretleri Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Umman’da devam edecek.
GENİŞ AJANDA
Vang’ın ziyaretleri kapsamında bölgesel ilişkileri, stratejik meseleleri, Kuşak ve Yol inisiyatifini, yeni tip koronavirüs salgınıyla mücadele ve salgın sonrası ekonomik toparlanma süreciyle bu ülkelerdeki önemli kalkınma stratejilerini görüşmesi, İran ziyaretinde ise Tahran yönetiminin Ortak Kapsamlı Eylem Planı olarak da bilinen İran nükleer anlaşmasını uygulaması üzerinde durması bekleniyor.
KÖRFEZ’LE STA HEDEFİ
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi’nin 24 Mart’ta ziyaret ettiği Suudi Arabistan ile Umman, Bahreyn ve BAE, Körfez Arap Ülkeleri İş birliği Konseyinin (GCC) üyesi. Vang’ın bu Arap ülkeleriyle serbest ticaret anlaşması (STA) konularını ele alması bekleniyor. Bu ülkelerde aynı zamanda birçok ABD askeri üssü bulunması, Pekin’in sadece ekonomik hedefleri olmadığını göstermekte.
HEM TAHRAN HEM RİYAD’LA
Çin, İran ve Suudi Arabistan ile ilişkilerini kapsamlı stratejik ortaklık seviyesinde götürürken Umman ile stratejik ortaklık seviyesinde ele alıyor. Dünyada en büyük petrol ithalatçısı Çin’in 2020’de petrol tedarikinde Suudi Arabistan’ın payı yaklaşık 85 milyon ton, Umman’ın 37 milyon ton, BAE’nin 31 milyon ton olarak gerçekleşti. Ayrıca İran’ın Çin’e petrol ihracatı son 14 ayda yaklaşık 17,8 milyon ton oldu.
- TİCARET HACMİ ARTIYOR
- Çin’in Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleriyle ticaret hacmi geçen yılın 11 ayında 244,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu kapsamda aynı dönemde ikili ticaret hacmi Çin-Suudi Arabistan arasında 61 milyar dolar, Çin-BAE arasında 44,7 milyar dolar, Çin- Umman arasında 17,4 milyar dolar, Çin-İran arasında 13,5 milyar dolar ve Çin-Bahreyn arasında ise 1,2 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Çin’in Ortadoğu ülkeleriyle ikili ticaretinde ilk 5 sırada da Suudi Arabistan, BAE, Irak, Umman ve İsrail yer aldı.
