Kripto parada günlük işlem 4 milyar lira

Fotoğraf: Arşiv

Bitcoin ve diğer kripto paraların değeri, aşırı dalgalanmalara rağmen günden güne artıyor.

Şüpheyle bakılan ve çok şikâyet edilse de kripto para piyasası popüler bir kulvar olarak dikkat çekiyor.

Ekonomik Reform Paketi’ne de giren dijital para piyasasının merak edilenlerini ve sıkıntılarını ve gelen şikayetleri BtcTurk CEO’su Özgür Güneri ile konuştuk.

TÜRKİYE’NİN BİTCOİN’E PARA YATIRMA LÜKSÜ VAR MI?

-Türkiye gibi sıcak paraya ihtiyaç duyulan ülkelerde, paranın bitcoinde tutulması lüks değil mi?

Bence tam tersi fırsat. Bize ABD doları ve sağlam varlık adı altında yutturulmuş 200 milyar dolar var. Ne yazik ki biz Türkler doları bir yatırım aracı olarak görüyoruz.

Dolar aldığınız zaman Amerika’yı fonluyoruz. Bu girerken çıkarken kuru oynatıyor, ekonomiye bozuyor, faizi yükseltiyor yeri geliyor faizi aşırı düşürüyor. Şu an dolaşımda 18,5 milyon adet bitcoin var sayısı sınırlı. Bunun sayısı 38,5 milyon olamıyor.

Dolar gibi hergün ve istedikleri zaman basılamıyor. 10 dakikada bir üretiliyor. 6.25 bitcoin. Günde de 900. 2024 yılında da 450’ye düşecek. Yazılımı böyle ayarlı.

-Bir anda fırlıyor. Bir iki günde yüzde 23 değer kaybediyor. Burada spekülasyon yok mu?

Doğru, fırlıyor ama bu sadece bitcoine özgü değil. Son 2-3 yılda hatta 15 yılda o kadar çok para bastılar ki, bu dünyada petrol -30 doları gördü.

Bitcoine gelene kadar dünyanın finansal sistemde tıkanma noktasına geldi. Bitcoin de normal davranmıyor. Ben onu savunmuyorum.

Ama dünyanın çivisi çıktığı için, her şey bu durumda.

-Türkiye’nin finansal sistemini düşündüğümüzde kadar paranın bir değişim aracı olmayan bir argümana yatırılması lüks değil mi?

Eğer bizim bankalarda 250 milyar dolarımız olmasaydı, yüzde yüz sizinle aynı fikirde olurdum.

-Ama dolar kullanılabiliyor?

Nasıl kullanılabiliyor. Gitmişsiniz paranızı Amerika’ya vadesiz yatırmışsınız. Problem doların altının boş olması. İstedikleri kadar basıyorlar.

Şüpheyle bakılan, çok şikâyet alınan can sıkıcı konuların olduğu bir alan. Ama bir o kadar da popüler bir kulvar.

Bitcoin ve diğer kripto paraların değeri, aşırı dalgalanmalara rağmen günden güne artıyor. Türkiye’deki kripto para piyasasının günlük işlem hacmi 4 milyar lirayı aşıyor

. Kripto paraların Türkiye’deki en büyük işlem platformu BtcTürk olarak öne çıkıyor. Şirket, kripto para işlemleri sıralamasında dünyada dördüncü sırada yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen hafta açıkladığı Ekonomik Reform Paketi’nde dijital para piyasasına ilişkin düzenleme yapma hedefi de yer aldı. Yasal herhangi bir düzenleme olmamasına rağmen, kripto enstrümanlarına bu kadar ilginin nedeni ne?

Türkiye’nin yatırım, üretim, istihdam ve ihracat için finansmana büyük ihtiyaç duyduğu bir ortamda kripto paralara bu kadar büyük ilgi duyulması normal mi?

Mayınlı bir alan olarak görülse de küresel çapta büyümeye devam eden kripto para piyasasıyla ilgili merek edilenleri BtcTurk CEO’su Özgür Güneri ile konuştuk.

