1870'lerin sonunda başlayan Afganistan-İngiliz savaşının ünlü bir polisiye roman kahramanına esin kaynağı olduğunu pek az insan bilir. Sherlock Holmes isimli polisiye kahramanının ünlü yardımcısı Dr. John H. Watson, Afganistan'da savaşıp yaralandıktan sonra malülen geçici olarak emekli edilerek Londra'ya gönderilmeyip Sherlock Holmes ile tanışmasaydı, kuşkusuz yazar Sir Arthur Conan Doyle kahramanına daha farklı bir geçmiş kurgulamak zorunda kalacaktı. Yazara esin veren olay Afgan savaşıydı.
Buna göre Sherlock Holmes ve Dr Watson, yani dedektiflik dünyasındaki en ünlü beraberlik, Afganistan'da yaşanan savaşın bir eseri. Kareli pelerini ve şapkası, piposu, kemanı ve sempatik yardımcısı Dr Watson ile klasikleşen polisiye roman bir ölçüde Afgan savaşından etkilenen bir yazarın kafasından doğdu. Sir Arthur Conen Doyle, Sherlock Holmes-Kızıl Soruşturma isimli kitabında Holmes ile Afganistan'da gaziler tarafından yaralanarak, kılpayı ölümden kurtulan Dr. Watson'u Londra'da tanıştırıyor. Bu tanışma ile Sherlock Holmes ile Dr Watson arasındaki efsanevi beraberlik başlıyor. Londra'da yapayalnız kalan ve yatacak bir yer arayan Dr Watson, bir rastlantı sonucunda Afganistan'da birlikte çalıştığı cerrah arkadaşıyla karşılaşıyor. Arkadaşı onu Sherlock Holmes isimli tuhaf bir adamla tanıştırıyor. Sherlock Holmes de ev kirasına ortak olacak bir arkadaş aramaktadır. Watson ile Holmes böylece tanışırlar. Bu tanışıklık ve arkadaşlık klasikleşen bir dedektiflik beraberliğinin de başlangıcı oluyor.
İngiliz-Afgan savaşında ağır yaralanan ve ölümcül bir hastalığın pençesinden kurtulan Dr. Watson, Londra'da Sherlock Holmes'in ağına takılıyor ve herbiri milyonlarca satan bir polisiye romanın kahramanları arasında yer alıyor. Sherlock Holmes, faili meçhul cinayetleri çözümlemek için yardımcısı Dr. John H. Watson'un zekasından ve tıp bilgisinden yararlanıyor.
Kızıl Soruşturma isimli romanda Dr. Watson 1878'de Londra Üniversitesi'nden tıp doktoru unvanıyla mezun olduktan sonra cerrah yardımcısı olarak V. Northumberland Piyade Alayı'na tayin ediliyor. Alay, ikinci Afgan savaşında Afganistan'ın iç kesimlerine kadar giriyor. İngilizler tarafından işgal edilen Kandahar'a giden Watson, Holmes ile tanışmasını sağlayan olayları şöyle anlatıyor:
"Bu savaşta kemiğimi paramparça ederek köprücük damarını sıyıran bir tüfek kurşunuyla omuzumdan yaralandım. Beni bir yük beygirinin sırtına koyarak sağ salim İngiliz hatlarına varmamı sağlayan emirerimin bağlılığı ve cesareti olmasaydı, gazilerin eline düşecektim. Bir trenle Peşaverde'ki ana hastaneye göderildim. Burada güç toplamaya başladım. Tam iyileşmişdim ki bağırsak hummasına yakaladım. Hayatımdan aylarca umut kesildi, en sonunda, kendime gelip biraz iyileştiğimde öyle bitkin ve deri bir kemik kalmış haldeydim ki tıp heyeti, İngiltere'ye bir gün bile geciktirilmeden geri gönderilmeme karar verdi. Sağlığım bir daha eskisi gibi düzelmeyecek kadar zarar görmüş bir halde Pordmouth'a ayak bastım."
----------------- imza------------------
----------------- imza------------------
