ABD’li heyetle Ankara’da yapılan ‘Suriye’ toplantısı gergin anlara sahne oldu. Türkiye-ABD Yüksek Düzeyli Suriye Çalışma Grubu’nun üçüncü toplantısı için Başkent’e gelen Washington heyetine yetkililer, Münbiç yol haritasının ‘oyalamaya dönüştüğü’ ve ‘teröristlerin kenti bir an önce terk etmeleri gerektiği’ uyarısı yaptı. Toplantının ardından ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’i makamında kabul eden Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye sınırına kurulmakta olan gözlem noktaları ve PKK/PYD’ye verilen desteğe ilişkin ABD tarafına sert uyarılarda bulundu.
OPERASYON MESAJI
Alınan bilgiye göre Akar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Fırat’ın doğusundaki terör varlığını temizlemek için gerektiğinde operasyon seçeneğine başvurmaktan çekinmeyeceğini dile getirdi. Türkiye’nin menfaatlerini koruma konusunda her türlü adımı atacağını vurgulayan Akar, geçtiğimiz günlerde “YPG’yi terör örgütü olarak görmüyoruz” açıklaması yapan Jeffrey’e, “PKK/PYD/YPG ile ilişkinizi derhal kesin” mesajı verdi. Akar, ABD’nin teröristleri Türkiye’ye karşı korumak için sınırda kurmaya başladığı gözlem noktası adımından da vazgeçilmesini istedi.
MÜSAADE ETMEYİZ
Akar-Jeffrey görüşmesinin ardından Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklama, Türkiye’nin her hal ve şartta Fırat’ın doğusunu PKK’dan temizleyeceği mesajının ilanı oldu. Suriye konusunun ele alındığı, Fırat’ın doğusu, İdlib ve Münbiç’te yaşanan son dönemdeki gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulduğu belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi: “Bakan Akar tarafından muhatabına, uluslararası hukuk ve anlaşmalardan kaynaklanan hak ve menfaatlerimizin korunması konusundaki kararlılık, ABD’nin terör örgütü YPG/PKK ile ilişkisini sonlandırması konusundaki haklı beklentimiz, gözlem noktalarından vazgeçilmesi ve ülkemizin güneyinde bir terör koridoru oluşmasına asla müsaade edilmeyeceği hususları tekraren ifade edildi.”
SOMUT İLERLEME BEKLİYORUZ
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Jeffrey’yi kabul etti. Görüşmede, Münbiç yol haritasının ivedilikle uygulanması konusunda yıl sonuna kadar somut bir ilerleme sağlamanın önemi kaydedildi. Görüşmede, Münbiç iş birliğinin Fırat’ın doğusunda da uygulanması için ortak çalışma yapılması gündeme geldi.
Ağız değiştirdi
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Akar ile yaptığı görüşmesinden sonra basın toplantısı düzenledi. Geçtiğimiz Çarşamba söylediği “Astana Süreci’nin fişini çekme vakti yaklaşıyor” sözleri hatırlatılan Jeffrey, ağız değiştirerek “Astana süreci işliyor. Bununla hiçbir sorunumuz yok” ifadelerini kullandı. Akar ile yaptığı görüşmede gündeme gelen PKK’ya verilen destek kesilmesi talebi de hatırlatılan Jeffrey şöyle konuştu: “Bakan Akar, kuzeydoğudan Türkiye'ye yönelen tehdit konusunda çok açıktı. Bunu Washington'a ileteceğiz”
Her tedbiri alırız
Hulusi Akar-James Jeffrey görüşmesi öncesi taraflar, Türkiye-ABD Yüksek Düzeyli Suriye Çalışma Grubu’nun üçüncü toplantısı için Dışişleri Bakanlığı’nda buluştu. ABD’li temsilci Jeffrey başkanlığındaki heyete ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Joel Rayburn de eşlik etti. Toplantıya Türkiye adına ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal katıldı. Türkiye ve ABD’den askeri yetkililerin de katıldığı görüşmelerde Münbiç yol haritasında gelinen son durum ve gecikme, müşterek devriye faaliyetleri ayrıntılı olarak değerlendirildi. Toplantıda terör örgütü PKK/PYD/YPG’nin bölgedeki varlığından duyulan rahatsızlık bir kez daha vurgulandı ve sınırlarda terörist oluşumlara göz yumulmayacağı, Türkiye’nin hak ve menfaatlerinin korunması ve güvenliğinin sağlanması için her türlü tedbirin alınmaya devam edileceği ifade edildi.
SINIRIN DİBİNDE OLMAZ!
Bölücü terör örgütünün bölgeyi tamamen terk etmesi gerekliliğinin altı çizilen görüşmelerde Fırat’ın doğusuna yönelik ABD’nin gözlem noktaları hamlesi de değerlendirildi. ABD, bu gözlem noktaları üzerinden iki ülke askeri arasında karşılıklı olarak istihbari bilgi akışı sağlayacak mekanizmalar önerirken, Türkiye, gözlem noktalarının sınırlarına çok yakın bir mesafede kurulmasından duyulan rahatsızlığı iletti. Ankara, bu adımın bölge halkının geri dönmesini kolaylaştıracak güvenli bölgenin kurulmasını sağlamaktan uzak olduğunu vurguladı. Türk heyeti, Amerikalılara özetle şu mesajları verdi:
* Bölücü örgüt, bölgeyi tamamen terk etmeli.
* Türkiye sınırlarının güvenli hale getirilmesi ve bölgedeki etnik dengenin yeniden tesisi için 15-20 kilometre derinliğinde silahtan arındırılmış güvenli bölge tesis edilmeli.
* Son dönemde Fırat’ın doğusuna yığılan silah ve mühimmatlar geri toplanmalı.
* Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin bu kışı da çadırda geçirmemesi için gerekli ortak çalışmalar yapılmalı.
Bu kaçıncı taahhüt
Amerikalı heyet, PKK’nın işgal ettiği Münbiç’ten çıkarılması süreci için Ankara’da yapılan toplantıda yine sözler verdi. Bugüne dek Türkiye’yi oyalama sürecine dönüşen Münbiç Yol Haritası’nı bundan sonra hızlandıracaklarını iddia eden ABD’liler, Ankara’nın güvenlik kaygılarını dikkate aldıklarını savundu. Dışişleri Bakanlığı’ndan görüşme sonrası yapılan açıklamada, “Her iki taraf, Suriye içinden ve ötesinden kaynaklanan terörizmin her tür ve tezahürüyle mücadele etme kararlılıklarını teyit etmiştir. Taraflar, Münbiç yol haritası konusunda yıl sonuna kadar hızlandırılmış ve somut ilerleme sağlanmasını taahhüt etmişlerdir” denildi. Sözkonusu görüşmelerde alınan kararların, ABD-PKK ittifakı açısından yeni bir oyalama sürecine dönüşmesinden endişe ediliyor. Görüşmelerde Münbiç, gözlem noktaları ve teröre ABD desteği konularının yanısıra, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma füzesi alımı ve geçtiğimiz günlerde Amerikan Kongresi’ne sunulan ‘Türkiye’ konulu Pentagon raporu da masaya yatırıldı. Bir sonraki toplantının Şubat 2019’da Washington’da gerçekleşmesi bekleniyor.
