Bolivya’da ABD destekli ordu baskısıyla görevinden istifa etmek zorunda kalan eski Devlet Başkanı Evo Morales, ülkesindeki darbede lityum madeninin önemli bir rol oynadığını söyledi. Morales’in sözleri gözleri bir kez daha bu değerli madene çevirdi.
REKABET İSTEMİYORLAR
Morales, Rusya merkezli Russia Today’in (RT) İspanyolca yayın yapan kanalı için Ekvador’un eski lideri Rafael Correa ile özel bir röportaj gerçekleştirdi. Lityumun bu darbede önemli bir rol oynadığından emin olduğunu belirten Morales, “Birçok fabrika açmayı planlıyorduk. Bolivya açacağı bu fabrikalar sayesinde dünya için lityum fiyatını belirleyebilecekti. Şimdi bazı sanayileşmiş ülkelerin rekabet istemediğini fark ettim” ifadelerini kullandı. Eski Bolivya lideri, darbenin, ülkesinin lityum rezervlerini endüstriyel sömürüye açacak, sağ kanattan bir lideri göreve getirmek amacıyla gerçekleştiğini kaydetti.
ANLAŞMA İPTALİNDEN SONRA DARBE
Darbe öncesi ve sonrasında yaşanan gelişmeler de Morales’in bu açıklamalarını doğrular nitelikte. Ülkedeki en güncel kamulaştırma süreci lityum üretimine yönelikken, Morales, darbeden yalnızca birkaç gün önce Almanya merkezli çokuluslu ACI Systems Alemania (ACISA) ile yapılan lityum anlaşmasını durdurmuştu. Elon Musk’ın sahibi olduğu elektrikli araç üreticisi Tesla şirketine de lityum pili tedarik eden ACISA, anlaşmanın durdurulmasının ardından, şirketin lityum projesinin “siyasi durgunluk ve berraklaşma”nın sağlanmasının ardından devam edeceğinden emin olduklarını kaydetmişti.
MUSK’IN HİSSELERİ ARTTI
ABD destekli darbe sonrası ise, Tesla şirketinin hisselerinin yüzde 2,36 oranında arttığı görülürken, Musk’ın darbeden hemen sonra yaptığı paylaşımda, Tesla’nın Berlin’e fabrika kuracağını açıklaması oldukça dikkat çekti. Tesla’yı 2018 yılında sollayan Çinli elektrikli araç üreticisi BYD’nin ise Bolivya’daki darbe sonrası hisselerinde değer kaybı yaşadığı görüldü. BYD’nin hisseleri, rakiplerinin değerlerini katladığı dönemde 47 yuandan 40 yuana düştü.
BATI’YA KARŞI ÇİN’LE ANLAŞTI
Morales’in Bolivya’yı lityum elektrik santraline dönüştürmek için, araç endüstrisinde ABD’nin önünde gözüken Çin firmalarıyla ortaklık anlaşması yaparak, ülkesindeki Batılı sömürgeci etkisini kırmasının da Washington destekli darbede etkili olduğu değerlendiriliyor. Zira Morales, Şubat ayında yaptığı anlaşma ile, Bolivya’nın Uyuni tuz yataklarında saklı dünyanın en büyük lityum rezervlerinin çıkarılma ve işlenme haklarını Çin’in Sinciang özerk yönetiminin başkenti Urumçi merkezli Tbea Grup’a vermişti. Bunun devamında da, Bolivya Lityum Mevduat (YLB) ve Çin TBEA Grubu, 20 Ağustos’ta, % 51’lik ortak girişim altında YLB-TBEA’yı oluşturmak için anlaşma imzaladı. Bolivya Devleti ile Çin özel konsorsiyumu da % 49 hisseye sahip olacaktı.
- Neden önemli
- Stratejik bir maden olarak kabul edilen lityum, elektrik bataryalarının temel hammaddesi. Lityum, günümüzde elektrikli arabalar, cep telefonları, dronelar, dizüstü bilgisayarlar ve depresyon ilaçları gibi pek çok farklı alanda kullanılıyor. Bilim adamları şimdilerde, sıvı haldeki bu lityum pilleri katı hale getirmek için çalışıyor. Katı lityum pillerin, mevcut lityum pillerin ömrünü ve kapasitesini 100 kata çıkartacağı kaydediliyor. Bu çerçevede lityumun, yakın gelecekte enerji kaynağı olarak petrolün yerini alması bekleniyor.
- Türkiye’yi davet etmişti
- Nisan ayında Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştiren Morales, 41 lityum tesisi kuracaklarını, işbirliği için Türkiye’yi de davet ettiklerini söylemişti. Morales, “Lityum sanayisine de başladığımızı ifade etmek istiyorum. Türkiye bu büyük sanayinin parçası olmak istiyor. 41 lityum tesisi kuracağız. Lityum alt ürünleri için de farklı tesisler kuracağız. Bu anlamda Türkiye’yi de bekliyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı’nın bu yıl sonunda iş adamlarıyla ülkemize ziyaretini bekliyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