-Kripto para piyasası, herhangi bir regülasyona tabii olmadığı için dolandırıcılığa varıncaya kadar sıkıntılı gelişmelere ve büyük mağduriyetlere konu oluyor. Mağduriyetlerin olmaması için ne yapılabilir?

Sizin bahsettiğiniz konuların ne kadar önemli, ne kadar hassas. Bu tür finansal hizmetler ruhu taşıyan işlerin ne kadar dikkatle ele alınması gerektiği konusunda sizinle yüzde yüz hem fikirim.

BtcTurk olarak kendi iş modelimiz içerisinde sanal pazar yeri olarak faaliyet gösteriyoruz. Aslında kullanıcıların birbirleri arasında arttırma ve eksiltme usulü ile tişört değil de bitcoin, ethereum alım satımına aracılık ediyoruz. Hiç bir şekilde taraf olmuyoruz. Zaman zaman bizim iş modelimiz, dışarıdan yanlış anlaşılabiliyor.

Ama biz özünde insanların bir araya geldiği pazar yeriyiz. O yüzden kimseye bitcoin satmıyoruz, kimseden bitcoin almıyoruz. Siz BtcTürk’de hesap açacağınız zaman doğum tarihi, TC kimlik no, isim, soyisim gibi. Kontrolü bunlar üzerinden sağlıyoruz.

-Bu iş için banka kadar sıkı mısınız?

TCKN kontrolü yapınca sizi tanıyoruz ve diyoruz ki, evet gerçekten böyle biri var. Eğer böyle biri varsa hesabı açılıyor. Sonra cep telefonunuzu ve elektronik postanızı onaylıyorsunuz. Hesabınız aktif hale geliyor.

Bundan sonraki adıma geçilebilmesi için Türkiye’de sizin adınıza açılmış ve tamamıyla size ait olan, aynı TCKN olan bir hesabınızın daha olması gerekiyor.

BtcTürk’e bitcoin ve kripto para alım satımı için gelen paranın kimden geldiğini gayet net hem ilgili banka hem de kamu rahatlıkla görebiliyor.

-Paranın müşteriye geri gidiş sisteminizde çıkış yoğunluğu yaşandı ve cevap verilmediğine dair çok şikâyet oldu. Paranın geri dönüşüne müşteri mi karar veriyor yoksa siz mi?

Biz de bütün sistemler elektronik olduğu için, manuel hiçbir süreç yoktur. Eğer bir kişi gerçekten, Türkiye’de örneğin, Ziraat Bankası’nda kendi adına açılmış bir hesaptan parayı gönderirse maksimum 5 dakika içerisinde geçer. Aynı hesaptan para çekmek istiyorsa TL aynı şekilde geçer.

-Gidiş hızı kadar geri dönebiliyor mu?

Aynı şekilde 5 dakika. Hatta şimdi bazı bankalarla entegrasyonu teknolojik olarak, üst seviyeye taşıyoruz. Anında geçiyor paranız. Yatırmada ve çekmede paranız anında hesabınıza yansıyor.

Bize gelen şikayetlerde TL yatırma ve çekmelerde iki tane ana problem görüyoruz. İlki, Merkez Bankası 7/24 para göndermek için bir uygulama başlatmıştı. Orada teknik tarafta bir aksaklık yaşanmış. Bir bankadan o gün bize gelen 457 tane para, TCKN ve IBAN’ı olmadan gelmiş. İsim soyisim elimize geldi.

Dijital olarak. TCKN ve IBAN’ı boş. TCKN’yi bilmediğim için kontrol yapamıyorum. Parayı görmeme rağmen içeri alamıyorum. IBAN’ı göremediğim için de iade edemiyorum. Şimdi haklı olarak bu 450 kişi diyor

PARANIZ ASKIDA KALABİLİR

-Bu durumda paranın akıbeti ne oluyor?

Eğer sorun bizde ise, bizim yazılımda ise sorunu çözüp hemen iade ediyoruz.

Eğer banka tarafında ise bankayla görüşüp iadesini veya askıda kalan yerde çözümünü sağlıyoruz. İster kripto varlık olsun, ister TL kullanıcı varlıkları olarak, ayrı hesaplarda saklanır.

