Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nın, BIST-30 Endeksi'nde açığa satış yasağının 1 Temmuz'dan itibaren kaldırmasının ardından girişilen spekülatif işlemler üzerine Borsa İstanbul, 6 yabancı kuruluş için 1 ila 3 ay “açığa satış yasağı” getirdi. Borsa yatırımcısını korumak için alınan tedbir kararının; ilgili aracı kurumların sermaye piyasası mevzuatının açığa satış hükümlerine uymamaları üzerine alındı.
TUŞA BASMAYANA YASAK GELDİ
Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, 1 Temmuz'dan itibaren Borsa İstanbul BIST 30 Endeksi'nde yer alan pay piyasalarında açığa satış yasağının kaldırıldığı ve gün içinde sahip olunmadan satılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonlara ilişkin olarak da açığa satış tuşuna basılmasının zorunlu olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine karar verildiği hatırlatıldı.
BİLDİRİM YAPMAYAN ŞİRKETLERE KARŞI TEDBİR
Borsa'ca gözetim faaliyeti kapsamında yapılan incelemelerde, söz konusu yatırımcı hesaplarından 1 Temmuz'da gerçekleştirilen işlemlerin açığa satış bildirimlerinin yapılmadığının tespit edildiği belirtilen açıklamada, “Bu doğrultuda sermaye piyasası mevzuatı açığa satış hükümlerine uyulmadığı belirlenmiş ve 6 Temmuz'dan (dün) başlamak üzere haklarında açığa satış yasağı tedbiri uygulanmasına karar verilmiştir. Yatırımcılarımızın ve yatırım kuruluşlarımızın mevzuata uyum konusunda gerekli özen ve hassasiyeti göstermesi önemle rica olunur” ifadelerine yer verildi.
YÜKÜMLÜLÜKLER YERİNE GELİNCE YASAK KALKAR
Konuyla ilgili Yeni Şafak'a değerlendirmelerde bulunan Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, açığa satışın normalde yasadışı bir durum olmadığını belirterek, “Ancak son dönemde özellikle pandemi sürecinde yatırımcıyı koruma amaçlı bazı önlemler alınmıştı. Yakın zamana kadar açığa satış yasağı uygulanıyordu. Sadece BIST 30 için kaldırıldı. Diğer hisseler için devam ediyor” dedi. Yükümlülüklerini yerine getirince yasakların tekrar kaldırılabileceğine işaret eden Erkan, "Bunu geçici bir tedbir olarak düşünmek lazım. Ama bir taraftan da yabancı yatırımcı açısından borsa da bir etkisi olmaz ama yabancı algısı açısından normalde negatiftir. Yabancı yatırımcı piyasaya rahat girip rahat çıkmak ister. Süreç uzarsa ve kalıcı hale gelirse, yabancı çıkabilir ya da yeni yabancı yatırımcı girerken tereddüt yaşayabilir. Piyasa ne kadar serbest olursa o kadar iyidir” diye konuştu.
AMAÇ YATIRIMCIYI MAĞDUR ETMEMEK
- "Bunu olağanüstü dönemde tedbir amaçla olarak düşünmek lazım. Aynısı lira içinde yapmıştık" diyen Erkan, şöyle devam etti: " Liranın açığa satışını zorlaştırıcı bazı düzenlemeler yapmıştık. Kurun hareketli olduğu dönemlerde. Bazı yabancı bankaların swap piyasalarını girişi engellenmişti. Koşullar normalleştikçe olağandışı zamanlarda uygulanan tedbirlerin hafifletilmesi, gevşetilmesi sonra tamamen kalkması beklenir elbet. Bu açığa satış içinde, marj sınırlaması içinde geçerli. Marj sınırlaması hala devam ediyor. Bunların hepsi yatırımcı mağduriyeti oluşmaması için alınan önlemler kapsamında değerlendirmek lazım."
AÇIĞA SATIŞ NEDİR?
Açığa satış, satıcının elinde olmayan hisse senetlerini satıp, vade sonunda satışını gerçekleştirdikleri hisseleri satın alan kişiye teslim etmeleri işlemidir. Hisselerin düşüşe geçeceğine inanan yatırımcıların kullandığı bir yöntemdir. Amaç, hisse senetlerini yüksek fiyattan satıp, daha sonra düşük fiyattan alınarak alıcıya teslim edilmesi ve arada gerçekleşen fiyat farkının da kâr olarak yansımasıdır. Alış-satış işleminin tam tersidir. Hisseler önce satılmakta, daha sonra alınarak geri koyulmaktadır. Bir borsanın açığa satış yasağı getirmesi ise yasağın uygulandığı firmanın açığa satış işlemlerini belirli bir süre yapmasına getirilen kısıtlamadır.
GEÇEN HAFTA KALDIRILMIŞTI
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), hisse senetleri piyasasına ilişkin olarak 16 Ekim 2019, 28 Şubat 2020 ve 2 Mart 2020’de açığa satış ve hisse senedi ödünç vermeye ilişkin yasaklar içeren düzenlemelere gidilmişti. SPK, BIST-30 Endeksi’nde açığa satış yasağının 1 Temmuz’dan itibaren kaldırdı. Açığa satış yasağı BIST-30 Endeksi dışında kalan pay piyasalarında devam edecek.
