Kanserli ben nasıl anlaşılır?

Deri kanserinde çevresel faktörler etkili olmakla birlikte en önemli nedenin güneşteki zararlı ultraviyole ışınlar olduğuna dikkati çeken Dermatoloji uzmanı Prof. Dr. Murat Borlu, aşırı derecede ultraviyole ışınlara maruz kalınması durumunda, vücudun kendini onarma konusunda yetersiz kaldığını ve kanser oluştuğunu ifade etti.

Normal benlerin sağlık açısından hiçbir zararı olmadığını vurgulayan Borlu, şu bilgileri aktardı: Normal benler çevreye doğru azalan renkte ve içinde homojen bir yapıyla sonlanır, çevreleri düzenli. Kanserli benler ise özellikle yayılmacı politika izledikleri için düzensiz kenarları vardır. Tek bir renk değil birkaç renk birden barındırabilirler. Normalde bildiğimiz benler bir veya iki renk olur. Renklerin de kendi içinde hem homojen hem simetrik dağılımı var.

Mesela koyu kahverengi ortada, açık kahverengi çevrede olur, bu tamamen normal bir görüntü. Ama bir taraf açık kahverengi iken diğer tarafın çok koyu kahverengi olması kötü. Mesela üç renk barındırması daha riskli. Birden fazla renk barındıran ve çapları 1-2 santimetreden büyük, düzensiz kenarlı benler risklidir ve deri kanseri habercisi olabilir. Bu tür benleri olan kişilerin mutlaka dermatoloğa gitmesi gerekir.

Deri kanserine yakalanmamak için güneş yanıklarından korunmak gerekiyor. Yaz aylarında 11.00-15.00 saatlerinde güneşte kalmamak, kalınıyorsa da giysi, şapka, şemsiye gibi araçlarla korunmak önem arz ediyor. Yazın gölgede dahi ultraviyole ışınlarının etkisinin hissedildiğini ve güneş yanığı olabileceğini unutmamak gerekiyor. Mutlaka güneşte kalınacaksa ve güneşlenilecekse güneş koruyucularının güneşe çıkmadan yarım saat önce kullanılması ve 2-3 saat sonra da yenilenmesi gerekiyor.

Bronzlaşma adına bu dönemlerde sıklıkla tercih edilen solaryumu da kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Solaryumda da ultraviyole ışınlarına maruz kalınıyor ve deri kanseri riskini artırıyor. Özellikle de açık tenlilerde bu risk çok daha fazla. Bunun bilinçsiz kişiler tarafından yapılması riski daha da fazla artırıyor. Avrupa'da ve Amerika'da bu solaryumla ilgili olumsuz kampanyalarla terk edildi. Bunun yerine güneşsiz bronzlaşma merkezleri daha çok ön plana çıkmaya başladı.

Tüm hastalıklarda olduğu gibi deri kanserinde de erken teşhis ve tedavinin önem taşıyor. Özellikle 'melanom' dediğimiz deri kanserinin ileri evresinde 5 yıllık yaşam süresi yüzde 5-10'un altında. Yani oldukça hızlı, mortalitesi (ölüm oranı) yüksek bir hastalık. Erken teşhis açısından milimetrenin yarısı kadar bir kalınlık bile çok büyük önem taşıyor.