Olası bir depremde hangi mahallede ne kadar hasar oluşacak? Hangi zeminler sınıfta kalacak? Yıllardır tartışılan bu sorular, yerli mühendislik harikası DepremBİS ile yanıt buluyor. 50 büyük fay hattının sisteme entegre edildiği yazılım sayesinde, artık tek bir tıkla olası depremin etki alanını ve beklenen hasar seviyesini görmek mümkün. Prof. Dr. Kutoğlu’nun Çınarcık Fayı üzerinden verdiği çarpıcı örnekler, İstanbul ve çevresi için hayati uyarılar taşıyor.
Türkiye'nin deprem risk haritası sokak seviyesine indi. Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından geliştirilen yeni modül sayesinde, fay hatlarının kırılma anında hangi bölgede, hangi şiddette hasar yaratacağı artık bilimsel verilerle cebinizde olacak. Nasıl mı? İşte detaylar.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, fay hatlarını, muhtemel deprem büyüklüğünü ve zemin bilgisini gösteren ücretsiz kullanıma sundukları ‘deprembis.com.tr’ web sayfasına, olası bir depremin etkileyeceği alanları ve şiddeti gösteren yeni özelliği eklediklerini söyledi.
BEUN Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, sosyal sorumluluk projesi kapsamında geçen yıl, Türkiye'deki her noktanın zemin ve fay hatlarının üretebileceği deprem bilgilerini gösteren internet tabanlı, interaktif DepremBİS (Deprem Bilgi Sistemi) uygulamasını geliştirdi.
Kutoğlu, ‘Deprembis.com.tr’ adresinden erişilebilen uygulamaya olası depremin etkileyeceği bölgeleri, yaşanacak hasarı renklerle gösteren ve yazılı değeri belirten modülü eklediklerini söyledi. Şu ana kadar Türkiye’de bulunan 50 fay hattı incelenip yazılıma entegre edildi. Yazılımın arka planda çalışmaya devam edip yeni fay verilerini de işlemeye, işlendikçe de sisteme eklenmeye devam ettiğini belirten Kutoğlu, farkındalık oluşturmak istediklerini söyleyerek, “Ülkemiz bir deprem ülkesi, vatandaşlarımız da oturdukları bölgelerdeki fayları bilmek istiyorlar, faylar hakkında bilgi edinmek istiyorlar. Bu faylar ne kadar büyüklükte depreme neden olabilir, kendi zeminlerinin durumu nedir bunları öğrenmek istiyorlar. Biz de farkındalık yaratmak adına web sayfası oluşturmuştuk, ‘deprembis.com.tr’ adı altında. Buraya vatandaşlarımız girip üye olup bölgelerindeki fayları sorgulayabiliyor, fayların neden olabileceği depremlerin büyüklüklerini ve evlerinin zemin bilgilerini sorgulayabiliyorlardı” dedi.
‘DEPREMİN ETKİ ALANLARINI SORGULAMARI MÜMKÜN OLABİLECEK’
Prof. Dr. Kutoğlu, “Biz bu uygulamayı biraz daha geliştirdik. Şimdi fayların üzerine tıkladıklarında bu fayların, hangi mevkide hangi bölgede ne kadar hasar yapabileceğini hesapladık ve bunu da servis ettik. Yapacakları şey sadece ‘deprembis.com.tr’ye girip üye olup ilgilerini çeken, kendilerini etkileyebileceğini düşündükleri fayların üzerine tıkladıklarında haritada, depremin etki alanını ve bu etki alanı içerisinde ne kadar hissedeceklerini veya bölgelerinde hangi ağırlıkta bir hasar meydana gelebileceğini sorgulamaları mümkün olabilecek” diye konuştu.
ÇINARCIK FAYI’NI İNCELEDİ
Bir fay seçildiğinde ‘etki alanını göster’ seçeneğiyle sorgulama yapıldığında, olası bir depremin etki alanı ve muhtemel hasar miktarının görülebileceğini söyleyen Prof. Dr. Kutoğlu, “Son dönemde çokça tartışma konusu olan Çınarcık Fayı adı verilen bu fayın kırılması durumunda beklenen hasar bölgesi hemen haritada karşınıza çıkıyor. Mavi alanlar, hafif hissedilen ve hasar beklenmeyen alanlar oluyor. Burada bir sarı noktayı seçtim. Burada depremin çok güçlü hissedileceğini ama hasarın orta seviyede olabileceğini öğrenebiliyoruz. "
"Çınarcık Fayı baktığımız zaman İstanbul’un Marmara Denizi kıyısındaki özellikle Küçükçekmece ve Büyükçekmece kısmında hasarın yumuşak zeminli bölgelerde daha büyük olabileceğini sonuçta bir mühendislik hesaplaması, olasılıklar dahilinde görüyoruz. Kuzeye doğru hasarın daha az olacağını görüyoruz. (Bursa’yı işaret ederek) buralar sulak alanların kenarları, çökelti alüvyon alanlar dere kenarları gibi alanlar, deprem bölgesinde uzak olsalar da buralarda zemin durumu nedeniyle zeminin daha zayıf olması nedeniyle hasar meydana gelme durumu söz konusu olabilir” dedi.
Faya tıklayın: Etkilenebileceğinizi düşündüğünüz fay hattının üzerine tıklayın.
Haritada konumunuza yaklaşın: Harita üzerinde kendi bölgenize doğru yaklaşarak etki alanını daraltın.
Sorgulama Yapın: "Etki alanını göster" seçeneğine tıklayarak muhtemel hasar miktarını ve depremi ne kadar hissedeceğinizi görün.
