İSTİB Başkanı Ali Kopuz: Aracılara stokçu da eklendi

Arşiv

Hiç şüphesiz son aylarda konuştuğumuz hepimizin kulak kesildiği konulardan biri de, hızla artan gıda fiyatları ve fahiş zamlar oldu. Doların yükselmesini bahane ederek raftaki ürüne zam üstüne zam yapanlar, dolar kuru düşünce fiyatları eski seviyeye çekmedi. Gıda fiyatlarındaki bu ani yükseliş başta olmak üzere birçok konuyu

İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz

’a sorduk.

Yeni Şafak’a özel açıklamalarda bulunan

Ali Kopuz

, konun en başına giderek, Türkiye’de 20 Aralık’tan önce doların yükselmesiyle başlayan süreçte oradaki öngörüsüzlüğün fiyatların anormal derecede artmasına neden olduğunu söyledi.

Malını satmaktan kaçınmaya başlayanlarla birlikte stokçuluk kültürünün de oluşmaya başladığını belirten

Ali Kopuz,

“Bu dünyada da kaynaklanan bir süreçti. Ne zaman ki; hükümet müdahale etti, TL’yi öne çıkardı. Hem faizleri düşürerek hem de kur garantili TL’ye yöneliş başlayınca fiyatlar da geri çekilmeye başladı. Ancak Türkiye’de uygulanan fiyatlar geri çekilmedi. Bu süreç hala devam ediyor” dedi.

YENİ ÜRÜNLERLE FİYATLAR DÜŞECEK

Üreticinin elinde 1-2 lira olan malın burada 10 liraya çıkmasının sonuçları ve sebeplerinin de araştırılması gerektiğine işaret eden

Kopuz

, şöyle devam etti: “Bazı sebepler var ama fiyatların bu kadar yukarı çıkması normal değil. Nakliye, mazot gübrenin artışı etkili ama şu an yansıyan bundan yüzde 70 daha fazla. Aracılar hep vardı ama bir de stokçular eklendi. Bu kadar aç gözlülük yoktu. Son dönemde fırsata çevirme bakımından yapılanlar ne esnafımıza, üreticiye, tüccara ne de marketçimize yakıştıracağımız bir durum değil. Bunu istismar edenler oldu. Onun etkilerini de şu an yaşıyoruz zaten. Biz buna fırsatçılık diyoruz. Bugün hububatla ilgili üretim süreci başlayacak. Ama bu arada stokçular ellerindeki malları mümkün olduğu kadar yukarı satmak için çaba göstermeye başladı. Ama yeni ürünler çıktığı zaman bu fiyatların hepsi düşecek. 5-6 ay daha sürecek.”

DÜNYA ÜRÜN STOKLUYOR

Ali Kopuz,

bu süreçle ilgili bazı önerileri olduğunu belirterek, şu bilgileri verdi: “Ürün çıkana kadar ithalattaki vergilerin sıfırlanması, gıda ürünlerinin ihracatına kısıtlama getirilmesi gerektiğini söyledik. Bunun için de pirinç, mercimek, nohut bunların ihracatının kısıtlanması lazım. İtalya bu dönemde çok pirinç stokladı. Çin gıdada en büyük alıcı. Çok ciddi stok yapıyorlar. Emtia ve gıda fiyatlarının artmasının en büyük sebeplerinden biri başta Çin olmak üzere ülkelerin gıda stoku yapması. 2022 sonuna kadar ithalattaki hububattaki vergi oranları sıfırlandı. Bazı ürünlerde de ihracatta kısıtlama kontrol belgesi getirildi.”

Verimlilik artışı dikkat çekici

Ali Kopuz

, pandeminin başından beri Türkiye’de çok büyük kuraklık olduğunu söyledi. Fiyatların yükselmesinin bir nedenin de verim düşüklüğünden kaynaklanan sorunlar olduğunu dile getiren Kopuz, “Bu dönem Gaziantep, Şanlıurfa taraflarına kar yağdı. Tarım için olumlu olacak. Bu yıl bereketli geçecek. Artışlar çok güzel. Hem hububatta hem de bakliyatta artış bekliyoruz. Sebzede meyvede de verimli bir yıl olacağını düşünüyoruz. Buğdayda beklentimiz çok yüksek. Ayçiçek yağında da güzel beklentimiz var. 2022'de gıda konusunda sıkıntılarımızın minimize olacağını düşünüyorum. Burada girdi fiyatlarının yüksekliği, gübreye ulaşımdaki zorluk, gübre fiyatlarının yüksekliği, yem fiyatlarının yüksek olması, bunlar fiyatları artıran nedenlerin başında geliyor. Burada hükümetimiz çok büyük destekler veriyor. Yine gübrede destekleri artırırsa verimi daha çok artırırız” şeklinde konuştu.

KARTEL OLUŞMAYA BAŞLADI

İSTİB Başkanı Ali Kopuz,

esas büyük tehlikenin tekel oluşumu olduğunu ifade ederek şunları kaydetti: “ Büyük ve küresel şirketler gıdaya hakim olmaya başladılar. Bu şirketler, gıdanın her kolunda iş yapmaya ve tekel oluşturmaya başladı. Artık markalaşamayan firmalar yavaş yavaş büyüklerin fasoncusu olmaya başladı. Onlara ürettirip kendi markalarıyla satıyorlar. Bu Türkiye’ye de girmeye başladı. Piyasaya hakim olmaya çalışıyorlar. Onun için perakende yasasının bir an önce çıkması ve uygulanması lazım ki; tekelleşmenin ve kartelleşmenin önüne geçilmesi gerekir. Türkiye’deki üreticilerin yüzde 70’ini fason üretim şekline getirecekler. Fiyatları da kendileri belirliyorlar.”