Bizim bankalar gibi o parayı alıp kullanmamız, yatırım yapmamız, harcamamız olmuyor.

-Peki kamuda tam olarak kiminle muhatapsınız? BDDK mı, SPK mı, Merkez Bankası mı, Hazine mi?

Aslında genel anlamıyla Türkiye’de kurulu ve 19 milyon lira ödenmiş sermayesi olan bir anonim şirketiz. Dolayısıyla finansal düzenleme kurumlarını şimdilik bir kenara park edelim. Onun dışındaki Ticaret Bakanlığı olsun, kişisel verilerin korunması, ilgili düzenlemeler olsun, Çalışma Bakanlığı düzenlemeleri olsun, bunların tamamına tabi şekilde faaliyet gösteriyoruz.

KRİPTO PARALARA HACİZ GELEBİLİYOR

-Ama park alanına çektikleriniz bu iş ile ilgililer.

Bizim yine SPK, BDDK, Merkez Bankası gibi doğrudan düzenlendiğimiz değil. Ama örneğin, Maliye Bakanlığı açısından bakıldığında gündelik hayatta bizim birçok uygulamamız var.

Vefat eden kullanıcılarımız var. Gidiyorlar bakanlığa vergilerini yatırıyorlar. Mirasçıları evrak getirip bizdeki varlıklarını alabiliyorlar. Haciz uygulamalarında biz muhatabız. Emniyet güçleri ile çok yakın çalışıyoruz.

Özellikle siber suçlar ekiplerinin yaptığı araştırmalarda bizim taraftaki eğer olabiliyorsa, yasal yollarla gelen bilgi belge, ihtiyaçlarını görüyoruz. MASAK olsun, farklı devlet kurumları olsun. Süreçlerimiz ile ilgili veya farklı işlerimizle ilgili sorulara cevap veriyoruz.

-Şirketinizin kuruluşu Kıbrıs’ta görülüyor. Merkez hala Kıbrıs’ta mı?

Hayır. 2013’de BtcTürk.com markası ilk hayata geçtiğinde, Kıbrıs’ta kurulu bir şirket üzerinden başlıyor. 2016 yılında Kıbrıs’ta banka hesapları kapanıyor. 2017 yılında İstanbul’da şirket faaliyete geçiyor. Merkezi Türkiye’de.

ŞİFREYİ UNUTAN YANDI

-Peki şifresini kaybeden ne yapıyor? Paranın akıbeti ne olacak?

Aslında bunu bitcoin açısından değerlendirecek olursak BtcTürk’de bunun olma riski yok. Siz bankadan paranızı ya da altınınızı alıp çektiniz. Kasaya koydunuz. Bankada tuttuğunuz hesabın şifresini unutsanız bile, gidip bankaya bakın kimliğim bu vs. ispatlarsınız.

Bankada buna inanırsa o hesaba erişim izni verir. Bitcoininiz BtcTürk’de duruyorsa, sizden kimliğinizi istiyoruz, bazı bilgilerinizi onaylıyoruz. Sizi tanıdıktan sonra bitcoinleriniz burada diyoruz. Alabilirsiniz diyoruz.

Eğer siz kendi cüzdanınızdan çektiyseniz altında olduğu gibi, kendi kasanızdan çektiyseniz, ondan sonra şifre sorumluluğu sizde oluyor. Eğer o şifreyi unutursanız, bir daha kurtarma şansınız yok.

-Peki o kasa kimde?

Bu blok zincir dediğimiz, dünya üzerinde dağıtıp duran bilgisayarların hepsi.

-Bankaya ispat ettiniz kasayı açtırıp paranızı verdi. Ama buradan alamıyorsunuz. Bu haksızlık değil mi?

Evde altın saklamak gibi. Depremi var, hırsızı var. Bazı riskleri alırsanız onun rahatlığına kavuşuyorsunuz. Ama bazı riskleri de ister istemez, almış oluyorsunuz. Kullanıcının tercihi.

