Küresel piyasasında yaşanan enerji krizinin etkisiyle emtia fiyatları tırmanışa geçti. Doğal gaz ve petrolde yaşanan arz-talep dengesizliği kömüre olan ilgiyi artırırken, API2 Rotterdam Kömürü Vadeli İşlemler Piyasası’nda kasım vadeli kontratlarda kömürün ton fiyatı 275 dolara çıkarak rekor kırdı. Geçen yıl kasım kontratlarında ton başı 55 dolar seviyesinde olan kömür fiyatındaki artış yüzde 400’ü buldu. Yılda yaklaşık 130 milyon ton kömür tüketen Türkiye’de üretimin ortalama yüzde 70’ine denk gelen 90 milyon tonu yerli üretimle karşılanırken, artışın ithalata da yansıması bekleniyor.
2-3 YIL İÇERİSİNDE DÜŞÜŞE GEÇER
- Kömür fiyatlarındaki astronomik artışa dikkat çeken uzmanlar, küresel bazda artan talepten dolayı Türkiye’nin ithal kömür tedariğinde herhangi bir sorun yaşamayacağını dile getirdi. Fiyatların 270 dolar seviyelerinde belli bir süre tutunacağı belirtilirken, 2-3 yıl içerisinde tekrardan 120 dolar seviyelerine kadar gerilemesi bekleniyor. İthal kömürle yerli üretim arasında kalite farkı olduğunu aktaran sektör temsilcileri, bu alanda bir sübvansiyonun da mümkün olmadığını vurguladı.
TON FİYATI 3 BİN LİRAYA TIRMANDI
Piyasada şu an itibariyle 2 çeşit kömür var. Bunlardan biri ithal dediğimiz birinci kalite kömür, diğeri ise yerli kömürden oluşuyor. Birinci kalite kömürün ton fiyatı 2 bin 800-3 bin lira civarındayken üçüncü kalite ve yerli dediğimiz kömürün ton fiyatı ise 1300 ila 1400 lira arasında değişiyor. Geçen sene ortalama kömürün ton fiyatı bin 200 lira iken bu yıl yüzde yüz zamlanarak tam 2 bin 400 lira oldu. Ayrıca küresel piyasalardaki yoğun talep sebebiyle emtia fiyatlarında bir süre daha artış beklentisi ağır basıyor.
Yerli üretimle boşluk dolabilir
- İthal kömürde fiyatların Çin’den etkilendiğini ifade eden Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener, “İthal kömürden ilgili arz talep süreçleri hesaplanarak, farzı misal yüzde 10 kadar kesinti yapılması ve oluşan boşluğun da yerli üretimle doldurulabilmesi mümkün olabilir ” dedi. Bütün kuzey yarım kürenin kış mevsiminde zorlu bir sınavdan geçeceğini aktaran Akyener, Türkiye’nin süreci rahatlıkla yönetebileceğini ifade etti. Avrupa’nın yeşil mutabakat çalışmalarına da değinen Akyener, “Avrupa 30 yıldır bu çalışmaları yürütüyor. Demek ki ilgili dönüşüm süreçleri çok da riskleri bertaraf edecek kadar kapsamli ve planlı değilmiş” diye konuştu.