ÇİFTLİK BANK İŞİNE DÖNEBİLİR Mİ?

-Sistemin günün birinde Çiftlik Bank hikâyesine dönme durumu var mı?

Burada çiftlik bank işine dönmesi bizim gibi, platformlar veya sahte platformlar üzerinden olur. Çiftlik Bank problemi insanlardan TL topladılar.

Başka bir üçkağıt yapmak için. Yarın bir günde insanlar bitcoin toplayacaklar başka bir üçkağıt yapmak için. Dolayısıyla bizim insanları uyarmamız gereken bir konu.

Bizim üzerimize düşen sorumluluk bence düzgün kurumların ön plana çıkıp kullanıcıyı eğitmek için, biz buna çok zaman ve emek harcıyoruz.

YÜZDE 97’Sİ SOĞUK CÜZDANDA

-Bitcoin ve diğer emsallerindeki açıklardan biri de sigortasının olmaması.

Evet Bitcoin’de bu yok ama bitcoininizin kaçırılma, kaybolma riski de yok. Eğer siz kasada tutuyorsanız, şifreyi kimseye vermediğiniz sürece kaçırılamaz.

Bizim gibi platformlarda ise risk var. Siz kendi cebinizdeki bitcoini bu konuda endişe etmenize gerek yok. Ama bizim gibi platformda tutuyorsanız endişe etmenize gerek var. Bu endişe bende de var. 2 çeşit cüzdanımız var. Bunlardan biri sıcak cüzdan.

Diğeri soğuk cüzdan. Soğuk cüzdan internete kapalı. Gizli şekilde saklanıyor. Şifreleri çok başka yerlerde duruyor. Onun çalınması mümkün değil. Bizdeki kripto paraların en az yüzde 97 sini böyle tutuyoruz.

ŞİFREYİ BİLEN MALI ALIP GİDER

-Şifrenin şeffaflığı devlete sürekli açık mı?

Şifreyi kimseye söylemiyoruz. Şifreyi bilen malı alıp gider. Şifreler bizde.

Devlete isterse diyorum ki, ben sistemimde şu kadar bitconinin var olduğunu gösteriyorum kullanıcılarıma. Bak cüzdanda duruyor. Sen de girip kontrol edebilirsin. İkisi birbirini tutuyor.

Gerçekten var olduğunu ispat ediyorum. Aynı altın gibi. Altın cebinizde. Bu da cebinizde. Altın fiziksel bu dijital. Altın bölünemiyor. Bitcoin bölünüyor.

Yüzde 5-10 kadar vergi olabilir

-Kazancınızın vergisi yüzde kaç?

İki çeşit vergi ödüyoruz. Biz bir pazar yeriyiz. Biri alıyor diğeri satıyor. İkisinden de komisyon alıyorum. Bu komisyon gelirini aldığım zaman, KDV dahil rakamları olarak tahsil ediyorum.

Yüzde 18’ini devlete KDV olarak ödüyorum. Sonra eğer şirket olarak kar edersem, kurumlar vergisi de ödüyorum. 2020 yılında KDV ve diğer vergiler dahil sanırım 30-40 milyon liraya yakın vergi ödemişizdir.

Bundan şikayetçi de değilim. Bu bir yeni teknoloji. Alım satım kazancının yüzde 5-10’u kadar vergide bir sakınca yok.

BİTCOİN SAFİYE BİZDE ÇIKMADI

-Devletin sizin kapınızı çaldığı oluyordur. MASAK size ne sıklıkla geliyor?

Belli bir sıklığı yok. Ama bizim MASAK ile soruşturmalar oluyor. Mesela geçmişte Bitcoin Safiye diye bir kadın ortalığa çıkmıştı. Bitcoin Safiye soruşturma sürecinde bize birçok isim geldi.

Bizde hesabı çıkan olmadı. O yüzden aslında, BtcTürk gibi platformlar, yasa dışı iş yapmak isteyenlerin tercih ettiği bir yer değil. MASAK ve siber suçlar bize soru sorduğunda bütün şeffaflık ile bizden cevap alabiliyorlar. Regülasyon olmadığı için MASAK uyumlusu değiliz.

Ama MASAK’ın şüpheli işlem prosedürü diye bir şey var. MASAK uyumlusu olmadığımız için dikkat çekici işlemler prosedürü diye bir şey yaptık.

-Kötü niyetlilerin sizi atlattığı oluyor mu?

Bugüne kadar tespit ettiğimiz olmadı. Nedeni de şu; bitcoin bütün işlemleri cüzdanlar arası transferler falan kamuya açık.

Devlet de bize gelip bunları bunları istiyorum dediğinde biz aslında olaya fener tutuyoruz.

Sistemle entegre çalıştığımız için bir anda BtcTürk’ü kullanarak yasa dışı işlem yapmak isteyenleri de zorluklar bekliyor.

BİRİLERİ FİŞİMİZİ ÇEKEMEZ

-Yurt dışında kiminle muhatapsınız?

Hiç kimseye karşı sorumlu değiliz. Hiç kimseye bağlı değiliz. Türkiye’de çalışan, Türkiye’deki yasal düzenlemeler dışında hiç kimseye hesap veren bir kurum değiliz. Bitcoin açık kaynak kodlu bir yapı olduğu için, hiç kimseye lisans ücreti ödemiyoruz. Yarın bir gün BtcTürk’ün fişini yurt dışından, birileri çekemez.

-Mesela kim sizin platformu karartabilir? Devlet mi veya yurt dışından herhangi bir yasal düzenleyici mi veya hacker mi?

Yurt dışından gelen en problemli işler ABD’den gelir. Ama bizi atmak gibi imkanları yok. Bitcoin dolar gibi ABD’nin sahip olduğu veya kontrol edebildiği bir şey değil.

BtcTürk’e tabi ki kamu diyebilir ki, ben bu işin yapılmasını istemiyorum. Dünyada örneği yok ama bu da mümkün.

Kamu dışında devlet bize bu işi yapmayın demediği sürece, herhangi bir devletin herhangi bir zümrenin herhangi bir sınıfın, bize etki yapması mümkün değil.

-Devletin bunu deme yöntemi nasıl olur?

Devletimiz ne yaptığımızı gayet şeffaf bir şekilde görüyor. Görebileceği imkanları kurmuş durumdayız.

Vergimizi ödüyoruz. Eğer olur da kamu bugün bu alım satımı yasaklamaya karar verirse sert şeyler yapmasına gerek yok.

Ben bunun alım satımının yapılmasını istemiyorum diyebilir.

-Böyle bir müdahale bekliyor musunuz?

Hayır beklemiyorum. Dünyada hiçbir devletten beklemiyorum. İnterneti yasaklamak ne kadar başarılı olursa, bitcoini yasaklamak da ancak o kadar başarılı olur diye düşünüyorum. Regülasyon varmış gibi çalışıyoruz.

GÜNDE 4 MİLYARLIK İŞLEM HACİM

-Günlük işlem adediniz 4 milyarı buldu. Belli tarihlerde çok büyük yığılmalar ve şikayetler arttı. Alt yapınızı iyileştirmek gibi bir sorumluluğunuz yok mu?

Diyorlar ki tam yükseliyor sistemi kapatıyorlar. Bizim iş modelimiz zaten bu sistemin sağlıklı çalışması üzerine kurulu.

Günde 4 milyar TL işlem hacmi olan bir yerde, benim bitcoin satıp almak isteyenden alıp, onu yönetmem finansal olarak, sadece benim değil, Türkiye’deki bankaların bile boyunu aşar. Ne kadar çok işlem olursa ben o kadar çok para kazanıyorum. Sistemlerimin sağlıklı çalışması, öncelikli zaten benim çıkarıma.

Bunu sağlayabilmek için çok ciddi yatırımlar yapıyoruz. Ama bazen öyle ani yığılmalar oluyor. Ama biz bunun gününü saatini bilemiyoruz. Normal 7/24 çalışıyoruz. Gün sonu yok. Seans yok. Kapandı yok.

#Kripto para

#Günlük işlem